Жылагъуэ

Зауэ тыншрэ шэ фэбжьыфIрэ щыIэкъым

Сыт щыгъуи цIыхур зыхуэныкъуэу зыщIэхъупсыр мамырыгъэ пэтми, ди жагъуэ зэрыхъунщи, дунейр зауэншэ хъуркъым. Илъэсищэ бжыгъэхэмкIэ узэIэбэкIыжми, зыми къытедмыхауэ, зыми къеIыдмыхауэ Тхьэм къыдипэсу къытхуигъэфэщауэ дыкъызытехъуа ди Хэку лъапIэми зауэ куэд щекIуэкIащ. 

Фэ фщIэрэ?

Сабийхэр зы махуэм къриубыдэу ику иту 400 хуэдизрэ мэдыхьэшх, балигъхэр I5 къудейщ. 
ЦIыхубзхэм машинэ гъэувыпIэхэм нэхъ тыншу я машинэр щагъэув цIыхухъухэм нэхърэ.
Илъэситху къэс цIыхубзым Iупэлэу къигъэсэбэпыр, псори зэхэплъхьэжмэ, езым и лъагагъым хуэдиз хъун тюбикым ихуэнущ. 
ЦIыху нэхъ лъахъшэ дыдэхэр щыпсэур Япониерщ.
ЦIыху нэхъ лъагэ дыдэхэр щыпсэур Голландиерщ.
Инджылызхэм шейуэ ирафым хуэдиз нэгъуэщI зыщIыпIи щагъэкIуэщIыркъым. Псалъэм папщIэ, американхэм шейуэ ирафым нэхърэ хуэдэ 20-кIэ нэхъыбэщ. 

ПсалъалъэщIэ къыдэкIащ

Тырку бзэщIэныгъэ институтым (TDK) ипэкIэ къыдигъэкIауэ щыта курдыбзэ, зазаибзэ, босниибзэ псалъалъэхэм иджы адыгэбзэ псалъалъэри къахэхъуащ. Институтым къыдигъэкIа псалъалъэм теухуауэ «Жьынэпс» газетым къыдэгуэшащ Истамбыл дэт Окан университетым Тхыгъэхэр урысыбзэкIэ зэдзэкIынымкIэ и кафедрэм и унафэщI, егъэджакIуэ нэхъыжь, доктор ПIапIшу (Топчу) Мурат. Таштекин Акандэ щIэныгъэлIым къыIиха интервьюр адыгэбзэкIэ зэридзэкIащ Пащты Мадинэ.

Куэдым щапхъэ яхуэхъуащ

         Дохутыр щыпкъэу щыта  Чэрим Борис и дуней тетыкIэкIэ, и IуэхущIафэ дахэхэмкIэ зи пщIэр къэзылэжьыжа цIыху телъыджэт. Зэгуэр къыхиха IэщIагъэм гукIи псэкIи хуэпэжрэ зыпэрыт IэнатIэр егъэфIэкIуэным, и пщэрылъхэр дагъуэншэу зэфIэхыным егугъуу къызэпичащ абы и гъащIэ гъуэгуанэр. НэгъуэщIуи хъунутэкъым абы къыхиха IэщIагъэмкIэ. Зы мэскъалкIэ утеплъэкъукIмэ, гузавэу зи щхьэр къозыхьэлIа цIыхум зэран ухуэхъунри хэлъщ.

МэкъумэшыщIэм и пщIэр нэхъри лъагэу яIэту

Налшык Абхъазым и утыкушхуэм деж жэпуэгъуэм и 8 пщэдджыжьым цIыхухэр жьыуэ къыщызэхуэсын щIадзащ. Абыхэм хуэмурэ, мыпIащIэу къызэхаплъыхьырт утыкум къекIуэкIыу щрагъэувэкIа, ерыскъы зэмылIэужьыгъуэхэр щагъэлъагъуэ пхъэ, чэтэн унэ цIыкIухэр, мыIэрысэ зэмыщхьхэр куэду зытет тегъэувапIэхэр, лъэпкъ псэукIэр къызыхэщ теплъэгъуэхэм хухаха плIанэпэхэр, Iуэм ит щынэ фIыцIэ цIыкIухэр, мыIэрысэкIэ зэхагъэува паннохэр, нэгъуэщIхэри. 

