ЩIыIэм къигъэгузэвауэ
Европэ къэралхэр щIыIэм къыхигъэзыхьу зэрыщIидзэу, Франджым епIэщIэкIыу ищэхуу хуежьащ урысей газыр. «Газпром»-м зэрыщыжаIамкIэ, 2021 гъэр къызэрихьэрэ абы гъэсыныпхъэ щхъуантIэу хуаутIыпщыр хуэдэ зырэ ныкъуэкIэ нэхъыбэ хъуащ.
«Европэм и къэралхэм щIымахуэм къыщыщIикъузэм Урысейм и щIыуэпс газым щIэупщIэу иIэм хэхъуащ, я хъумапIэхэм гъэтIылъыпIэу щаIэри мэкIуэщI», - щыжаIащ «Газпром»-м. Франджым и щIыщIагъ газ хъумапIэхэм итыр процент 30 зэрыримыкъужыр жаIащ Европэм хыхьэ къэралхэр гъэсыныпхъэкIэ къызэзыгъэпэщ компаниехэм я нэIэ ятезыгъэтхэм. Мазаем и 15-м къата бжыгъэхэм къызэрагъэлъагъуэмкIэ, Германием и газ гъэтIылъыгъэхэр процент 34,17-рэ фIэкIа къахуэмынэжу ягъэсащ, Австрием - процент 45-м, Чехием - процент 41-м, Польшэм - процент 52-м нэсщ къахуэнар.
Нэхъ пасэу къызэратамкIэ, Германиеми хигъэхъуащ урысей газу ищэхур - мазаем и 1 - 10-хэм къриубыдэу, 2020 гъэм и апхуэдэ лъэхънэм елъытауэ, процент 50-кIэ зиIэтащ гъэсыныпхъэу ди деж иришым.
«Газпром»-м зэи къэмыхъуауэ хамэ къэрал жыжьэхэм газ куэд дыдэ яхуиутIыпщащ. Псори зэхэту газ кубометр мелард 19,4-рэ ярищащ, ар 2020 гъэм и иджы хуэдэ пIалъэм нэхърэ процент 45,4-кIэ нэхъыбэщ. ЩIышылэм газу ящэхум хагъэхъуащ Германием (процент 32,4-кIэ), Италием (проценти 112,7-кIэ), Тыркум (процент 20,8-кIэ), Франджым (процент 77,3-кIэ), Нидерландхэм (процент 21,2-кIэ), Польшэм (процент 89,9-кIэ).
Сабий сымаджэхэм сом мелардипщI хухах
УФ-м и Премьер-министр Мишустин Михаил и къуэдзэхэр кърихьэлIэу иригъэкIуэкIа зэIущIэм щыжиIащ сабий сымаджэ хьэлъэхэм хущхъуэхэр кърыхуащэхун папщIэ Правительствэм сом мелардипщI зэраритыр.
Правительствэм и УнафэщIым жиIащ, къэралым и Президент Путин Владимир пщэрылъ къазэрыщищIам ипкъ иткIэ, «Круг добра» фондыр къызэрызэрагъэпэщар. Абы и къалэн нэхъыщхьэр куэдрэ узримыхьэлIэ узыфэ хьэлъэхэр зыпкърыт сабийхэм ядэIэпыкъунырщ.
«Ахэр медицинэ дэIэпыкъуныгъэ хэха хуэныкъуэщ икIи инэхъыбэми ар лъапIэщ, зы унагъуэ пэмылъэщыну. Фондым и Iуэху зэрихуэнущ апхуэдэ сабийхэр гъэхъужыным. Сом мелардипщIыр а Iуэхум хуэтщI япэ хэлъхьэныгъэу аращ. Псори зэхэту а мурадхэм тедгъэкIуэдэну бюджетым къыщыдгъэлъэгъуащ сом мелард 60», - жиIащ Мишустиным.
Премьер-министрым къызэрыхигъэщамкIэ, ахъшэр зыхуаутIыпщынур хущхъуэхэм я закъуэкъым, атIэ сабийхэр зыхуэныкъуэ Iэмэпсымэхэри къэщэхуным хухахынущ абы щыщ Iыхьэ. Фондым ягъэкIуэнущ илъэсым къриубыдэу сом мелуанитхум щIигъу хэхъуэ зыIэрыхьэхэм тралъхьэну налогхэри.
