1932 гъэм Бельгием щекIуэкIа ТхьэIухудхэм я япэ дунейпсо зэпеуэм щытекIуа Кериман Халис Эдже Тамер (1913 - 2012) 1913 гъэм мазаем и 16 Истамбыл къыщалъхуащ.
щытым деж щыпсэуащ. И адэм и лъэныкъуэкIэ хъыджэбзыр щыщщ Быжнэу унэцIэр зезыхьэ убых лъэпкъым.
Дахагъэм и гуащэ хъуныр зи натIэм иту къыщIэкIа пщащэм и адэшхуэр сулътIаным пэщэуэ бгъэдэтахэм язщ, и анэХъыджэбз цIыкIур тырку сатуущI Тэуфикъ Хъалис Бей и еханэ сабийт. Ар къыхэкIащ 1864 гъэм Урыс-Кавказ зауэ нэужьым и хэкур зыбгынэу Уэсмэн къэралыгъуэм Iэпхъуа адыгэ-абхъаз унагъуэм. Кериман и адэжьхэр нобэ Адлер урыс къалэр здэдэлъхумрэ и анэшыпхъумрэ зэчий хъарзынэ зыбгъэдэлъ музыкэ IэщIагъэлIхэт. ЗэрыжаIэмкIэ, Кериман и анэшыпхъу Невессер Кокдешщ япэу Тыркум макъамэ щызэхэзылъхьэн щIэзыдза, иужькIэ композитор цIэрыIуэ хъуа бзылъхугъэр.
Адэ-анэм хъыджэбзым щIэныгъэфI ирагъэгъуэтащ. Пщащэм и дахагъэм зэрыцIыкIурэ гулъытэр зришалIэрт. Кемаль Мустэфа (Ататюрк) тепщэгъуэр къыIэрыхьа нэужь, къэралым къухьэпIэ хабзэхэм зритати, щIэуэ къыхалъхьэхэм ящыщу, Дахагъэ зэпеуэхэр ирагъэкIуэкIыу къаублат, апхуэдэ IэмалкIэ тырку цIыхубзхэр зыужьыныгъэм пэгъунэгъу ящIу ялъытэу. ГурыIуэгъуэщ а зэпеуэхэм хэтыну Кериман мызэ-мытIэу зэрырагъэблэгъар. ЗэраIуэтэжымкIэ, «ар иджыри цIыкIущ» жиIэурэ, и адэм пщащэр зэхьэзэхуэм яшэну къэкIуахэм тхуэнейрэ «хьэуэ» яжриIащ.
Хъыджэбзыр къыдэкIуэтейуэ адэ-анэм зэпеуэм хэтыну хуит зэращIу, ар япэщIыкIэ езыр зыдэс къалэм дэт еджапIэм, итIанэ – щIыналъэм щытекIуащ. 1932 гъэм Кериман езым хуэдэ хъыджэбз 50-м япэ ищри, Тыркум и япэ тхьэIухуд хъуауэ щытащ.
А илъэс дыдэм ар хагъэхьащ Бельгием щыщ Спа къалэм щекIуэкIа зэхьэзэхуэм. А къалэм ТхьэIухуд зэпеуэхэр 1888 лъандэрэ щрагъэкIуэкI хабзэт, ауэ 1932 гъэрщ абы япэ дыдэу дунейпсо мыхьэнэ щигъуэтар. Къэрал 27-м къикIа хъыджэбз тхьэIухудхэм Кериман нэхърэ а цIэр нэхъ зыхуэфащэ яхэмыту къалъытащ.
Убых пщащэр зэрытхьэIухудым шэч хэлътэкъым. Ауэ ипэжыпIэкIэ гъуазджэм нэхърэ политикэр япэ нэхъ щрагъэща а зэпеуэм и къэпщытакIуэхэм я унафэщIым Кериман утыкум къыщришэм жиIар Iущым дерс зыхихыпхъэ псалъэщ: «Нобэ Европэм чыристан диныр зэрыщытекIуар догъэлъапIэ. Илъэс 1400-кIэ дунейм щытепщэу щыта ислъам диным кIэ еттащ! Муслъымэнхэм я лIыкIуэ тхьэIухуд Кериман нобэ зэрызагъэпскI щыгъынкIэ ди пащхьэ итщ. Мыгъэм дэ къыхэтхыр Дахагъэм и гуащэкъым, дгъэлъапIэр Европэм чыристан диныр зэрыщытекIуарщ. Езым и лъэхъэнэм франджыхэм къэфэн щезыгъэгъэтыжа Сулеймэн Телъыджэм и щIэблэм щыщ хъыджэбзыр нобэ зэрызагъэпскI щыгъынкIэ ди пащхьэ къиуващ, дигу зригъэхьыну хуейуэ. Дэ дигу ирохь а пщащэр икIи муслъымэнхэм я пщэдейрей махуэр абы къытенэну дыщыгугъыу, тырку тхьэIухудым «Дахагъэм и гуащэ» («Мисс мира») цIэр фIыдощ, ди бжьэхэри доIэт, Европэм и текIуэныгъэр дгъэлъапIэу».
ЗэрыжаIэмкIэ, Кериман къамыцIыхумэ нэхъ къищтэу, Iэмал иIэмэ, утыку имыхьэу псэуащ. Илъэс 99-м иту, къуитIрэ къуэрылъху 13-рэ зыпIа анэр 2012 гъэм дунейм ехыжащ.