Маугли - Хьэндыркъуакъуэ

Пабжьэр зэщIэхъеящ. Дыгъужь Адэр, и кIэбдз лъакъуитIым зытригъащIэри, щIэтIысыкIащ, абы къыхэлъэтым зридзын хьэзыру. Абы лъэныкъуэкIэ укъеплъатэмэ, хьэдэгъуэдахэ уи нэгу щIэкIынут: дыгъужьыр лъэри, зыздидзам нэмыс щIыкIэ къэувыIэжащ. Щхъуэжьым илъэгъуатэкъым зызридзыр хэтми, ауэ псэкIэ зыхищIэри, къикIуэтыжащ.

- ЦIыху! – жиIащ абы. – Еплъыт! ЦIыху цIыкIу!

Къуацэ-чыцэм къыхэкIауэ, абы и пащхьэ къитт зекIуагъащIэ сабий къамылыфэ, пцIанабзэрэ щабэ цIыкIу хъужауэ. Ар дыгъужьым и нэм къыщIэплъэри, зэрылъэлъу къэдыхьэшхащ.

- Мыра цIыху цIыкIу хъужыр? – игъэщIэгъуащ Дыгъужь Анэм. – Зэи срихьэлIатэкъым нэхъапэкIэ. Мыдэ къэхьыт…

Зи шыр цIыкIухэр дзапэкIэ къезыхьэкIыу еса дыгъужьым джэдыкIэ жьэдэлъхьи, имыкъутэу игъэтIылъыжынущ. Ауэ щыхъум, Дыгъужь Адэм сабийр дзапэкIэ ихьри, и щIэжьейхэм яхигъэтIысхьащ, зы дзакъапIи щIыфэ пцIанэм тримыгъадзэу!

- Сытуи цIыкIущэ! ПцIанабзэщ! Арами, сыту хахуэ! – щабэу жиIащ Дыгъужь Анэм.

Сабийм дыгъужь шыр цIыкIухэр зэкIэщIигъэкIуэтурэ, Дыгъужь Анэм кIэщIэпщхьэрт, зигъэхуэбэжыну.

- Мыдэ къеплъыт! Машхэ! Мис ар хъуащ! Дунейм тет-тIэ, зы дыгъужь-ани, цIыху сабий ипIауэ жиIэфыну?!

- Зэхэсхащ апхуэдэ гуэр. Ауэ ар ди гупыратэкъым икIи ди лъэхъэнэтэкъым, - жэуап итащ Дыгъужь Адэм. – Цы теткъым, зэ уэгъуэкIи схуэукIынут сэ мыр, ауэ, еплъыт, шынэ жыхуаIэр ищIэркъым.

Мазэ нэхур зэуэ бзэхащ: Шер Хъан и щхьэ зэпэплIимэм зэхуищIат бгъуэнщIагъ ихьэпIэр. Абы и щIыбагъ къыдэтт Табаки, хэпщIэукIыу, къипкIэпкIыхьу:

- Зиусхьэн, Зиусхьэн, мыбы къыщIыхьащ ар!

- Шер Хъан пщIэ къытхуищIри, къытхуеблэгъащ, - и нитIым губжь къыщIэувами, зишыIащ Дыгъужь Адэм. – Сыт ухуейт?

- ЗэрыжаIэмкIэ, цIыху цIыкIур уи деж къыщIыхьащ. Аращ сызыхуейр. Къызэтыж! – жи къаплъэным.

МафIэм щIижьыкIа и лъэгур къеузырти, Шер Хъан гызырт.   Дыгъужь Адэм быдэу ищIэрт ар гъуэм къызэримыпщхьэфынур: къаплъэным и плIэм къезэвэкIырт ихьэпIэри, къеIэху, и лъакъуитIыр хуэшым зэхуишэрт.

- Дыгъужьхэр щхьэхуит  лъэпкъщ, - жэуап итащ щхъуэжьым. – Абыхэм я пашэрщ я гъуазэр. ЩIакъуэ кусэхэм я жыIэм дыщIэту нобэм дыкъэсакъым дэ! Сабийр зейри дэращ. Дыхуеймэ – дукIынщ.

