ЩIыналъэм и зэхэлъыкIэр къэзыгъэлъагъуэ псалъэхэр

Аранэ - къуршым и нэхъ лъагапIэ дыдэ, бгы лъагэм и щыгу. 
Бгыжьэ - бгы дурэш зэв. «Бгыжьэм и лъабжьэр кIыхьу, кууэ щIэупщIыкIат». (Шортэн Аскэрбий, «Бгырысхэр»). 
БгыщIэ - бгы лъапэ.
БгъуэщI - бгы нэкIум и щIэдзапIэ Iыхьэу мэз, хъупIэ сытхэр нэхъ зыхуэзэр.
Губгъуэшэкъракъ - зыри щымыпсэу, къэкIыгъэ щIагъуи къыщымыкI губгъуэ нэщI.
ГузэпыщIэ - IуащхьитI зэхуакур зэпызыщIэ, уанэгум ещхь щIы Iыхьэм, щыгу зиIэ щIыпIэ хэIэтыкIа зэпэгъунэгъуитIым я зэпылъыпIэм апхуэдэу йоджэ. «Игужь ипщэм къежэха шумрэ игужь ищхъэрэм къежэха мыщэмрэ гузэпыщIэм щызэIущIащ».(IуэрыIуатэ.)
Гъуэдыдж - гъуэ, бгъэнщIагъ куу. «Чей лъабжьэм и щIэм зы гъуэдыдж гуэр иIэт, унэмыплъысу». IуэрыIуатэ. «Ар зы махуэ гуэр зекIуэ къикIыжу къуршымкIэ къыщыщхьэдэхыжым, зы гъуэдыдж гуэр IущIащ». (Ад. Iу.)
Гъуэжлау - гъуащхьэ куэд зиIэ щIыпIэ. «Iуащхьэ лъапэм ущымыжей, гъуэжлау Iуфэхэм убгъэдэмыхьэ». («Iуащхьэмахуэ» журнал).
Гъуэфылъэ - Псыжь, Инжыдж псыхъуэхэм дэс адыгэхэм я деж уэх мыхьэнэ щызиIэу щызекIуэ псалъэщ. «Шыхъуэм шы гуартэр IуащхьэжьитIым яблихури гъуэфылъэм ириутIыпщхьащ». (IуэрыIуатэ). 
ДамэщI - мыри къэбэрдей хьэжрэтхэмрэ беслъэнейхэмрэ я деж щызекIуэ псалъэщ / бгы, лъагапIэ сыт хуэдэхэм яIэу узрихьэлIэ дапхъэ, занщIапIэ. «Мэкъу дыгъэл Iэтэшхуэхэр джабэ дамэщI цIыкIухэм къоувэ». («ЛъэбакъуэщIэхэр»). 
ДэкIыней - узыдэкIыну гугъу. «Адрей бжьэпэхэр задэщ, дэкIынейщи, уи щхьэр ерагъыу пхудэх къудейщ». («Iуащхьэмахуэ» журнал). 
Жьанэ - къырылъэ тIуащIэм и бгъуитIыр щызэхуэкIуэ зэвыпIэ, языныкъуэхэм дежи къуэладжэр щызэхуэкIуэж, щиух щIыпIэ кърагъэкI. «Дэ ды къущхьэт, къущхьэ жьанэм дыщалъхуат, Дэ дыкъэзылъхугъэри дыщэкI унагъуэти, ар мэунэ». (IуэрыIуатэ).
 

 

БЭРАУ Бышэ.
Поделиться:

Читать также:

05.04.2024 - 10:11 Сабий тхылъхэр
25.03.2024 - 15:30 Си жэнэт