Электрон паспортхэр
яту щIадзэнущ 2020 гъэм
УФ-м и цIыхухэм иджырей тхылъымпIэ паспортхэм хуэдэхэр иратыжынукъым 2022 гъэм къыщыщIэдзауэ.
Апхуэдэу Правительствэм и зэIущIэм щыжиIащ Урысейм и Премьер-министр Медведев Дмитрий. «Нэхъ пасэу дубзыхуауэ щыта пIалъэм - 2024 гъэм - нэмысуи тхылъымпIэ паспортхэр тхузэхъуэкIыну Iэмал диIэщ, - къихигъэщащ Правительствэм и УнафэщIым. - 2022 гъэм ирихьэлIэу а лэжьыгъэр тхузэфIэгъэкIыну си гугъэщ. Апхуэдэуи гулъытэ хэха хуэсщIыну сыхуейт зи ныбжь хэкIуэтахэм Iуэхум щIэпIейтеин хэмылъу электрон паспортхэр къахудэхыным зэрегугъупхъэм».
Правительствэм и УнафэщIыр къытеувыIащ къэрал зыбжанэм электроннэ паспортхэр тыншу икIи шынагъуэ лъэпкъ хэмылъу къызэрыщагъэсэбэпым. Абы цIыхухэм ящегъэпсынщIэ къэрал органхэм запыпщIэнри, къэрал Iуэхутхьэбзэхэр къыдэпхынри, апхуэдэуи паспортым итхэр къиптхыкIыу уелIэлIэн хуейкъым, аращи, щыуагъэхэр хащIыхьурэ къэхъу ныкъусаныгъэхэр егъэмащIэ. Апхуэдэу щытми, паспортыщIэмкIэ мыарэзыхэри щыIэщ, цIыхум и хуитыныгъэхэр къызэрызэпауд Iэмалу ар къагъэсэбэпыным тегузэвыхьу.
«Электрон паспортым нэгъуэщI ефIэкIыныгъэхэри иIэщ: псалъэм папщIэ, апхуэдэ дэфтэр нэпцI пщIынри ар зэIыбгъэхьэнри куэдкIэ нэхъ гугъущ», - къыхигъэщащ Медведевым, иджырей паспортыр хъуэжын щIыхуейм щытепсэлъыхьым.
Иджырей паспортхэр зэрахъуэкIын щIадзэнущ дызыхуэкIуэ илъэсым и бадзэуэгъуэм къыщыщIэдзауэ. А Iуэхур щрагъэжьэнури, зэрыгурыIуэгъуэщи, къэралым и къалащхьэ Москващ. Мы илъэсым къриубыдэу МФЦ IуэхущIапIэхэр криптобиокабинэхэмкIэ къызэрагъэпэщыну я мурадщ. Абы Iэмал къитынущ зы цIыхум электроннэ паспорт етыным текIуадэр дакъикъэ бжыгъэм нэсу гъэмэщIэнымкIэ. 2023 гъэм ирихьэлIэу Урысейм щыхапщэн хуейщ цIыхухэм я «Цифровой профиль» жыхуаIэ Iэмалыр. Электрон паспортым апхуэдэ щIыкIэкIэ тратхэнущ тхылъымпIэ дэфтэрым ит псори, СНИЛС-м, цIыхум автомобиль зэригъэкIуэну зэрыхуитымкIэ щыхьэт тхылъым къыщыгъэлъэгъуахэр.
Къулыкъу нэхъыщхьэхэм
пэрытынухэр ягъэув
Еврокомиссэм и унафэщIу хахащ Германием зыхъумэжыныгъэмкIэ и министр Урсулэ фон дер Ляйен.
А къулыкъур нэхъапэм цIыхубзым зэи хуагъэфэщакъым. Ляйен и кандидатурэр даIыгъащ Европарламентым и депутат 733-м щыщу 383-м. Абы и къалэныщIэхэр гъэзэщIэн щIидзэнущ щэкIуэгъуэм и 1-м щегъэжьауэ. Абы зэрихъуэкIынущ комиссэм и иджырей унафэщI Юнкер Жан-Клод.
«Сэ сыхущIэкъунущ Европэ зэкъуэт, лъэщ диIэным. Абы жэуаплыныгъэшхуэ пылъщ икIи си лэжьыгъэм иджыпсту щIидзауэ къызолъытэ», - жиIащ Ляйен, къулыкъур къыхуагъэфэща нэужь псалъэ щратам.
