Режиссёр Iэзэр ящыгъупщэркъым

РСФСР-ми КъБР-ми щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, КъБАССР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, КъБР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат, режиссёр, егъэджакIуэ Iэзэ Теувэж СулътIан дунейм зэрехыжрэ илъэсищ мэхъу. 
Теувэж СулътIан 1932 гъэм мэлыжьыхьым и 20-м Дзэлыкъуэкъуажэ къыщалъхуащ. Хэку зауэшхуэм зи сабиигъуэр хиубыда щIалэ цIыкIур пасэу балигъыпIэ иуващ, нэхъыжьыIуэхэм я гъусэу лэжьэн хуей хъури. Абы къыщыдэхуэм щIыналъэм ЩэнхабзэмкIэ и унэм и художественнэ самодеятельностым жыджэру хэтащ ар. Къуажэ театрым щагъэув спектаклхэм лIыхъужь нэхъыщхьэм и ролхэр къыщылъагъэсу щытащ. ГъэщIэгъуэнщ Дзэлыкъуэкъуажэ и «Дружба народов» колхозым и бухгалтер нэхъыщхьэу ягъэувауэ зэрыщытари, и ныбжьыр илъэс 15 фIэкIа мыхъуу. Курыт еджапIэ нэужьым, Москва и Финанс институтым щIагъэтIысхьэну хуамурадами, театр гъуазджэм хуиIэ лъагъуныгъэр текIуэри, ГИТИС-м и режиссёр къудамэм щIэтIысхьат, актёр IэщIагъэм щыхурагъаджэ адыгэ студием я гъусэу.
Луначарскэм и цIэр зезыхьэ ГИТИС-р 1958 гъэм къиухащ, «Мыщэ и къуэ Батыр» спектаклыр диплом лэжьыгъэу игъэхьэзырауэ. Къэбэрдей-Балъкъэрым къигъэзэжа нэужь, ар Горький Максим и цIэр зезыхьэ Урыс къэрал драмэ театрым и унафэщIу лэжьащ. Театр саугъэт, дамыгъэ лъапIэ куэд къыхуагъэфэщащ Теувэж СулътIан.
Зи IэщIагъэр, гъуазджэр фIыуэ зылъагъу лэжьакIуэ емызэшыр жыджэру хэтащ республикэм и драмэ театрхэр зэфIэгъэувэным. Абы спектакль 200-м щIигъу игъэуващ, актёр, режиссёр куэд игъэсащ, иригъэджащ. КъызэщIэпкъуэжмэ, СулътIан театр гъуазджэм илъэс 67-кIэ хуэлэжьауэ къыщIокI. И лэжьыгъэ нэхъыфIхэм ящыщу къалъытащ «День рождения Терезы» спектаклыр, 1962 гъэм урыс къэрал драмэ театрыр илъэс 25-рэ зэрырикъум и щIыхькIэ игъэувар. Куэдым гукъинэж ящыхъуащ 1965 гъэм игъэува «Чёрт в сундуке» лэжьыгъэри. Ноби щIэупщIэ иIэщ 1966 гъэм игъэува «Поднятая целина» спектаклым. Шолоховым и тхыгъэхэм къытращIыкIыу ягъэува лэжьыгъэхэм я театр фестиваль Ростов щекIуэкIам ар нэхъыфIу къыщалъытат. Теувэж СулътIанрэ IутIыж Борисрэ зэгъусэу ягъэува «Тыргъэтауэ» спектаклыр-щэ?! Ар гъуэзэджэт. 1976 гъэм а лэжьыгъэм Москва диплом къыщыхуагъэфэщащ. IутIыж Борис и пьесэм къытрищIыкIа «Эдип» спектаклми (2000 гъэ). Владикавказ щекIуэкIа «Маски» фестивалым и саугъэт нэхъыщхьэр къыщратащ. 2011 гъэм режиссёрым игъэува «Невеста из Имеретии» спектаклыр Мэхъэчкъалэ щекIуэкIа ещанэ лъэпкъыбэ театр фестивалым и лауреат хъуат.
ЖыпIэнурамэ, режиссерым и сыт хуэдэ лэжьыгъэри хуэщхьэпащ республикэм театр гъуазджэм зыщиужьыным.

ТЕКIУЖЬ Заретэ.
Поделиться: