ФIы псори фIыщIэм деж къыщожьэ Зи цIэр Кавказым щхьэдэIукIа щIэныгъэлIышхуэ Хьилми Хьэсэн 1892 гъэм Дагъыстэным щыщ Кахиб къуажэм къыщалъхуащ, лъэпкъкIэ аварщ. 1937 гъэм дыгъэгъазэм и 23-м илъэс 90 зи ныбжь щIэныгъэлIышхуэр укIыпIэм ирашэри, псэ хейуэ дунейм ехыжауэ щытащ. Дунейм тетыхукIэ тхылъ 12 и Iэдакъэ къыщIэкIащ щIэныгъэлIым. Зи пычыгъуэ фи пащхьэ къитхьэри абыхэм я зым къыхэтхащ.
Алыхьталэм Мухьэммэд Бегъымбар лъапIэм «Фатихьэ» сурэр къыхуригъэха нэужь, Iиблис зэщыджэу гъащ, жи. И бынхэр ихъуреягъкIэ къеувэкIри, къеупщIын щIадзащ ямылъагъужыным: «Сыт ущIэгъыр, ди адэ?»
И нэпсхэр къызэрежэхым хуэдэурэ, Iиблис жэуап къарет: «Алыхьым Мухьэммэд Бегъымбарымрэ абы и Iумэтымрэ КъурIэным щыщу зы сурэ къахуригъэхащи, зэран сахуэхъуфынкIэ си гугъэр хызигъэхыжащ!»
«Умынэщхъей! – къыжраIэ и бынхэм. - Дэ абыхэм къыхуащIа тыгъэр фIыщIэ ямыщIу хъухукIэ дыувыIэнкъым. ИтIанэ Алыхьыр къахуэгубжьынщи, ахэри пасэрейхэм ещхьу игъэкIуэдыжынщ!»
«Фэ ар фхузэфIэкIынукъым, - къапедзыж и бынхэм Iиблису ямылъагъужыным. – А сурэм и пэм мыпхуэдэ псалъэхэр къыщокIуэ: «Iэлхьэмду лиллахьи рэббил хьалэмиин!» - «ФIыщIэр Алыхьым ейщ, дунейхэм я Тхьэм!» (КъурIэн, I:2).
И бынхэм жаIэ: «Умыгузавэ! Дэ цIыхухэм лIахэр къызэрытэджыжынур я фIэщ мыхъуу тщIыхукIэ дыувыIэнкъым. ИтIанэ Алыхьыр къахуэгубжьынщи, ахэри пасэрейхэм ещхьу игъэунэхъунщ!»
Iиблис аргуэру къапэроуэ: «Ари фхузэфIэкIынукъым фэ, сыту жыпIэмэ, Алыхьталэм ахэр иригъэсащ мыпхуэдэу жаIэу: «Малики йэумиддин» - «Къэтэджыжыгъуэ махуэм и тепщэм» (КъурIэн, 1:4).
Iиблис и бынхэм аргуэру я адэр ягъэудэIун щIадзэ: «Умыгузавэ! Дэ абыхэм дакъыкIэрыкIынкъым, тхьэнэпцIхэм яхуэпщылIу едмыгъэсауэ. ИтIанэ Алыхьыр къахуэгубжьынщи, ахэри пасэрейхэм ещхьу зэтригъэкIуэдэжынщ».
Я адэ ямылъагъужыным аргуэрыр идэркъым: «Фэ ар фхузэфIэкIынукъым! Сыту жыпIэмэ, Алыхьталэм абыхэм мыпхуэдэ псалъэхэр яIурилъхьащ: «Ийакэ нэхьбуду» - «Уэращ дызыхуэпщылIыр» (КъурIэн, 1: 5).
И бынхэм адэм и гур фIы хуащIыну хэтщ: «Умыгужьей! Дэ цIыхухэр щхьэхынэ тщIынщ, Алыхьым къалэн къащищIахэр ямыгъэзэщIэжыфын хуэдэу. ИтIанэ ахэри пасэрейхэм ещхьу игъэунэхъунщи къигъэсэхыжынщ».
