Узэгугъур къогугъуж

1965 гъэм ди республикэм уэрэдымрэ къафэмкIэ и къэрал ансамблыр лъэпкъ къафэмкIэ «Кабардинка» гупу щызэрахъуэкIым щыгъуэ профессиональнэ къэфакIуэу а гупым хэта, тIурытIу къызэдэфэ цIыху тIощIым я пIэкIэ къащтэн хуей хъуат цIыху 50-м щIигъу.

Абы папщIэ ирагъэкIуэкIауэ щытащ къэфакIуэхэр къыщыхаха зэхьэзэхуэ. Къащтэнур фIым я фIыжхэрати, зэпеуэм упхыкIыну хуабжьу гугъуу щытауэ жаIэж.

         КъэпщытакIуэ гупым яхэтт ансамблым и унафэщI Аронов Евгений, художественнэ унафэщI Ульбашев Мутай, къэфакIуэхэу Соттаев Къанщауэ, Шэру Соня сымэ. Абыхэм ягу урихьын папщIэ, адыгэ къэфэкIэхэр фIы дыдэу пщIэн хуейт.

         Комиссэм хэтхэм я пащхьэм къоувэри, къафэу щIедзэ щIалэщIэ дыдэ гуэрым. Ар илъэс 14 фIэкI зи мыныбжь Щомахуэ Хьэмидбийт. Псоми ягу ирихьат абы лъэпкъ къафэхэр зэригъэзащIэр. Зэхуэдэу фIыуэ щIалэм къехъулIэрт «Къафэри», «Удж пыхури», «Удж хэшри», балъкъэр «Тегерек тепсеури», аджар «Гандаганри». Псоми къагурыIуат абы ансамблыр зыгъэбжьыфIэн артист къызэрыхэкIынур. Ауэ апхуэдиз ныбжь фIэкI зимыIэ щIалэщIэр профессиональнэ ансамблым хагъэхьэну къезэгърэт?! ИтIани, къэпщытакIуэхэм хэтхэр зэгуроIуэри, Щомахуэ Хьэмидбий къащтэ.

         Апхуэдэу «Кабардинка» ансамблым и къэфакIуэ мэхъу Зеикъуэ къуажэм щыщ ныбжьыщIэр. Ульбашевым псом хуэмыдэу игу ирихьырт а щIалэщIэр. «Флъагъункъэ, - жиIэрт абы, - Хьэмидбий цIыхухэм фIыуэ ялъагъу къэфакIуэ хъунущ».

         Къызэрыщыгугъауэ къыщIэкIащ Щомахуэр. Зэман кIэщIым къриубыдэу абы хузэфIэкIащ и гъэсакIуэхэр сыт и лъэныкъуэкIи арэзы ищIын: егугъуу, махуэ къэс и Iэзагъэм хигъахъуэу ар лажьэрт. Апхуэдэурэ Хьэмидбий гупым хэзэгъащ.

         Щомахуэр ансамблым зэрыхыхьэрэ илъэс ныкъуэ хъупатэкъым «Кабардинка»-р Поволжьем и къалэхэм концертхэр щитыну щежьам. Ар гъэунэхуныгъэ инт щIалэм дежкIэ. Хьэмидбий хэтт къафэу ягъэзащIэ псоми. ИкIи, игъэщIэхъун дэнэ къэна, абы игъэгуфIащ гупым и унафэщIхэр. Хьэмидбий сешащ жиIэу зэи зэхэпхынутэкъым, бэшэчт. Абы къыдэкIуэуи и къэфэкIэр екIут, щыуагъэ зэи IэщIэкIыртэкъым.

         ЕхъулIэныгъэ иIэу Щомахуэм а ежьэгъуэр зэфIигъэкIауэ щытащ. Абы нэхъри къиIэтат къэфакIуэ щIалэм и пщIэр…

         Хьэмидбий и Iэзагъым хигъэхъуэнымкIэ зэпымыууэ къыдэIэпыкъуащ ансамблым и къэфакIуэ нэхъыфIхэу а зэманым щыта, Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и цIыхубэ артист Соттаев Къанщауэ, РСФСР-м щIыхь зиIэ и артистхэу Алэкъей Мухьэмэдрэ Шэру Сонярэ, нэгъуэщIхэри. Апхуэдэурэ ар хъуащ, и художественнэ унафэщIми зэрыжиIауэ, цIыхухэм фIыуэ ялъагъу къэфакIуэ…

         Ансамблым зэрыщылэжьа илъэсхэм IупщIу къагъэлъэгъуащ Щомахуэм нэгъуэщIхэм хомыгъэгъуэщэн къэфэкIэ зэриIэжыр, утыку итыкIэм  зэрыхуэIэзэр, зыри лъэщIэмыхьэным хуэдэу, Кавказ къафэхэр абы зэригъэзащIэр. Щомахуэ Хьэмидбий лъапэпцIийуэ, е къамэхэр хисэу къыщыфэкIэ псоми ягъэщIагъуэрт, ар къалъытэрт  актер Iэзагъ зыбгъэдэлъ къэфакIуэу.

         «Кабардинка»-м щIыгъуу Щомахуэр щыIащ къэралым и къалэ куэдми дунейм и щIыпIэ зыбжанэми (Австралием, Латинэ Америкэм, КъуэкIыпIэ Гъунэгъум, ФРГ-м, ГДР-м, ЧССР-м). А къэралхэм ди лъэпкъ гъуазджэр, къэфэкIэхэр къызэрыщацIыхуамкIэ фIыщIэ зыбгъэдэлъхэм ящыщщ зи гугъу тщIа къэфакIуэр…