Фигу къэдгъэкIыжынщи, фондым и советым цIыху 27-рэ хэтщ - дохутырхэр, жылагъуэ, дин лэжьакIуэхэр, псапащIэ, щIэныгъэ, егъэджэныгъэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр. УнафэщIу ягъэуващ ГематологиемкIэ, лышх узыфэмрэ иммунологиемкIэ сабий центрым, Рогачёв Дмитрий и цIэр зезыхьэм, и унафэщI Румянцев Александр.
Нобэ
♦Джейхэр хъумэным и дунейпсо махуэщ
♦Урысейм щагъэлъапIэ бзухэр джыным елэжь щIэныгъэлIым и махуэр
♦Тыркумэным и Къэрал ныпым и махуэщ
♦Къыргъызым и финанс полицэм и лэжьакIуэм и махуэщ
♦Армением щагъэлъапIэ тхылъхэр тыгъэ щIыным и махуэр
♦США-м и президентхэм я махуэщ
♦Исландием и цIыхубзхэм я махуэр хуагъэлъапIэ
♦1837 гъэм Лермонтов Михаил «УсакIуэм и лIэныгъэ» усэр, Пушкин Александр зэраукIам теухуар, итхащ.
♦1855 гъэм синоптикхэм я япэ картэр дунейм къытехьащ. Ар ищIат Париж дэт обсерваторием и унафэщI, Нептун планетэр зэрыщыIэр къэзыхута астроном Леверье Урбен.
♦1878 гъэм макъ зытх Iэмэпсымэ къызэригупсысам щыхьэт техъуэ патент иратащ США-м щыщ физик Эдисон Томас.
♦1921 гъэм Профсоюз зэгухьэныгъэхэм я союзпсо совет нэхъыщхьэм къыдигъэкI «Труд» газетым и япэ номерыр дунейм къытехьащ.
♦1926 гъэм СССР-мрэ Сауд Хьэрып Пащтыхьыгъуэмрэ дипломатие хабзэхэмкIэ зэпыщIа хъуащ.
♦1954 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым и унафэкIэ Кърым областыр РСФСР-м хагъэкIри, Украинэм иратащ.
♦1955 гъэм Москварэ Берлинрэ зэпызыщIэ гъущI гъуэгум лэжьэн щIидзащ.
♦1986 гъэм СССР-м «Мир» станцыр хьэршым иутIыпщащ. Абы зэрыщыIа илъэсипщIым щIигъум къриубыдэу станцым зызэблахъуурэ щылэжьащ къэрал 12-м щыщ космонавти 104-рэ.
♦1845 гъэм къалъхуащ тхыдэдж, академик Успенский Фёдор.
♦1933 гъэм къалъхуащ совет актрисэ, РСФСР-м щIыхь зиIэ и артисткэ Леждей Эльзэ.
♦1940 гъэм къалъхуащ Туркмением и президенту щыта Ниязов Сапармурат.
♦1945 гъэм къалъхуащ композитор, уэрэджыIакIуэ, Урысей Федерацэм и цIыхубэ артист, УФ-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Антонов Юрий.
♦1946 гъэм къалъхуащ урысей композитор, УФ-м и цIыхубэ артист, РСФСР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Москва къэрал филармонием и унафэщI Чайковский Александр.
♦1947 гъэм къалъхуащ урыс усакIуэ, критик, публицист Рубинштейн Лев.
♦1956 гъэм къалъхуащ урысей уэрэджыIакIуэ, УФ-м и цIыхубэ артист Митяев Олег.
♦1989 гъэм къалъхуащ урысей дзюдоист, Олимп чемпион (2012), Урысейм спортымкIэ щIыхь зиIэ и мастер Галстян Арсен.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уфауэ щыщытынущ. ЩIыIэр махуэм градуси 5 - 2, жэщым градуси 9 - 8 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Анэ щабэр бынгъэкIуэдщ.