«Ари фхузэфIэкIынукъым! - къажреIэ аргуэру Iиблис, - сыту жыпIэмэ, абыхэм мыпхуэдэу къапсэлъ: «Уэ ийакэ нэстэхьиин» - «Уэращ къыддэIэпыкъуну дызэлъэIур» (КъурIэн, I:5).
И бынхэм жаIэ: «Умыгъынанэ! Дэ ахэр гъуэгу захуэм тедмыхуауэ дыувыIэнкъым, Алыхьыр къахуэгубжьу пасэрей лъэпкъхэм ещхьу игъэкIуэдыжыху!»
«ФхузэфIэкIынукъым фэ ар! – къажьэхолъэ аргуэру Iиблис. - Сыту жыпIэмэ, абыхэм мыпхуэдэу жаIэ: «Ихьдинэ щиратIэл мустэкъиим, щиратIэл лэзинэ Iэнхьэмтэ хьэлейхьим, гъэйрил мэгъдууби хьэлейхьим уэ лэддаллиин» - «Гъуэгу захуэм дытету, уи нэфI зыщыхуахэр здэпшэмкIэ дышэ, Уэ узыхуэгубжьахэм, гъуэщахэм я гъуэгукIэ мыхъуу» (КъурIэн, 1:6-7).
И бынхэм жаIэн щIадзащ: «ЦIыхухэр езыхэр къызытехъукIа Iэдэмрэ Хьэуарэ нэхърэ нэхъыфIкъым, зыщыпсэу щIыпIэхэри Жэнэтым нэхърэ нэхъыфIкъым! Уэ Iэдэмрэ Хьэуарэ бгъэбэлэрыгъри, Жэнэтым къребгъэхуащ! Дэ цIыху къызэрыгуэкIхэр тхуэмыгъэгъуэщэну ара?»
Ар зэрызэхихыу, Iиблис узижэгъуэн и махуэу гъуахъуэри, хым зыщIигъэмбрыуащ.
Илъэс псокIэ шейтIан шырхэр я закъуэ псэуауэ, я адэ ямылъагъужыныр хы тхъурымбэм къыщIосыкIыжри, кIийуэ къахолъадэ: «ФыгуфIэ, цIыкIухэ! Сэ къэзгъуэтащ цIыхухэр гъуэгу захуэм тедгъэгъуэщыкIыу зэрыдгъэкIуэдыжын Iэмал!»
«Сыт хуэдэ?» - къоупщI и бынхэр.
Iиблис жэуап ярет: «Тхьэ унафэм щIэмыувэныр яфIэфIу, гуэныхь къызэрахьамкIэ Алыхьым зэрызыхуаумыс псалъэхэр жамыIэжыфу тщIынщи, япэщIыкIэ я Тхьэм бэлыхь къатредгъэлъхьэнщ, итIанэ пасэрей лъэпкъхэм ещхьу, псори зэтригъэунэхъуэнщи, зэфIэкIащ!»
Езы Iиблиси абы и бынхэми гуфIэу зэрыгъэкIиин щIадзащ, я мурадыр къазэрехъулIэнум шэч къытрамыхьэжу.
Асыхьэтым уафэм Алыхьталэм и псалъэ къоIукI: «Ей, ямылъагъужын! Уэ ахэр тобэ къэхьыжыкIэм щыбгъэужу щытми, хэт Сэ зэран къысхуэхъуфынур, абыхэм я гуэныхьхэр яхуэзгъэгъуну мурад сщIымэ? «Къысхуэгъэгъу» жаIэну хунэмыс щIыкIэ ящхьэщысхынущ Сэ абыхэм я гуэныхьхэр! ИращIэ Си пщылIхэм: Зыгъэгъу, ГущIэгъубэ жыхуаIэр Сэращ!»
Поделиться:
Читать также:
22.04.2024 - 16:16 →
Зы мащэм цIыху 233-рэ
22.04.2024 - 14:55 →
АдыгэлIым и цIэмрэ и картэмрэ
19.04.2024 - 16:34 →
Нартхэм я ныбжьыр
17.04.2024 - 12:43 →
Шуудзэ хъыжьэм и тхыдэ напэкIуэцI
16.04.2024 - 17:52 →
Де Марикур Леон
|