И псэ хуабагъыр и тхыгъэхэм щызэхыбощIэ

Иужьрей зэманым лъэпкъ литературэм  хуэфащэу къыхэбэкъуа  щIэблэм ящыщщ  тхакIуэ ныбжьыщIэ Нартокъуэ Анжелэ.  Ар яхэтащ Хьэх Сэфарбий  и унафэщIу  КъБР-м и ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм    щылэжьэу щыта «Шыхулъагъуэ» литературэ  хасэм екIуалIэхэм. Куэд щыгъуазэщ  а хасэр илъэс тIощIым щIигъукIэ  лъэпкъ  литературэм  зэрыхуэлэжьам, абы щагъэса   щыта куэдым иджыкIэ тхакIуэцIэр яхуэфащэ дыдэу зэрахьэ, язныкъуэхэр журналистикэм жыджэру хэтщ.

Нартокъуэ Анжелэ  Бахъсэн щIыналъэм хыхьэ Дыгулыбгъуей  къуажэм къыщалъхуащ.  Курыт еджапIэр къиуха иужькIэ   егъэджакIуэхэр щагъэхьэзыр  колледжым  щIэтIысхьащ. Ар 2005 гъэм къиухри   IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэм пэрытащ.

 Анжелэ тхэн зэрыщIидзэрэ илъэсипщIым щIигъуащ.  Абы и IэдакъэщIэкIхэр ди республикэм къыщыдэкI  газет, журнал зэмылIэужьыгъуэхэм щIэх-щIэхыу къытрадзэ. «Шыхулъагъуэм» хэтхэм  зэгъусэу къыдагъэкIа «КъудамэщIэ» (2009 гъэ), «Шыхулъагъуэм и вагъуэхэр» (20II  гъэ) тхылъхэм  ярытщ  и тхыгъэ зыбжанэ. 20I3 гъэр тхакIуэ ныбжьыщIэм   хуэфIащ, «Лъагъуныгъэм и къару»  фIэщыгъэм щIэту абы и  япэ тхылъыр  «Эльбрус» тхылъ тедзапIэм къыщыдэкIащ. «Жьыгъэм  и IэфIыгъэ», «Лъагъуныгъэм и гуэныхь», «Псэ псори зэныбжьщ», «Гум и лъагъуэ»,  рассказхэмкIэ щIэджыкIакIуэм я пащхьэ ихьа   Анжелэ а лъэбакъуэр хуэмэхуащ. Пщащэ ныбжьыщIэм и псэ хуабагъыр щызэхэпщIэ  тхыгъэхэм  удахьэхырт,  ахэр   анэдэлъхубзэкIэ тхауэ дэ дызэса   адыгэ рассказ  гъэпсыкIэм зэремыщхьым  щIэщыгъуэ пщащIыр. ГъащIэм  къыхэха сюжетхэм   куэдрэ  зыкъыщыбоцIыхуж, бзэр зэрытыншым удехьэх. ТхакIуэм и гъащIэр гъэщIэгъуэнмэ, и IэдакъэщIэкIхэри  щIэщыгъуэ хъууэ жаIэ. Анжелэ  и тхыгъэхэмкIэ гупсысэ куу  зиIэ цIыхуу зэрыщытыр  къэлъагъугъуейкъым.

ТхакIуэ ныбжьыщIэр нэхъ гъунэгъуу фэдгъэцIыхумэ ди гуапэу упщIэ зыбжанэкIэ иджыблагъэ зыхуэдгъэзащ:  

-Анжелэ, Утхэну  гукъыдэж сытым къуитрэ?

- ФIэщхъуныгъэмрэ  лъагъуныгъэмрэщ си  дэIэпыкъуэгъу нэхъыщхьэр. Ахэращ си  тхыгъэхэми я гупсысэ нэхъыщхьэр. Сэ    хъуэпсапIэ  щэхуу сиIэщ дунейм мамырыгъэр  щытепщэу, цIыхухэм яку лъагъуныгъэрэ  зэхэщIыкIрэ  дэлъу псэуну. Ди жагъуэ  зэрыхъунщи, цIыхухэм  я цIыхуфIагъымрэ ягу илъ гурыщIэ къабзэмрэ  кIуэ пэтми щыукIытэ мэхъу, щытыкIэм я нэхъ  лъапIэр ягъэпудыну хэту.  Арагъэнщ сызыгъатхэри. Пэжым ухуеймэ, сэ сыщыпсэур сыщытхэм дежщ, арыншамэ, сыхэт сэ?

-ИджыпстукIэ сытым уелэжьрэ,  уи тхыгъэщIэхэмкIэ  дыбгъэгуфIэну уи мурад?

- «Насып»  зыфIэсща  тхылъым солэжь. Абы зэману  текIуэдэнур иджыри   гурыIуэгъуэкъым,  ауэ кIуэ  пэтми  нэхъ нэхъуеиншэу сызэщIешэ. Рассказ кIэщI  цIыкIуу  къежьар  повесть хъужащ, адэкIэ тлъагъункъэ зыхуэкIуэм. Абы  и лъабжьэр гъащIэм  къыщыхъуа Iуэхугъуэщи, Iэмал зэриIэкIэ  къэхъуам пэгъунэгъуу  къестхэкIыну сыхущIокъу. Си дежкIэ псынщIэхъунщIэету тхыгъэр дунейм къытезгъэхьэнракъым нэхъыщхьэр,  атIэ сигу  хуэзэгъауэ, цIыхухэм  ягу дыхьэн, къахуэщхьэпэн  лэжьыгъэ си Iэпэ къыпыкIынырщ.

-Анжелэ, уадыгэныр сыт уи дежкIэ?

-Уадыгъэныр си дежкIэ мыхьэнэшхуэ  зиIэщ.    Адыгэбзэ пIурылъ, адыгэлъ пщIэт къудейкIэ  зэфIэкIкъым, адыгэу  зыкъэзылъытэж дэтхэнэми  лъэпкъым и пщIэр тIыгъыу, адэжьхэм къытхуагъэна хабзэ дахэр  тхэлъу, абы ди щIэблэр щэтпIыкIыу дыпсэумэщ адыгэ нэс дыщыхъунур. Си анэр япэу къызэрызэпсэлъа    бзэм, си лъэр япэу зытеува  щIылъэм  пэсщIын щыIэкъым.  Гушхуэныгъэ мыкIуэщI   къысхелъхьэ ди лъэпкъым тхыдэ бейм. Сэ сызэреплъымкIэ, дыщыадыгэкIэ, дыщымуслъымэнкIэ, псом япэу  цIыхугъэрэ  адыгагъэрэ тхэлъын хуейщ. А зи гугъу сщIыхэм сытету сыпсэуныр,  схузэфIэкI мащIэмкIэ лъэпкъым  защIэзгъэкъуэныр  насыпышхуэу къызолъытэ.

- Адыгэм и махуэм сыт хуэдэ псалъэкIэ захуэбгъэзэнт   ди лъэпкъэгъухэм?

- Си хъуэпсапIэщ а махуэшхуэр дуней псом къыддагъэлъапIэу  слъагъуну. Адыгэ хабзэм и дахагъэмрэ  ди псэукIэ екIумрэ  къащIатэмэ, къысфIощI  лъэпкъ куэдым  щапхъэ къыттрахыну.  Дунейр мамыру,  щIэблэ дахэ къытщIэхъуэу, хъуэхъу  инхэр тхуаIэтыну, дефIакIуэу дыпсэуну  сыхуохъуапсэ си лъэпкъым.

 

          

Щомахуэ Залинэ.
Поделиться: