Долларым и къарум кIэроху

Дунейпсо экономикэм и зэрызехьэкIэм ириплъэну Iэмал зиIэхэм къагуроIуэ «бэзэр уасэр» зы цIыхум и  унафэм тыншу зэрыпхущIэмыгъэувэри  псори  ар зыхуагъэкIуэж  ахъшэм  зэрелъытари. Сыту жыпIэмэ, цIыхум шхэн, зихуэпэн, зекIуэн хуэмейуэ махуэ щIагъуэ къыхуихуэркъым.  Мылъку зэрызэIэпах  мардэм лъабжьи щхьэкIи  нобэкIэ хуэхъур  америнан долларырщ. Абы и къарур хагъэщIыным ебгъэрыкIуэу, иджыблагъэ Сауд Хьэрыпымрэ Китаймрэ зэгурыIуэныгъэ зэращIылIэн щIадзащ щIыдагъэр китай ахъшэ юанкIэ зым адрейм ирищэн и мураду.

Иужьрей илъэсихым и кIуэцIкIэ Сауд Хьэрыпымрэ Китаймрэ юаныр зэIэпахыным мызэ-мытIэу тепсэлъыхьащ, ауэ зэгурыIуэныгъэр и кIэм нагъэсыну мурад щащIар иджыщ. Япэрауэ, США-р КъуэкIыпIэ Гъунэгъум къыщыщIах щIыдагъэм зэрыщымыгугъыжрэ хьэрып къэралхэр къызэрыфIэмыIуэхур ибзыщIыжыркъым, игъащIэ лъандэм игъэныбжьэгъури хьэрыпхэм я бийхэрщ. ЕтIуанэрауэ, США-р Афганистаным напэтехыу зэрикIыжрэ, абы къахуищIэным щыгугъыу къекIуэкIахэри гуитIщхьитI хуэхъуащ.

 Ещанэ щхьэусыгъуэр нэхъ наIуэщ. Урысейм зэреныкъуэкъун Iэмэпсымэу Европэр сыт щыгъуи къэзыгъэсэбэп Америкэм иджы апхуэдэ Iэмалу Украинэр къигъуэтащ. Уеблэмэ къэралитIыр зэщигъэIей мыхъуу, я зэхуакум къаугъэ къыщигъэхъеящ. Иджы Урысейм и экономикэр къарууншэ ищIын папщIэ долларыр къигъэщхьэпэным хущIокъу.

 «Долларыр гъуанэ фIыцIэ абрагъуэм ещхь хъуащ, сыт хуэдизу уримыкъулейми, махуэ гуэрым щай уимыIэу укъыщIригъэдзыжынкIи хъуну, - жеIэ китай къэпщытакIуэ  Цзайбан Ван. - Нобэрей Америкэм дзыхь хуумыщIыщэмэ, нэхъыфIщ. Ауэ щыхъукIэ, Китайм укъызэримыгъэпцIэжынур кIуэ пэтми нэхъ уи фIэщ мэхъу».

 Сауд Хьэрыпымрэ Китаймрэ юаныр зэIэпахыну зэгурыIуэмэ, абы дунейпсо экономикэр лъэныкъуэщIэкIэ иунэтIынущ. А Iуэхум юаным дунейм щиIыгъ пщIэми зригъэIэтынущ. Сыту жыпIэмэ, Китайм и экономикэр абрагъуэщи, и ахъшэр хамэ къэралхэм щызекIуэн щIидзэным хуэныкъуэщ. Ауэ нобэрей IуэхукIэ юаныр еврэми долларми фIыуэ кърагъэкIуэт. США-м и экономикэр нобэ ину щытми, долларыр тепщэу къэзыгъэнэн щхьэусыгъуэхэр куэдкIэ нэхъ мащIэщ. Иджырей дунейм лъэныкъуэ куэду зеубгъу, абы къыхэкIыу ахъшэ зекIуэхэм юаныр къахыхьэнри дзыхьщIыгъуэджэу щыткъым.

 Нэхъыщхьэу къэпщытакIуэм мы Iуэхум хилъагъуэр тIущ. Япэрауэ, США-м и ныкъуэкъуэгъу нэхъыщхьэ Китайм и экономикэр ефIэкIуэнущ. ЕтIуанэрауэ, долларыр къызэмэщIэкI къэралхэм IэмалыщIэхэр ягъуэтынущ.

 Хьэрып къэралхэм къаугъэ екIуэкIым пэIэщIэу заIыгъ хуэдэу зыкъагъэлъагъуэ, лъэныкъуитIми ядокIуэкI. Ауэ Урысейм зэрителъхьэр наIуэ къэзыщI щапхъэ гуэрхэр иужьрей тхьэмахуитIым къагъэхъуащ.

 Гъатхэпэм и 8-м Сауд Хьэрыпым и пащтыхьыкъуэ Бин Сэлман Мухьэммэдрэ Хьэрып Эмират Зэгуэтхэм я щихъ Бин Зайед Мухьэммэдрэ США-м и президент Байден Джо телефонкIэ къепсэлъэн ядакъым. Иужьрейм и мурадт къэралитIым щIыдагъэ нэхъыбэ къыщIагъэкIыну къытригъэхьэну. Апхуэдэ щIыкIэкIэ Америкэм Iэмал иIэнут Урысейм деж щимыгъуэтыжыну гъэсыныпхъэхэм зыщимыгъэщIэну.

Гъатхэпэм и 17-м Хьэрып Эмират Зэгуэтхэм еблэгъащ абы 2011 гъэ лъандэрэ щымыIа, Сирием и президент Асад Башар. ЗэIущIэм ирихьэлIэу Абу-Даби и пащтыхьыкъуэ, Хьэрып Эмират Зэгуэтхэм я дзэм и унафэщI Бен Зэйд Iэл-Нахайян Мухьэммэд джэпсалъэ зэбгритыкIащ США-м и дзэхэр Сирием къришыжыным къыхуриджэу. «Сириер хьэрып къэралхэм я шынагъуэншагъэм и лъабжьэщ. Эмират Зэгуэтхэр абы и телъхьэу сыт щыгъуи щытынущ», - жиIащ Нахайян.

Iуэхур нэхъ гъэщIэгъуэныж щIохъукI Урысейм мэлыжьыхьым и I-м щегъэжьауэ и газыр урыс «рублкIэ» фIэкIа ищэн зэримыдэнум. А хъыбарыр хэIущIыIу зэращI лъандэрэ, еврэми долларми я уасэр  фIыуэ къеIэбыхащ.