Черкесов Маштай адэфIу щытащ. И щхьэгъусэ Сурэти бзылъхугъэ гуапэт, гумащIагъэкIэ тхьэр зыхуэупса анэт, унагъуэм ис сабийхэмрэ нэхъыжьхэмрэ я зэхуаку дэлъын хуей пщIэри, хабзэри, хуабагъри къызригъэпэщыфырт. Абы я унагъуэм ис дэтхэнэми и щхьэм япэ иригъэщырт къыдалъхуар. Апхуэдэ хьэлыр сэбэп къахуэхъужащ лъэпкъым я лъахэр щрагъэбгынам щыгъуи.
Совет властым и пащхьэ фIыщIэ куэд къыщихьащ Черкесов Маштай. Ар Къэщкъэтау и япэ комиссару лэжьащ, Шэрэдж районым и исполкомым и унафэщIу щытащ, абы щхьэкIэ къэмынэуи Хэкум ирахуахэм ящыщ зы хъуащ. Маштай и щхьэгъусэ Сурэти пщIэ зыхуащIхэм ящыщт. СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым «Анэ – хахуэ» цIэр къыхуигъэфэщауэ щытащ. А медалыр абы къритыжащ Совет Нэхъыщхьэм и лIыкIуэу Москва къикIа лIым, апхуэдэуи а зэманым тыгъэ лъапIэ дыдэу щыта бостеяпхъэ къыхуихьауэ щытащ.
КъащыщIа щIэщхъум сыт хуэдизу гугъу иримыгъэхьами, Маштайрэ Сурэтрэ псэху ямыIэу лэжьащ я бынхэр шхын щхьэкIэ ямыгъэлIэн папщIэ. Сурэт пщэдджыжь къэс и къуажэгъухэм къахь шэр яхущIихурт, абы гъэш тIэкIу къыпэкIуэрт. Ар зэфIэкIа нэужь, зэрыдэ машинэм бгъэдэтIысхьэрти дэрт. А IэщIагъэм зэрыхуэIэижьым сэбэпынагъ куэд къыпэкIуащ, и бынхэр ихуэпэжащ. Гугъуехь телъу зэрыпсэуар къылъэщIыхьэжащ бзылъхугъэ тхьэмыщкIэм, Хэкум къигъэзэжа нэужь илъэс зыбжанэщ зэрыпсэужар.
Черкесовхэ япхъу Елизаветэ игу къигъэкIыжырт я адэр ткIийуэ зэрыщытар. Абы и бынхэр жьыуэ къигъэтэджырти, прунж зыхэт губгъуэм лэжьакIуэ ишэрт. Псом япэ нэсыр ахэрат, шэджагъуэ хъуху лажьэрти, унэм кIуэжырт, тIэкIу загъэпсэхуа нэужь, километритIкIэ япэжыжьэ школым кIуэхэрт сабийхэр. Пщыхьэщхьэм адэм и бынхэр игъэтIысырти, кърата унэ лэжьыгъэхэр яригъэщIыжырт. Жэщыр хэкIуэтауэ гъуэлъыжми, етIуанэ пщэдджыжьым аргуэру жьыуэ къэтэджырт. Мис абы щыгъуэ Маштай хьэкъыу и фIэщ хъуащ балъкъэр лъэпкъыр къызэрыщIэрэщIэжынур.
Маштайрэ Сурэтрэ лIыгъэ яхэлъу ягъэващ хэхэс гъащIэм и гугъуагъ псори. ЯхузэфIэкI къагъэнакъым я бынхэм щIэныгъэрэ IэщIагъэрэ зэрагъэгъуэтыным теухуауэ.
