ЗыхащIыкIа Iущыгъэ

Хъыбар

Ди къуажэм тхьэмыщкIэ дыдэу зылI дэст. Гъурц къищыпу ищэжымкIэ абы игъэпсэурт и унагъуэр. Махуэ псокIэ зэхуихьэса гъурцыр пщыхьэщхьэхуэкIуэу бэзэрым ихьырти ищэрт. КъыщIэкIамкIэ факъырэм къищэху щIакхъуэр яхуихьырт и щхьэгъусэмрэ и къуэ закъуэмрэ. КIыфI зэхэту къэтэджырт, щыгъуэлъыжыр жэщыбг хъуауэт. Еуэри, зэгуэрым абы бэзэрым гъурц щищэри, щIакхъуэ щапIэмкIэ иунэтIауэ, зы лIыжь гуэрым ирихьэлIащ.

- Е факъырэ, къэувыIэт, ахъшэ къызэптмэ, губзыгъагъэ бжесIэнщ. Факъырэм Iэджэ щIауэ губзыгъагъэ зэхихыжатэкъымэ, дэнэ щызэхихынт… Сытми, иIыгъ ахъшэм щыщ иритри, губзыгъагъэ щIэдэIуну мурад ищIащ.

- Сыарэзыщ, жыIэ.

- Нобэрей губжьыр пщэдейрей махуэм къыхуэгъанэ.

Факъырэр губжьри лIыжьым и пщэпкъыр иубыдащ.

- УзэрылIыжь къэвэрейр сщIамэ, ахъшэ уэстын къэгъэнауэ, си зэман птезгъэкIуэдэнтэкъым, къызэтыжыт уэстар.

Зэрызехьэшхуэ хъури, цIыхухэр къызэхуэсащ, факъырэм къэхъуар цIыхухэм ягуригъэIуэху лIыжьым цIыху Iувым захигъэпшэхъуэжащ.

Нэху щыху жеякъым тхьэмыщкIэр, пщIэншэу игъэкIуэда ахъшэм щхьэкIэ зэгуэпу хэлъащ. Нэхущым къэтэджщ, джыдэр и бгырыпхым кIэрищIэщ, кIапсэр и плIэм зэпридзри, гъуэгу техьащ. ЗдэкIуэм,и ахъшэр делагъэкIэ зэригъэкIуэдам йогупсыс. Апхуэдэурэ абы гу лъитакъым имыцIыху щIыпIэ къызэрыщыхутам, арати, гъуэщащ.

Куэдрэ, куэд дыдэрэ абы бгыхэмрэ къуэхэмрэ къыщиущыхьауэ зы къалэ телъыджэ къыщыхутащ. А къалэм апхуэдизкIэ уафэр лъахъшэу къыщхьэщытти, уIэбэм улъэIэсырт. Iэби уигу ирихь вагъуэр къехьэх, къызэрепхьэхыу налкъутналмэс мэхъу. А щIыпIэхэр абы апхуэдизкIэ игу ирихьати, и унагъуэр щыгъупщэжри, абы щыпсэуну къэнащ.

Илъэс15-кIэ щыпсэуащ факъырэр къалэ телъыджэм, ауэ абы дыгъуасэ къэкIуауэ фIэкIа къыщыхъуртэкъым. ФIыгъуэ телъыджэхэм хэсми, зы махуэ гуэрым абы и щхьэгъусэмрэ и къуэ закъуэмрэ и щхьэм къиуэжащ. АфIэкIа хуэмышэчыжу зызэщIикъуэри, и унэ къэкIуэжащ.

Жэщыр хэкIуэтауэ къэсыжауэ аращ. Унэбжэ дамэдазэм дэплъмэ, Iэнэм зылI пэрысщ, езым и щхьэгъусэм абы къыпижыхьу егъашхэ. Еплъыпэмэ, сыт телъыджэ! Iэнэм пэрысыр езыращ… ЩIалэр зэрышхэм еплъуурэ, езыри къэмэжэлIащ, дауэ мымэжэлIэнрэт я унэ зэрикIрэ ерыскъы Iухуатэкъым. Абдеж здэщытым къэгубжьыжащ факъырэр. Ар сыт Iуэху. Iэнэм ерыскъыр тезу телъщ, езыр и унэ бжэщхьэIу ебэкъуэжыфыркъым. Мы Iуэхум зыгуэр хэлъщ. Шейтаным къигъапцIэрэ хьэмэрэ?

И бгырыпхым дэгъэна джыдэр зыIэщIикъузэу пэшым щIэлъэдэну зыщигъэхьэзырым, лIыжь цIыкIум и псалъэхэр игу къэкIыжащ. «Нобэрей губжьыр пщэдейрей махуэм къыхуэгъанэ». Унащхьэм дэпщейри, уэнжакъым кIэщIэгъуэлъхьауэ унэм щIэсхэм я псалъэмакъым йодаIуэ.

ЩIалэм жеIэ:

- Ди анэ, сигу къэгъэкIыжырт, ди адэр щыкIуэдам илъэс дапщэт сызэрыхъур?

- Си щIалэ закъуэ, илъэсищ ухъуу арат.

- Сыт ди адэм дыщIыхыфIидзар?

- Куэдщ, уемыгупсыс абыхэм. Абы лъандэрэ илъэс 15 дэкIыжащ…

- Сэ ди адэр сцIыхужыркъым. Дапхуэдэут ар зэрыщытар?

- Уэ абы урещхьыпсщ, си щIалэ.

- Зэгуэр ар щыслъэгъуну махуэр къэсыну пIэрэ? - жиIэри, щIалэр нэщхъей къэхъуащ, анэми и нэпс къекIуахэр щIилъэщIыкIащ.

- Еууей! Си щIалэр сIэщIэукIэж пэтащ. А лIыжьым сыхуэзэу губзыгъагъэ къызжимыIамэ, делагъэ зэхэсщIыхьт. Зы сом зыщIэста псалъэ Iущыр сомищэ и уасэт…

ЛIыр унащхьэм къехыжщ, и щхьэгъусэмрэ и къуэмрэ я деж щIыхьэжри, тхъэрэ псэууэ къэнэжащ.