- Дыхуеймэ, дукIынщ жи! Сыт мы къэбвхэр? Нышэдибэ сукIа танэмкIэ тхьэ соIуэ, Хабзэм тету сэ къыслъысым сыщIэлъэIуу, уи хьэгъуэм сипэмыхьу, мыбдеж куэдрэ сыщымытыну! Сэ, Шер Хъан, псалъэ узот абыкIэ!

Къаплъэныр апхуэдизкIэ ину къэгъуэхъуати, уафэгъуагъуэм хуэдэу бгъуэнщIагъым къыщыIурт абы и макъыр. Дыгъужь Анэр къыщылъэтри, къаплъэнымкIэ зидзащ: къызэщIэнауэ кIыфIыгъэм къыхэлыдыкI и нащхъуитIыр Шер Хъан триубыдэри жиIащ абы:

- Уэ у-Шер Хъанмэ, сэ сы-Ракшэщ. Си жэуапми къедаIуэ, джэду ныкъуэдыкъуэ! Сабийр сэращ зейр. Сысейщ! Мыр псэунущ дэ тщыщу, тщIыгъуу щакIуэ кIуэуэ. ЗэгъащIэ, икIэм-икIэжым узыIэщIэкIуэдэжынури аращ! УиукIынущ, сабий пцIанэхэр къепхуэкIыу, бдзэжьейхэмрэ хьэндыркъуакъуэхэмрэ уещакIуэу мэзым къыщызыущыхь уэ! Хьэлэлу къэсщэкIуа мэз бжэнымкIэ псалъэ сот, укъыщалъхуа махуэм узэрещIэкъуэуам нэхърэ нэхъ Iейуэ уещэнауэу уи анэм деж узмыхужмэ, мыбыкIэ укъеплъэкIынщи! Зегъэхь иджы!

Дыгъужь Адэри къэуIэбжьат. Абы щыгъупщэжа хуэдэт дыгъужьитхум ятекIуэу, къихьэхуа дыгъужьыбзыр щIыгъуу мэзым къыщыхэкIыжа махуэр. Хьэмэрэ Псэхэх зыфIаща дыгъужьыбзыр гупым яхэту щакIуэ кIуэуэ щыщыта зэманыр. Дыгъужь Адэр Шер Хъан пимыкIуэтми, Ракшэ пэщIэувэну хуеиххэтэкъым. Абы ищIэрт дыгъужьыбзым и псэр пыту зэремызэшынур. Ауэ щыхъум, къаплъэныр гъумэтIымэу ежьэжащ:

- Хьэр и пщIантIэм фIыуэ щобанэ! Ауэ, деплъынщ а цIыху сабийм и унафэ Зэхуэсым зэрищI. Сэращ ар зейр! Гува-щIэхами, къысIэрыхьэжынщ. ЗэвгъащIэ ар, дыгъуэрабз гуп…

Дыгъужь Анэм, бауэбапщэу, игъэзэжри, и шыр цIыкIухэм яхэтIысхьэжащ.

- Шер Хъан захуэщ! – жиIащ Дыгъужь Адэм. - Сабийр дыгъужьхэм егъэлъагъун хуейщ. Абы ипэ къихуэу иджыри зэ сыноупщIыж – къэбгъэнэну цIыху цIыкIур?

- Мыбы шынэ хэлъкъым, псом япэрауэ. МэжалIэу, и закъуэ дыдэу, гъуэгур къигъуэтри, жэщыбгым къытхыхьащ. Иджы къыскIэщIэлъщ, дыгъужь шырхэр зэкIэщIигъэкIуэтри, и пIэр къизэуауэ. Мо бзаджащIэм ар къыIэрыхьатэмэ, иукIынурэ, цIыхухэр мафIэ пыгъэнакIэ къытхэлъэдэнут. Иджы къэбгъэнэну жыбоIэ! Къэзгъэнэнущ, дауи! – жэуап итащ Дыгъужь Анэм. – Загъэ уэри, хьэндыркъуакъуэ! Ыхьы! Хьэндыркъуакъуэ! Маугли! Аращ сызэроджэнури! Маугли – хьэндыркъуакъуэ! Къэсынщ нобэ хуэдэу а махуэр, Шер Хъан уи лъэужь къызэрихуам хуэдэу, уэри ар къепхуэкIыу и фэр щипхыжыныр!

ЗэзыдзэкIар Фырэ Анфисэщ.