ГъэзэщIакIуэ гупым я япэ зэхуэс

Дунейпсо Адыгэ Хасэм и XIII Зэхуэсышхуэм щIэуэ хахыжа тхьэмадэмрэ Гъэ­зэщIакIуэ гупымрэ я япэ зэIущIэр иджыблагъэ ­Налшык къалэ щекIуэкIащ. Абы хэтащ КъБР-м, ­КъШР-м, АР-м, Ставрополь,­ Краснодар щIыналъэхэм, Осетие Ищхъэрэ - Аланием щылажьэ хасэ къудамэхэм, Тыркум, Сирием, Ливаным, Иорданием, Европэм хыхьэ къэралхэм я хасэхэм я тхьэмадэхэмрэ лIыкIуэхэмрэ. Корона­ви­рус­ узыфэм и ягъэкIэ зи гъунапкъэхэр зэхуащIа Израиль къэралыгъуэм щыIэ Адыгэ Хасэм и лIыкIуэхэр зэхуэсым кърихьэлIэфакъым, ауэ абыхэм щхьэкIэ видео зэпыщIэныгъэ къы­зэ­рагъэпэщри, зэIущIэм щекIуэкI лэжьыгъэм щыгъуэзэну Iэмал ягъуэтащ

ЩIэуэ хахыжа ГъэзэщIа­кIуэ гупым я япэ зэIущIэм зыкърагъэхьэлIащ КъБР-м и Iэтащхьэм и Администрацэм и УнафэщI Къуэдзо­къуэ Мухьэмэд, КъБР-м и Iэ­тащхьэм и чэнджэщэгъу Къуэ­жей Артём, КъБР-м и Iэтащхьэм и Администрацэм­ къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и управленэм и унафэщI Хьэсанэ Аслъэн, КъБР-м жылагъуэ IуэхущIапIэхэм ядэлэ­жьэнымрэ лъэпкъ IуэхухэмкIэ и министр КIурашын Анзор, ДАХ-м и Тхьэмадэм и советым хэтхэр, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм икIи хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм я лэжьакIуэхэр, нэгъуэщIхэри.
Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий зэIущIэр къыщы­зэIуихым, дуней псор иджы­ри зэ­щIэзыIыгъэ узыфэм щхьэкIэ къамыгъанэу ДАХ-м и лэ­жьыгъэм дежкIэ мыхьэ­нэш­хуэ зиIэ зэхуэсым къызэ­ры­кIуам щхьэкIэ щIыпIэ ха­сэхэм я лIыкIуэхэм фIыщIэ яхуищIащ икIи мурадрэ ­къа­лэну зыхуагъэувыжахэр гъэзэщIа зэрыхъунумкIэ фIэщ­хъуныгъэ зэриIэр къыхигъэщащ. «ДАХ-р къы­зэ­рыунэхурэ гугъуехь мащIэкъым зыIууар, - жиIащ ­Сэ­хъу­рокъуэм. - Гугъу ехьу къалъ­хур куэдрэ мэпсэу, жаIэ. ДАХ-р кIыхьу зэрыпсэунуми лъэпощхьэпо куэдым зэраб­лэкIыфынуми шэч къы­тетхьэркъым. Мы къе­кIуэкI узы­фэм дыкъыщилъа­хъэ щыIэми, ари тщхьэ­щы­кIынщ, дэри ди къалэнхэм нэхъ шэ­щIауэ дыпэры­хьэ­жынщ. Ауэ сыт хуэдэ пэры­уэгъу къэхъуми, лъэпкъыр щыIэщ, мэпсэури, абы къылъы­къуэкI Iуэху зэIумыбзхэр зы­хуей хуэзэу зэблэгъэкIыныр ар пщэрылъ ­зы­щызыщIыжахэм зыми ящхьэ­щихыркъыми, дэри ди гуащIэ абы етхьэлIэн ­хуейуэ хьэкъ ди­Iэщ. Нобэрей зэхуэсым мы­хьэ­нэшхуэ иIэщ,­ сыту жы­пIэмэ абы дя­пэкIэ дызэры­лэжьэну илъэсищым и лэ­жьыгъэр иубзыхуну и къа­лэнщ. Къатщтэ унафэхэр зэпэшэчауэ, дифI зыхэ­лъым­рэ ды­зэгуп­сы­сып­хъэ­хэм­рэ зэпэлъытауэ щы­тын хуейщ».
