Дыгъэгъазэм къыщалъхуа махуэр егъэлъапIэ Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс, Адыгэ, Ингуш республикэхэм я цIыхубэ артист, псоми къызэрымыкIуэу фIыуэ тлъагъу Нэхущ Чэрим.
Ар уэрэджыIакIуэ къудейуэ къэлъытэныр щыуагъэщ, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, уэрэджыIакIуэ къалэным куэдкIэ йобэкI Чэрим пщэрылъ зыщищIыжауэ лъэпкъым хуилэжьыр. Куэд щыгъуазэкъым абы нэхъыщIэхэр ущииным, гъуэгу захуэ тегъэувэным, щэнхабзэм и къудамэ хэхахэр егъэфIэкIуэным, къэгъэщIэрэщIэжыным, псапэ Iуэхухэм зэманрэ мылъкурэ зэрахухихым.
«Нэхущ Чэрим» (1996 гъэ), «Песня- дорога жизни» (2000 гъэ), «Гугъэм гъащIэ къызетыж» (2006 гъэ), «Уэрэд-къафэм фыкъыпэджэж» (2006 гъэ), «Five» (2008 гъэ), «Рассвет» (2016 гъэ), «Хъуапсэ и псэ» (2017 гъэ) альбом гуимыхужхэр дунейм къытезыгъэхьа Чэрим цIыху миниблым щIигъу зыщIэхуэ «Крокус Сити Холл» пэш иным концерт телъыджэхэр мызэ-мытIэу щитащ. Дуней псом щикъухьа зы адыги щыIэу къыщIэкIынкъым Чэрим и концертым щIэсыну емыхъуапсэ. А щхьэусыгъуэращ ар Иорданием, Сирием, Тыркум, Германием, Голландием, Инджылызым зыбжанэрэ ирагъэблагъэурэ концертхэр къыщIыщыхузэрагъэпэщар. Абы цIэ лъапIэ куэд къыхуагъэфэщащ, ауэ къызэрымыкIуэу уи гуапэ мэхъу, апхуэдиз ехъулIэныгъэр зыIэрызыгъэхьа ди лъэпкъэгъу щIалэм, щытхъу бжыгъэншэхэм зыкъыфIамыгъэщIыжу, япэ дыдэу утыкум къыщихьам хуэдэу, зэпIэзэрыту, къызэрыгуэкIыу зэрызиIыгъыр. Ар куэдкIэ я фIыгъэщ напэ къабзагъэр беягъэу къыщалъытэ, ар къызыдэкIа Зеикъуэ жылэжьым, и адэ-анэм зыхапIыкIа адыгэ дунейм. Абы езы Нэхущым куэдрэ и гугъу ещI, ауэ нэхъыщхьэр а хабзэ дахэхэр езым и унагъуэм зэрилъырщ, цIыхугъэмрэ зэхэщIыкIымрэ зэриIэпэгъурщ.
Нэрыщэ-гурыщэкIэ Чэрим зыри къызэрыхимыхыр и уэрэдхэми, IуэхущIафэхэми, ныбжьэгъухэми гурыIуэгъуэ ящI. Арауэ пIэрэ-тIэ ехъулIэныгъэм и щэхур зыхэлъыр? Абы и жэуапымкIи нэгъуэщI куэдкIи къыщыддэгуэшащ Нэхущ Чэрим и махуэм ирихьэлIэу къеIытха интервьюм. Ди гуапэу фи пащхьэ идолъхьэ ди зэпсэлъэныгъэм щыщ Iыхьэ.
- Илъэс 30-м щIигъуауэ адыгэ утыкур богъэбжьыфIэ, уэркIэ а утыкур къару хэхъуапIэ хьэмэрэ?..
- ЦIыхум я гум удыхьэу плъагъумэ, къыпхуэпабгъэу къыпкIэлъыкIуэмэ ар насыпщ. Абы къару темыкIуадэу жысIэныр фэрыщIыгъэщ, а къарур щыуэ-плIыуэ гъэбэгъуауэ къуетыж цIыху лъагъуныгъэм. Сабийхэм я деж къыщыщIэдзауэ нэхъыжьхэмкIэ иухыжу, си концертхэм къекIуалIэ дэтхэнэми я цIэр сщIамэ, зырызу фIыщIэ яхуэсщIынт.
Нэхъ иужьыIуэкIэ ста концертхэм язым пэшым щIэсхэм сахыхьауэ, зы цIыхубз къэIэбэщ, микрофоныр сIихри: «АIей,Чэрим! Илъэс 30 хъуауэ уи концертхэм зы дэдмыгъэхуауэ дыкъокIуэри, дэ жьы дыхъуащ, уэ узэрыщIалэщ»,- жиIэри псори зэщIигъэдыхьэшхат. СфIэфIщ апхуэдэ гушыIэ дахэ зыхэлъ цIыху нэфIэгуфIэхэр.
Ди жагъуэ зэрыхъунщи, зэманыр гугъу хъуащ. Яшхын, щатIэгъэн, я унагъуэм ирагъэкIуэдэн къелыжауэ псоми зэрамыIэр сощIэ, ауэ абыхэми къыдагъахуэу си концерт къекIуалIэхэм лъэгуажьэиуэу щхьэщэ яхузощI.
- Уэрэдус узыдэлажьэхэм я гугъу уэзгъэщIынут.
- Уэрэдус куэдым садэлэжьэну си насып къихьащ. Абыхэм си пщIи си зэфIэкIи яIэтащ. Иджыпсту сызыдэлажьэхэри мащIэкъым. УащымыгуфIыкIынкIэ Iэмал иIэкъым зэфIэкI дахэ яIэу утыкум къихьа ди щIалэгъуалэм. Уэрэд жыIэн щыщIэздзам щегъэжьауэ Думэн Мурадин сыдолажьэ, си гум къипсэлъыкIам хуэдэу, и уэрэдхэр дахэ защIэщ. Ауэ, иужьрейхэм театр Iуэхухэм нэхъ трегъащIэри, селъэIу пэтми, схуитхыжIакъым. Абы иужькIэ Мамий Аслъэн и цIэр къисIуэну сыхуейщ, абырэ сэрэ икIи дызэдеджащ. Аслъэн и уэрэд куэд жысIащ, абы ноби и къалэмыпэр жанщ. Иужьрей зэманым Иуан БетIалрэ сэрэ дызэгурыIуэу дызэдолажьэ, цIыхум ягу дыхьэ уэрэд зыбжанэ дунейм къытедгъэхьащ. БетIал сэ схуитххэм къищынэмыщIауэ, езым игъэзащIэхэми адыгэм и зэпIэзэрытагъыр къыхощ, адыгэгу, адыгэпсэ зэрыхилъхьэм и фIагъыр егъэбагъуэ.
- УэркIэ адыгагъэм и пщалъэр сыт?
- «Зэ уадыгэну сыт и уасэ!» псалъэ дахэхэр усакIуэ цIэрыIуэ АфIэунэ Лиуан итхауэ щытащ. Уадыгэным фIагъ, дахагъ куэд хэлъщ. Дауи, адыгагъэм къалэн пыухыкIахэр уи пщэ къыделъхьэ. Ауэ уи къару, лIыгъэ хурикъумэ, уадыгэным нэхъыфIрэ нэхъ дахэрэ щыIэкъым. Адыгагъэм узэримыгъэпудыр, абы фIагъыу къыдэкIуэм я куэдагъыр адыгэлъ зыщIэт дэтхэнэми къыгурыIуэну сыхуейт.
