Iуэтэж
Пэш куэду зэхэт ди унэм и етIуанэ къатым нанэ Любэ щыпсэурт. Илъэс 97-рэ хъуат зымахуэ. Нанэ гуапэ дыдэт, дапщэщ урихьэлIэми гуфIэжрэ, и сэламыр япэ иту.
Еуэри, абы удз гъэгъа зэрыт пэгун цIыкIухэмкIэ игъэдэхащ дэкIуейпIэм иIэ щхьэгъубжащхьэр. Дахэ хъуат! ЕтIуанэ махуэм, удз гъэгъахэм нэхъ дахэу, зэрытIэпIыкIауэ хэтыр хадыгъукIри, къуийуэ къагъэнат. КъыкIэлъыкIуэ махуэм абы блынхэм фIидзат цIыхур дахагъэм къыхуезыджэ, напэ уиIэххэмэ, узыгъэукIытэну, узыщIэзыгъэгупсысыжыну жыIэгъуэхэр. Аргуэру удз гъэгъахэр щхьэгъубжащхьэм тез къищIыжащ. УщIыхьэжыну гуапэ хъуат ди унэм. Пщыхьэщхьэм щIалэгъуалэ гупышхуэ къыщIэджэразэри, блыным фIэлъхэр къыфIатхъащ, удзхэр яфыщIащ. Любэ щIэкIри, ахэр иригъэблэгъат шей иригъэфэнуи, модрейхэр къыщыдыхьэшхри, ежьэжащ. КъыкIэлъыкIуэ махуэм, Любэ блыным фIэлъа жыIэгъуэхэр фIидзэжщ, удз гъэгъахэр къигъэщIэрэщIэжри, щхьэгъубжащхьэм тхылъ зыбжанэ трилъхьащ. Зэрахабзэу, щIалэгъуалэр зэрызехьэу къэсат. Нанэ Любэ абыхэм шейрэ лэкъум IэфIрэ яхущIихри, игъэшхащ. Ухуейрамэ, тхылъхэм щыщи къащтащ, еджэну къагъэгугъэри. Удз гъэгъахэм зыри еIусакъым.
КъыкIэлъыкIуэ махуэм абы удз гъэгъахэм я бгъум деж псы куэду игъэуващ, блэкI-къыблэкIыжхэм удзхэм псы щIакIэну, унэм щIэс псоми ар зэрахьэну зэракъалэныр къигъэлъагъуэу. Тхылъ дапхъэми аргуэру зыбжанэ трилъхьащ.
Хабзэ зэрыхъуауэ, пщыхьэщхьэ зэрыхъуу, щIалэгъуалэр къызэхуэсри, псымкIэ псы текIэ джэгуащ, зэрызехьащ. Нанэр къыщIэкIщ, аргуэру лэкъум IэфIрэ шейкIэ игъэтхъэжри, къыщыщIыхьэжым, удзхэм псы щIакIэну елъэIуащ.
Апхуэдэ щIыкIэкIэ къыдихьэха щIалэгъуалэр иджы махуэ къэс ди унэм къакIуэ хъуащ. Ди гъунэгъухэм ар яфIэмыфIу полицэм къеджати, нанэм езым ахэр къригъэблэгъауэ щыжиIэм, полицэхэми сыт ящIэнт, щIэкIыжащ.
Ди унэ щIыхьэпIэм иджы тхылъ дэлъхьэпIэ зиIэ сырэ ин къагъэуващ. И бгъум деж мы псалъэхэр тету: «Фызэджа тхылъыфI фиIэмэ, дэри девгъаджэ. Фызэджэ тхылъхэр къыщыфщтам деж къэвгъэтIылъыж. Фи закъуэкъым абыхэм хуеинкIэ хъунур».
Сырэм тхылъыр дэз къащIат, къат псоми я щхьэгъубжащхьэхэм удз гъэгъар темыхуэу тетт иджы. КъищынэмыщIауэ, жыIэгъуэхэмрэ псалъэжьхэмрэ зытет пхъэбгъу цIыкIухэри екIупсу блыным фIэз къэхъуат. Иджы ди унэбжэр Iухат дапщэщи, цIыху кIуапIэ дыхъуат. ПщыхьэщхьэхуэкIуэ зэрыхъуу, дэкIуейпIэм щIалэгъуалэр тхылъ еджэу тезу къытетIысхьэрт. Щхьэгъубжащхьэм уэздыгъэнэф зыбжанэ нанэ яхутригъэуватти, абыкIэ еджэхэри мащIэтэкъым.
«Гуапагъэм и бзэм бзагуэхэри иропсалъэ, ар дэгухэми зэхах», - жызыIар щыуакъым. Нанэ Любэ и гъащIэр абыкIэ щапхъэщ.
Зэман дэкIри, нанэ Iумахуэр дунейм ехыжащ. Абы и фэеплъу ди унэм и япэ къатым сабийхэмрэ ныбжьыщIэхэмрэ я библиотекэ къыщызэIуахащ. Абы Любэ фIыуэ илъагъуу щыта тхылъхэр щыкуэдщ, и щхьэгъубжащхьэм удз гъэгъа тхьэIухудхэр тезщ.
Плисецкая Ольгэ.