Тхьэмадэм и къэпсэ­лъы­ныгъэм адэкIэ и гугъу щи­щIащ икIи псалъэ гуапэкIэ къыхигъэщащ ДАХ-р къы­щы­зэрагъэпэщым абы и ублапIэм щытахэм лэжьыгъэшхуэ зэрызэфIагъэкIар. «ФIыщIэ лей яхуэфащэщ 1991 гъэм Хасэшхуэр зэхуэ­зышэсауэ щытахэм. Дунейм щикъухьа адыгэхэр зэгъэуIуным, зы лъэпкъ гуп­сы­сэм ешэлIэным хуэу­нэ­тIын хуейуэ пщэрылъ зыхуэ­зыщIыжахэм. А зэманым Къалмыкъ Юрэ я пашэу ягъэпса Уставым пщIэшхуэ хуэпщI хъунущ, - къыхигъэщащ Сэхъурокъуэ Хьэутий. - Уставым купщIэ иIэт, дуней псом къыщекIуэкI мардэхэм къезэгъырт, Урысейми, ди лъэпкъми, адрей лъэпкъ­хэми къагурыIуэу гъэпсат. Сыхуейт а лэжьыгъэм нобэ щIэуэ хаха гупми пащэну. Дэри дызыхэс къэралхэм дадэлажьэу, абыхэм щыува хабзэхэм дыпэрымыуэу, ди бзэр, ди щэнхабзэр, ди жы­лагъуэ Iуэхухэр зэрыт­хъу­мэн­ым, зэрыдгъэбэгъуэ­ным, зэрызедгъэужьыным иужь дивгъэт».
АдэкIэ Сэхъурокъуэ Хьэутий псалъэр иритащ ДАХ-м и зэхэублакIуэхэм ящыщ Мэш­хуэфI Нэждэт. «1991 гъэм къащтауэ щыта ДАХ-м и Уставыр и лъабжьэу ар зэрылэжьэну программи зэхалъхьауэ щытат. А програм­мэм стратегие щIыгъуащ. Япэ махуэхэм къыщыщIэ­дзауэ ДАХ-м къалэн зыщищIыжат Урысейми хамэ къэралхэми щыIэ хасэхэр щылажэ хэгъэгухэм я конституцэхэмрэ хабзэхэмрэ емыбэкъуэну. Абы къыдэ­кIуэрт хэкурыс адыгэхэр щыпсэу УФ-ми и политикэм хамэщI щыпсэухэр къы­хэмыпсэлъыхьыныр. ХэткIи нахуэщ УФ-р ягъэлъэлъэ­ныр зи гухэлъ къэралыгъуэ­хэр зэ­рыщыIэр. Абыхэм къагъэдэIуахэр ди анэдэлъхубзэмкIэ ди цIыхухэм къопсалъэ. МащIэми, абыхэм дахьэх къыхокI. Дахьэхахэм я щыуагъэр зэдгъэзэхуэжыну иужь дохьэ. Ар зыхуэбгъэдэнур сымаджэ хъуам еIэзэ­нырщ. Ауэ медицинэм куэд щIауэ къихутагъэххэщ сымаджэр бгъэхъужын нэхърэ цIыхум и узыншагъэр щIэх-щIэхыурэ къэпщы­тэныр зэ­ры­нэхъ щхьэпэр. Ди лъэп­къыр иужьрейм хуэдэ лэ­жьыгъэ зыкъомкIэ хуэны­къуэщ.­ Зи гугъу сщIа стра­тегием мы гупсысэр еспхыжынщи, ди бзэкIэ къы­дэпсалъэу лъэпкъ телевиденэ диIатэмэ, мо мыщ­хьэпэми пэува хъунт, ди мурад нэхъыщхьэхэм ящыщу анэдэлъхубзэр хъумэнми и зы далэ къэIэта хъунт. Дыщогугъ мы ди гуращэр къыд­дэхъунымкIэ къэралыр щIэгъэкъуэн къытхуэхъуну, хэку­рысхэри хамэщI щыIэ­хэри зэпызыщIэ Iэмалыр къытхузэригъэпэщыну. Телевиденэм дэкIуэдынут ди гурыгъузхэм ящыщ зыкъом. НэгъуэщI зы Iуэхуи щыIэщ. ХамэщI щыпсэу адыгэр ­УФ-м и хэкуэгъуу щыщыткIэ, адэжь лъахэм къыщихьэжкIэ, хэгъэгум и цIыху хъу­жыным къыщыщIэлъэIукIэ, гулъытэ хэха яхуищIыныр хабзэу щытыпхъэу къыдолъытэ. Мыр убзыхуа хъуа­тэмэ, ди лъэпкъым и пащхьэ къиувэ Iуэху зэIумыбзхэр нэхъ мащIэ хъунт», - жиIащ МэшхуэфIым.
