Ущие зыхэлъ тхыгъэхэр
ЗэгъунэгъуитI псэурт. Зыр апхуэдизкIэ быдэт, мылъкукIэ хьэсыти, «къызэт» фIэкIа, «мэ» жыхуаIэр ищIэртэкъым, адрейр лIы Iущт, хьэлэлт. Зэманыр Iейти, цIыхухэм шхыныр къаIэщIэмэщIат, ауэ шыгъу яIэжыххэтэкъыми, зэгъунэгъуитIым шыгъушэ зэгъусэу ежьэну мурад ящI. МылъкукIэ хьэсым игу техуакъым и гъуэмылэр и гъусэу ежьэну лIы нэхъ хуэмыщIам гъуэгум щыдишхыну икIи щызэгурыIуа пIалъэр къэсыным зы махуэ иIэжу, и закъуэу йожьэ. Ар къыщищIэм, мыдрейри и гъуэгуанэ тоувэ.
Зи гъуэмылэр къызыIэщIэуха лIы хьэсыр къуажэ гуэрым носри, япэ зыхуэзэ унагъуэм йолъэIу шхын тIэкIу къратыну. «Уэттынт, - жаIащ модрейхэм, - ауэ дэ езыхэр гъавэкIэ дыхуэмыщIащ». ЕтIуанэ махуэм а къуажэ дыдэм нос мыдрей лIыр. Ар лъэIуакъым, къыщыувыIа бысымым я щIалэ цIыкIур зыбгъэдишэри, гуапэу и щхьэм Iэ дилъащ, зы мыIэрысэ закъуэ и къэлътмакъым илъти, и IэщхьэмкIэ илъэщIри, сабийм иритащ. Сабийр гуфIащи, мыIэрысэр и адэ-анэм ярегъэлъагъу. «Мы щымыIэжыр дэнэ къипха, хьэщIэ?» - жаIэри, ахэр гу щабэ къохъу, лIыр Iэнэм ягъэтIысри, яIэ мащIэр кърагъэшх, зыгуэрхэри гъуэмылэу кърат.
МылъкукIэ хьэсыр шыхъуэ гуэрым хуозэ. «КхъыIэ, зыш къызэт, апхуэдизкIэ сешащи, си лъакъуэхэм адэкIэ сахьыжыркъым», - жеIэри абы йолъэIу. АрщхьэкIэ модрейм идэркъым: «Iагъу, ар шыр зей пщым къысхуидэн?! Уэлэхьи, уэзмытыфыну», - жеIэ.
Махуэ дэкIауэ, а шыхъуэ дыдэм IуощIэ мыдрей лIыр. Сэлам зэрахри, жьауапIэм тIури щIотIысхьэ. Шыхъуэр мэжалIэу гу лъитати, и гъуэмылэр къэлътмакъым кърехри, къегъэтIылъ, къыздэшхэ, жеIэри. ЛIитIыр машхэ. Шыхъуэр къоупщI: «Жыжьэ укIуэрэ?» ЗдэкIуэр щыжриIэм: «Уэлэхьи, ар мыгъунэгъу, лъэсу нэсыгъуафIи умыхъун, - жеIэри зыш кърет. – Къэбгъэзэжмэ, къызэптыжынщ».
Япэрей лIыр дауэ хъуми здэкIуэм нэсащи, мо шыгъу къомыр щилъагъум: «Мыпхуэдиз шыгъу зиIэм сэ сызыхуей тIэкIур ауэ къызитынщ», - жеIэри, шыгъу уасэр къыдигъэхуэн и мураду, шыгъур зейм йолъэIу путитI хуэдиз къритыну. АрщхьэкIэ къритыркъым: «Уэ пхуэдэу лъаIуэр куэдщ», - жеIэри. Щымыхъум сыт ищIэнт? Къещэху.
Мыдрей лIыри нос. ЗанщIэуи гу лъетэ шыгъур къызэрыIуаш шыхэр хуабжьу зэрешам. Зыри жимыIэу, и шыр гум щIещIэри, махуэ ныкъуэкIэ шыгъу къыIуеш. УнафэщIым абы гу лъитэнтэкъэ? Лъетэ икIи фIыщIэ къыхуещI, лэжьапщIэуи шыгъу къэпищ кърет.
Ар къызэришэн шыгу зэригъэпэщын хуейти, унагъуэ гуэрым ягъакIуэ, я шыр зэрылIэрэ мазэ мэхъу, шызакъуэгу къэнауэ яIэщи, къуатынкIэ хъунщ, жаIэри. АрщхьэкIэ къратыркъым. Дауи къратын лIы ямыцIыхум?! «НтIэ абы щыгъуэм сэ шыгъу къэпищ схуздэхьынукъым, путитI-щы къыхэсхынщи, адрейр фыфейщ», - яжреIэ икIи и шыр гум щIещIэри, шыгъур къахуешэ. «Хьэуэ, ар хъункъым, шыгъум и ныкъуэм фIэкIа дыхуейкъым, шызакъуэгур удот», - къыжраIэ апхуэдиз хьэлэлагъ зыдалъэгъуа лIым.
Ар къыздэкIуэжым, модрей хьэсым хуозэж, уэшх къытешхарэ и плIэм илъ шыгъу тIэкIур псыф хъуауэ. Ар гум къредзэри, лIыри кърегъэтIысхьэ. Зыкъомрэ тIури щымщ. ИтIанэ мылъкукIэ хьэсым жеIэ: «Уа, уэри лъэсу укъежьат, мы шыр дэнэ къипха? Мыпхуэдиз шыгъу дауэ къыпхуэщэхуа? Мы шызакъуэгури дауэ зэбгъэпэща?»
ЛIы Iущыр погуфIыкI.
- Абы щэхуу зыри хэлъкъым: сиIэр зимыIэм естурэ, симыIэр зиIэм къызитауэ аращ, - жеIэ.