Европэ Зэгухьэныгъэм апхуэдэу щыхахащ абы и советым и тхьэмадэри – ар Бельгием и премьер-министр Мишель Шарльщ. Европэ банк нэхъыщхьэм и Iэтащхьэу ягъэуващ дунейпсо валютэ фондым и унафэщI Лагард Кристиан, ЕС-м хамэ къэрал Iуэхуэмрэ шынагъуэншагъэ политикэмкIэ и лIыкIуэщ Европарламентым и унафэщIу щыта Боррель Жозеп. Дызэрыщыгъуазэщи, Европарламентым и Iэтащхьэу нэхъ пасэу хахащ Сассоли Давид-Марие.
Нобэ
♦Урысей Федерацэм Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министерствэм и юридическэ IэнатIэм и махуэщ
♦Тыркумэным щагъэлъапIэ Гъавэм и махуэр
♦Японием щагъэлъапIэ цIыхубз министрхэм я махуэр
♦1900 гъэм Франджым и къалащхьэ Париж и метрор къызэIуахащ.
♦1903 гъэм лъакъуэрыгъажэмкIэ япэ дунейпсо зэпеуэр екIуэкIащ.
♦1918 гъэм РСФСР-м къару щигъуэтащ япэ совет конституцэм.
♦1920 гъэм Урысейм къыщызэрагъэпэщащ къэралым щIэныгъэншагъэр щыгъэкIуэдыным пыщIа Iуэхухэр зэкIэлъызыгъэкIуэну комиссэ.
♦1924 гъэм къыдэкIащ «Красный спорт» (иджы - «Советский спорт») газетым и япэ номерыр.
♦1926 гъэм Екатеринослав къалэм и цIэр Днепропетровск жиIэу зэрахъуэкIащ.
♦1941 гъэм Сталин Иосиф СССР-м зыхъумэжыныгъэмкIэ и наркому ягъэуващ.
♦1942 гъэм Къардэн Къубатий Березовскэ куейм фашист кхъухьлъатитI къыщриудыхат.
♦1952 гъэм Финляндием и президент Паасикиви Юхо Хельсинки къыщызэIуихащ ХV гъэмахуэ Олимп Джэгухэр. Совет Союзым щыщ спортсменхэр япэу зыхэтар а Олимпиадэрщ. Ар екIуэкIащ бадзэуэгъуэм и 19 - шыщхьэуIум и 3-хэм къриубыдэу.
♦1980 гъэм Москва щыщIидзащ ХХII гъэмахуэ Олимп Джэгухэм. СССР-м и командэ къыхэхам абы къыщихьауэ щытащ медали 195-рэ. Советыдзэхэр Афганистаным зэрырашар хабзэншагъэу къызэралъытэр кърырагъэлъагъуэу, Олимпиадэм къэкIуатэкъым къэрал 50-м щIигъум я спортсменхэр. Зэпеуэхэр екIуэкIащ бадзэуэгъуэм и 19 - шыщхьэуIум и 3-хэм.
♦1996 гъэм Атлантэ (США) къыщызэIуахащ ХХVI гъэмахуэ Олимпиадэр, бадзэуэгъуэм и 19 - шыщхьэуIум и 3-хэм къриубыдэу екIуэкIар. Спортсмен нэхъыбэ дыдэ зыхэтар а зэхьэзэхуэхэрщ - цIыху 10744-рэ.
♦1814 гъэм къалъхуащ къигупсыса кIэрахъуэ лIэужьыгъуэмкIэ дуней псом цIэрыIуэ щыхъуа Кольт Сэмюэль.
♦1834 гъэм къалъхуащ франджы сурэтыщI цIэрыIуэ, скульптор Дега Эдгар.
♦1893 гъэм къалъхуащ ХХ лIэщIыгъуэм и усакIуэ нэхъ лъэщ дыдэхэм хабжэу щыта Маяковский Владимир.
♦1934 гъэм къалъхуащ урысей актёр цIэрыIуэ, режиссёр, УФ-м и цIыхубэ артист, «Хэкум и пащхьэ щиIэ фIыщIэхэм папщIэ» орденым и нагъыщэ псори зыхуагъэфэща Ширвиндт Александр.
♦1935 гъэм къалъхуащ УФ-м и цIыхубэ артист, режиссёр, тхакIуэ Ливанов Василий.
♦1938 гъэм къалъхуащ совет уэрэджыIакIуэ, актёр, кинорежиссёр, Куржым и цIыхубэ артист, СССР-м и Къэрал саугъэтыр зрата Кикабидзе Вахтанг.
♦1971 гъэм къалъхуащ Украинэм щыщ боксёр цIэрыIуэ, дунейпсо зэпеуэхэм и мызэ-мытIэу щытекIуа, Киев къалэм и Iэтащхьэ Кличко Виталий.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ, уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градус 23 - 25-рэ, жэщым градус 19 - 20 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Дунейр Iэрыхьэ-IэрыкIщ.