Нэхъыжьым и псалъэм иужькIэ, зэIущIэм кърихьэ­лIахэм Сэхъурокъуэм захуигъазэри, къекIуэкI лэжьыгъэр зэфIигъэкIыу ДАХ-м и къудамэхэр къызэрызэгъэ­пэщыпхъэм, абыхэм я уна­фэщIхэмрэ лэжьакIуэ гуп­хэмрэ зэрыхэхыпхъэм и ­гугъу ищIащ. ГъэзэщIакIуэ гу­пым пэIудзауэ ирагъэ­кIуэкIа лэжьыгъэм япкъ иткIэ лэжьэну яубзыхуа къудамэхэмрэ абы хэтынухэмрэ хэплъэжри, ДАХ-м лэжьа­кIуэ гупибл игъэбелджы­лащ. Апхуэдэщ къэрал IуэхущIапIэхэмрэ дунейпсо зэгухьэныгъэхэмрэ ядэлажьэ гупыр (унафэщIыр Сэхъурокъуэ Хьэутийщ), Урысеймрэ хамэ къэрал щыIэ адыгэ жылагъуэ зэгухьэныгъэ­хэм­рэ я лэжьыгъэр зэуIу щIы­нымкIэ, лъэпкъ, дин зэгухьэ­ныгъэхэм яхудиIэ зэпы­щIэ­ныгъэхэм зегъэужьынымкIэ гупыр (унафэщIыр Нэгуэр Зиуарщ), хамэщI щыпсэу адыгэхэр адэжь щIыналъэм къешэлIэжынымкIэ гупыр (унафэщIыр Бырсекъуэ Орфанщ), анэдэлъхубзэр хъумэ­нымкIэ икIи зегъэужьынымкIэ гупыр (уна­фэщIыр Щоджэн Iэминатщ), щэнхабзэмкIэ, егъэ­джэ­ныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ гупыр (унафэщIыр Що­­махуэ Залинэщ), щIалэгъуалэ политикэм, спортымрэ туризмэмкIэ, хъыбар­егъащIэ IэнатIэхэм дэлэ­жьэнымкIэ гупыр (уна­фэ­щIыр Хъуэт Инусщ), эти­кэмкIэ къэпщытакIуэ гу­пыр (унафэщIыр Дзэрахъэ Станиславщ).
АдэкIэ хасэ тхьэмадэхэр тепсэлъыхьащ 2021 - 2024 гъэхэм, дызытехьэну илъэ­сым теухуауэ яIэ мурадхэм, ахэр ягъэзэщIэн щхьэкIэ зыIууэ лъэпощхьэпохэр къы­зэрызэранэкIынум. Абы­хэм шэщIауэ ирипсэлъа нэужь, ГъэзэщIакIуэ гупым къаIэтащ лъэпкъым дежкIэ мы­хьэнэшхуэ зиIэ адыгэбзэм и Iуэхум епха гугъуехьхэр. Ап­хуэдэу, тхьэмадэм жиIащ анэдэлъхубзэр хъумэнымкIэ къудамэм къалэнышхуэ и пщэ къызэрыдэхуэр, екIуэкI лэжьыгъэми зыри зеи щыщIэ зэрымыхъунур. Ды­зы­техьэ илъэсым, псалъэм папщIэ, адыгэбзэм ехьэлIауэ щIэныгъэ зэIущIэ, егъэджакIуэхэм я зэхуэс, адыгэбзэр щрагъэдж курсхэр къызэрызэгъэпэщын хуейр къыхагъэщащ.
ЗэIущIэм къыщаIэтащ Нэхъыжьхэм я советым и Iуэхури. ГъэзэщIакIуэ гупым советыр зэрылэжьэну хабзэр къищтащ, абы и унафэщIу щытыну адыгэ тхакIуэ цIэ­рыIуэ МэшбащIэ Исхьэкъ зэрыхуагъэфащэмкIэ псори зэдэарэзы хъуащ.
Зэхуэсым и кIэухым Сэхъурокъуэ Хьэутий коронавирус узыфэм земыгъэубгъуным, щыIэ санитар мардэхэр къы­зэпымыудыным и IуэхукIэ дунейм щыщыIэ щытыкIэм зыдэщIын хуей зэрыхъунур къыжиIащ. Тхьэмадэм къы­хуриджащ хасэхэм цIыхухэр зэрызэрыщIэ технологие Iэмалхэр къагъэIурыщIэну.
ДАХ-м и зэхуэсыр щызэ­хуищIыжым, Сэхъурокъуэм абы и лэжьыгъэм хэтахэм узыншагъэ быдэ яIэну ­ехъуэ­хъуащ.