(Дадэ и хъыбархэм ящыщщ)
Мэрем пщыхьэщхьэм Дадэ и гурыфI къикIри дигъэтхъэжащ: IэфIыкIэ куэду къытхуищэхури, хьэблэ щIалэ цIыкIум къытхуигуэшащ. ИужькIэ дызэхигъэтIысхьэри, таурыхърэ хъыбаркIэ зыдигъэтIыжащ. Мы хъыбарыр а пщыхьэщхьэм Дадэ къыджиIахэм ящыщ зыщи, фыкъеджэ, фигу ирихьмэ, фымыбзыщI.
… ТIэ, си адэшхуэм сригъусэу гъэмахуэ гуэрым уэтэрым сытест Iэпыдзлъэпыдзу. Мэлыхъуэхэм зэпымычу дыгъужь бын и гугъу ящIырт. Абыхэм зэрыжаIэмкIэ, ахэр ди пщыIэм и гъунэгъу дыдэу къэтIысат.
- КъэукIын хуейщ, армыхъумэ псэупIэ къыдатынкъым, - жиIащ мэлыхъуэхэм ящыщ зым. АрщхьэкIэ лэгъупэжьым идакъым.
- Хьэуэ, дыгъужьхэри хьэхэм хуэдэу губзыгъэщ, уеблэмэ хьэхэм нэхърэ нэхъ губзыгъэщ, ахэр щыпсэум и гъунэгъуу зэи щыщакIуэркъым. ЩыщэкIуэн дэнэ къэна, Iэмал ягъуэту нэгъуэщI дыгъужьи щагъэщэкIуэнукъым. Сэ абы фIыуэ сыщыгъуазэщ!
Лэгъупэжьым и псалъэм зыри падзыжакъым.
Махуэ гуэрым си адэшхуэм сэрэ ди закъуэу пщыIэм дыкъытенат. Ди пщэдджыжь Iуэхухэри зэфIэдгъэкIати, хуабжьу сызэшырт. Абы гу лъитэри, Дадэ жиIащ:
- НакIуэ, ПIытIыкъ, ди гъунэгъу дыгъужь шыр цIыкIухэр зэрыджэгур уэзгъэлъагъунщ!
Сэ дуней гуфIэгъуэр сиIэу Дадэ и ужьым ситу дежьащ.
- Мо Iуащхьэ папцIэшхуэр плъагъурэ? – зыкъригъэзэкIащ абы си дежкIэ. - Мис абы и лъабжьэм щIэсщ ди дыгъужьхэр.
- Ди гъунэгъубзэщ, - жысIащ сэ.
- Ди гъунэгъубзэщ, - арэзы хъуащ Дадэ. – Ухуеймэ, гъунэгъу Iыхьэ яхуэхь!
Дэ гъуэгум дэддзыхри, Iуащхьэшхуэм жыжьэу къыпэткIухьу щIэддзащ. Апхуэдэу щIэтщIым сегупсысу дыздэкIуэм, Дадэ къэпсэлъащ:
- Зыщумыгъэгъупщэ, ПIытIыкъ, дыгъужьхэр мэкIэ бзаджэщ. ЗанщIэу дыкIуамэ, жьыр ди щIыбагъымкIэ къоуэри, дыкъащIэнурэ загъэпщкIунут, иджы дыкъамыщIэу гъунэгъу дыдэу декIуэлIэфынущ.
Куэдыщэ дымыкIуу мывэшхуэ гуэрым и къуагъым дыкъуэтIысхьащ.
- Дежьэнщ, ахэр мыгувэу къикIынущ гъуэм, зыри жумыIэу щыс, - унафэ къысхуищIащ си адэшхуэм, дыгъэм еплъурэ.
Пэж дыдэу, куэдрэ дызэпагъэплъакъым дыгъужь шырхэм. Ахэр я анэм и гъусэу тафэм къытехутащ. Шырхэр тху хъурт, гъэщIэгъуэн гуэрури джэгурт. Я джэгукIэр зыкъомкIи ди пщыIэм тес хьэпшырхэм я джэгукIэм ещхьт, ауэ къызгурымыIуэ гуэрхэри хэлът. Дыгъужь анэжьыр и лъакъуэхэр щIиукъуэдиикIауэ щыст, и шырхэр зэрыджэгум кIэлъыплъу, зэзэмызи и дзэлыфэр яхуитIу.
- ЗэрыщэкIуэнум хуегъасэ, - къызэIущэщащ Дадэ, и закъуэрыуэ фочыр мывэм ириупсейурэ.
- КхъыIэ, Дадэ, уемыуэ, - селъэIуащ сэ си адэшухэм.
- Iэу, ПIытыкъ, дауэ сеуэн! Гуэныхькъэ, тхьэмыщкIэхэр, я дыгъужь папэр яукIауэ, адэншэу къохъу.
И бынхэр зэрыджэгум зыкъомрэ кIэлъыплъа нэужь, дыгъужь анэжьыр къэтэджри хуэмурэ IукIри, здэкIуари сымылъагъуу бзэхащ.
Сэ сызэгупсысыр къищIа хуэдэ, Дадэ жиIащ:
- И бын цIыкIухэм яшхын къахуихьыну щакIуэ ежьащ.
… Бжьыхьэр къихьауэ ди пщыIэм дыгъужьхэр къытеуэри, зы щынэ бэгъуа яхьащ. Ар я жагъуэ хъуауэ чэтыр къыздаплъыхьым, лэгъупэжьым жиIащ:
- Мы ныжэбэ ди хьэщIахэр дыгъужь щIалэщ, шэч хэмылъу, ди гъунэгъухэр арагъэнущ.
- Сыт щхьэкIэ, дыгъужьхэр я гъунэгъуу щымыщакIуэу жызыIар уэракъэ? – щIэупщIащ мэлыхъуэхэм ящыщ зы.
- Ахэр иджыри щIалэщ, хабзэр ящIэркъым, - и фIэщыпэу жиIащ лэгъупэжьым.
А махуэ дыдэм Дадэ сэрэ аргуэру дыкIуащ дыгъужь быным я деж. Япэрей мывэжьым дыкъуэтIысхьауэ дыздыкъуэсым дэ тлъэгъуар телъыджэщ. Дыгъужь анэжьым и шыр цIыкIухэр дзапэкIэ къищтэурэ хыфIидзэрт, едзакъэурэ игъэпщIэурт. ПщIэнтэкъым ахэр езым и быну.
- Хьым, - къыпыгуфIыкIащ Дадэ, - ныжэбэ къахьа щынэм щхьэкIэ ешхыдэу аращ и шырхэм! Ешхыдэ уэ, дыгъужьыжь, ешхыдэ!
