Памукъ Орхьан илъэс 70 ирокъу

Нобель саугъэтыр зыхуагъэфэща Памукъ Орхьан мы махуэхэм и ныбжьыр илъэс 70 ирокъу. А тхакIуэ цIэрыIуэм адыгэ къуэпс зэриIэм теухуауэ мызэ-мытIэу ди газетым тхыгъэ тетащ. Дуней псом къыщацIыхуа ди лъэпкъэгъум и IэдакъэщIэкIхэм уащеджэкIэ адыгэм къызэрыхэкIар къомыщIэнкIэ Iэмал имыIуэу Iуэхугъуэ гуэрхэм уащрохьэлIэ. Памукъ гупсысэ дахэ иIэ къудейкъым, ар куууэ кIуэцIроплъри, и щIэджыкIакIуэр хуэсакъыпэурэ еунэтI. Шэч хэмылъу, Орхьан и гупсысэр гъэщIэгъуэн, IэдакъэщIэкIхэр щIэщыгъуэ зыщIхэм ящыщщ ар къызыхэкIа лъэпкъымрэ зыхэпсэукIахэмрэ я щэнхабзэ бейр, а лъэныкъуимтIым я фIыпIэри къызэрищтар. 
Абы хузэфIэкIащ щалъхуа къалэр (Истамбыл) дунейпсо литературэм и тхыдэм хитхэн.
Дуней псом нэхъ цIэрыIуэ дыдэу тет тхакIуипщIым ящыщу къалъытэ ди лъэпкъэгъур. Абы и новеллэхэр, романхэр, эссехэр бзищэкIэ зэрадзэкIри къэрал 99-м къыщыдэкIащ.
Псом хуэмыдэу дунейр зэлъащIысащ – «Тхылъ фIыцIэ», «Уэс», «БыдапIэ хужь», «Сэ къызэрызэджэр плъыжьщ» романхэм, нэгъуэщIхэми. Абыхэм тхакIуэм къыщигъэлъэгъуэжащ Тыркум исхэм я щыIэкIэ-псэукIэр.
Зэгуэр лей зытехьа курдхэмрэ ермэлыхэмрэ къазэрыщхьэщыжам и зэран къекIыжри, ар Тыркум иIэпхъукIын хуей хъуауэ щытащ.
2006 гъэм Нобель саугъэтыр къыхуагъэфэщащ, ауэ къыпхуемыбжэкIыну куэдщ абы нэгъуэщI къэралхэм я лъэпкъ, литературэ саугъэту къыхуагъэфэщахэр.
ТхакIуэр цIэрыIуэ зыщIыр абы и бзэм и дахагъракъым, хьэмэ сюжет гъэщIэгъуэнракъым (ахэр хэмытууи хъунукъым), атIэ абы къигъэлъагъуэ гупсысэр цIыхубэм зэрапэгъунэгъурщ, я гурыгъу-гурыщIэ къызэритIэщIырщ, езыхэм гъащIэм къащегугъуэкI Iуэхугъуэхэм и жэуап е хэкIыпIэ а тхылъым зэрыщагъуэтырщ. 
Орхьан фIагъ бгъэдэлъхэм ящыщщ абы къызыхэкIар зэримыгъэгъуащэр, и тхыдэр зэриджыр, увыIэгъуэ имыIэу и лъынтхуэхэм къыщыпIэжьажьэ адыгэлъым ар куэдрэ шэсыпIэ зэрыригъыхьэр. 
Апхуэдэ цIыху цIэрыIуэ хамэ къэрал щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм къазэрыхэкIым сыщегупсыскIэ, сызоупщIыж: «Адыгэр дунейм щикъухьа? Хьэмэ, адыгэхэм дунейр зэлъыщIаIэса?» ЕплъыкIитIри пцIыуэ къэплъытэ хъунукъым, ауэ лъэпкъым и цIэр фIыкIэ жезыгъыIэ дэтхэнэми лъэпкъым и гъащIэм къыпещэ, къэкIуэну дахэм ущегъэгугъ.