Япэу къыдэкIуэтея я къуэ нэхъыжь Сарбий Хэку зауэшхуэм къикIыжащ зэрихьа лIыгъэмрэ хахуагъэмрэ папщIэ къыхуагъэфэща етIуанэ нэгъыщэ зиIэ Хэку зауэшхуэм и орденыр, Вагъуэ Плъыжь орденыр, медал I3 иIыгъыу. И лъахэм къыщихьэжам къызрихьэлIэжар гузэвэгъуэшхуэт: и лъэпкъыр Хэкум ирахуати, и Iыхьлыхэр къилъыхъуэжыну ежьащ. И унагъуэр къыргъыз къуажэ цIыкIу гуэрым хуэмыщIа дыдэу щыпсэууэ къигъуэтыжащ. Сарбий Джалалабад къалэм щыIэ партым и обкомым лэжьыгъэ къилъыхъуэу щыкIуэм, абы КПСС-м и Сузак райкомым инструктору игъэкIуащ. И лэжьыгъэм пэрыува нэужь, и унагъуэри зришэлIэжащ. Зэман дэкIа нэужь, щIалэм и адэр райкомым ирагъэблагъэри, промбыткомбинат къызэригъэпэщыну и пщэ къралъхьащ. Къару куэд ехьэлIэн хуейт а Iуэхум, ауэ Маштай хузэфIэкIащ ар. А комбинатым балъкъэр куэдым щылэжьэн щIадзащ, икIи абы и фIыгъэкIэ ящIэнрэ яшхынрэ яIэу псэуащ. Абы и цехым и унафэщIу лажьэр Маштай и къуэ Аскэрбит. Аскэрбий иужькIэ щIэныгъэ зригъэгъуэтыжат, Джалалабад и пединститутым и физико-математикэ къудамэр къиухат.
Черкесовхэ я унагъуэр адэжь щIыналъэм къыщыкIуэжам Аскэрбий Балъкъэр Ипщэ къуажэм дэт курыт школым и унафэщIу ягъэувати, унэри зэфIигъэувэжри, еджакIуэхэри къригъэблэгъэжащ. Куэдрэ пэрытащ Аскэрбий а къулыкъум, апхуэдэуи Бабугент дэт ПТУ-I5-ми щылэжьащ.
Сарбий хэкум къигъэзэжа нэужь, къэрал къулыкъу лъагэхэр иIыгъащ - КъБАССР-м и Министрхэм я Советым и унафэщIым и къуэдзэу щытащ, «Коммунизмге жол» газетым и редактор нэхъыщхьэу илъэс I3-кIэ лэжьащ.
Елизаветэ къэкIуэжа нэужь, КъБКъУ-м и химико-биологие къудамэми щеджащ, Бабугент егъэджакIуэу щылэжьащ.
И IэщIагъэм ехъулIэныгъэфIхэр щызыIэригъэхьащ Марьями. Ар Джалалабад областым щыIэ интернатым и унафэщIу щытащ, итIанэ Къыргъыз ССР-м егъэджэныгъэмкIэ и министрым и къуэдзэу илъэс I3-кIэ лэжьащ. Абы къыхуагъэфэщащ «ЩIыхьым и дамыгъэ» орденыр, икIи Къыргъыз ССР-м щIыхь зиIэ и егъэджакIуэ хъуащ.
Мэкъумэш IэнатIэр къыхахащ Маштай и къуищым. Володя Iэщ дохутырт. Анатолэ агроному еджащ, аспирантурэми щIэтIысхьэжри, мэкъумэш щIэныгъэхэм я кандидат хъуащ, щIэныгъэ къэхутакIуэ институтым щылэжьащ, КъБР-м и лIыкIуэу УФ-м и Президентым деж щыIэм и къулыкъущIапIэми щыIащ.
Георгий КъБКъУ-р къиуха нэужь, «Кичмалкинский» племсовхозым зоотехник нэхъыщхьэу щылэжьащ. ИужькIэ «Эльбрусский» совхозым и унафэщI хъуащ. Георгий КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIу щытащ.
Черкесовхэ я унагъуэм исхэм я IэщIагъэхэр игъэдэхащ Хьэсэнбий. Ригэ дэт художественнэ училищэр къиухри, унэлъащIэ щащI «Эльбрус» комбинатым щылэжьащ.
Хъыджэбз нэхъыщIэ Людмилэ КъБКъУ-м биологиемкIэ и къудамэр къиухри, Къэщкъэтау дэт консерв заводым микробиологыу щылэжьащ. Магомед Орджоникидзе дэт мэкъумэш институтым щеджащ, «Заготбазэм» и унафэщIым и къуэдзэу щытащ.
Черкесов Маштайрэ Сурэтрэ я унагъуэ дахэр щыхьэт тохъуэ балъкъэр лъэпкъыр къэщIэрэщIэжыным, щIэныгъэм, щэнхабзэм и лъагапIэхэр зыIэрыгъэхьэным зыри зыпэмылъэщын къару лъэщ яIэу зэрыхуэкIуам.