Блын хужьышхуэм и пэжыпIэр

Ищхъэрэ полюсым къыщыщIэдзауэ Ипщэм нэскIэ хы Щэхур блынышхуэ гуэрым зэприхулыкIыу къагъуэтат щIэныгъэлIхэм. Гугл-картэр зэхагъэувэн мурадкIэ хьэршымкIэ ЩIым къыщытраха сурэтхэм итащ а блыныр, ауэ икIэщIыпIэкIэ «трагъэкIыжри», сурэттехым IэщIэкIа щыуагъэу ягъэIужащ. Арами, блыныр зи нэкIэ зылъэгъуа дайвер гуп щыIэщ, икIи абыхэм зэрыжаIэмкIэ, градуси 180 меридианым техуэу, километри 2 и бгъуагъыу, Антарктидэм къыщыщIэдзауэ Ищхъэрэ Полюсым нэсу хы лъабжьэм щIэлъщ а ухуэныгъэ гъуэзэджэр…

Диалект зыбжанэкIэ щыпсалъэ фильмым иджы псори еплъ хъунущ

2021 гъэм дунейм къытехьауэ щытащ АР-м щIыхь зиIэ и журналист, режиссёр, сценарист Даур Хъусен триха «Пщы Марыхъу» адыгэ тхыдэ-художественнэ фильмыр. СыхьэтитIкIэ екIуэкI кином къыщыгъэлъэгъуащ натыхъуеипщым и лIыгъэмрэ и гъащIэ гъуэгуанэмрэ. Ар иджыри къэс Урысейм и кинотеатрхэм щагъэлъэгъуащ иджы интернетым къралъхьащ. Тхьэмахуэ хъуауэ цIыху-цIыкIум яфIэгъэщIэгъуэну йоплъ адыгэ фильмым, я гупсысэхэр къыщаIуатэ социальнэ сетьхэм икIи я еплъыкIэхэмкIэ авторым догуашэ. 

Еджэным щхьэпэ хуохъу

 «Зыужьыныгъэм и къежьапIэ» («Точка роста») еджапIэ центр куэд Къэбэрдей-Балъкъэрым иужьрей лъэхъэнэм къыщызэIуахауэ щолажьэ. «Егъэджэныгъэ» лъэпкъ проектым и гуэдзэну щыт «Иджырей школ» щIыналъэ Iыхьэм къыщыгъэлъэгъуахэр и лъабжьэу яухуэ ахэр. «Зыужьыныгъэм и къежьапIэ» IэнатIэхэр нэхъыбэу къыщызэIуахыр къалэ мыинхэмрэ къуажэхэмрэ щылажьэ курыт еджапIэхэращ. 

Щокъарэ Замир и фэеплъыр яхъумэ

Дзэлыкъуэ районым хыхьэ Каменномост къуажэм (Къармэхьэблэ) школа­кIуэхэм футболымкIэ я зэпеуэр къызэ­рагъэпэщат дзэ Iуэху хэхам (СВО) лIыгъэ щызэрихьэу хэкIуэда Щокъарэ Замир Хьэзрэталий и къуэм и фэеплъу. 

ЕхъулIэныгъэм и илъэсхэр

Жэпуэгъуэм и 5-м Адыгейм щаIэт респуб-ликэр къызэрыунэхурэ илъэс 32-рэ зэрырикъур. КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек а махуэ лъапIэмкIэ ехъуэхъуащ Адыгейм и УнафэщI КъумпIыл Муратрэ республикэм и цIыхубэмрэ. 

Страницы

Подписка на RSS - Жылагъуэ