«Хэку-анэр къоджэ» фэеплъыр

«Хэку-анэр къоджэ» фэеплъыр Волгоград Мамаевым и Iуащхьэм щыIэ «Сталинград и лIыхъужьхэм» фэеплъ-ассамблеем я нэхъыщхьэщ. Фэеплъым и теплъэр къигупсысащ скульптор-монументалист Вучетич Евгений. Зыухуар совет архитектор Никитин Николайщ.

«Хэку-анэр къоджэ» статуер дуней псом щынэхъ лъагэ дыдэхэм хабжэ. Зытетыр щIыгъуу метр 87-рэ, и закъуэу метр 52-рэ мэхъу. 1967 гъэм фэеплъыр щаухуам ирихьэлIэу, инагъкIэ дунейм етIуанэ увыпIэр щиубыдырт. Япэ увыпIэр Буддэ и статуем, метр 71-рэ хъум, иIыгът. Ар 713 гъэм яухуауэ щытащ.

«Хэку-анэр къоджэ» фэеплъыр зытращIыкIам теухуауэ еплъыкIэ зэтемыхуэхэр щыIэщ. Хуэзыгъэфащэ щыIэщ Париж и Триумф аркэм хэт «Марсельеза»-м тращIыкIауэ. НэгъуэщIхэми жаIэ ар щаухуэм «Волгоград» шхапIэшхуэм а зэманым Iэнэзехьэу щIэта Изотовэ Валентинэ фэеплъыр тращIыкIауэ. Ещанэхэм трагъэчыныхь атлетикэ псынщIэмкIэ советскэ спортсмен Думбадзе Нинэ ещхьу. ЕплIанэ гупсысэу щыIэщ ар Вучетич и щхьэгъусэ Верэу.

ЯпэщIыкIэ къагупсыса фэеплъ теплъэм бзылъхугъэм IэщIэлъын хуейт бэракъ плъыжь, абы щIыгъуу къагъэлъэгъуат лъэгуажьэ лъэныкъуэр зыгъэщхъа зауэлI. Иужьым теплъэр зэрахъуэкIыжащ.

«Хэку-анэр къоджэ» фэеплъым и хьэлъагъщ тонн мини 8-м щIигъу. Ар щащIым текIуэдащ бетону тонн 5500-рэ. Скульптурэр быдэу яIыгъщ гъущI тросс шэщIа 99-м.

Хэку-анэм IэщIэлъ сэшхуэр нэхъапэкIэ жырым къыхэщIыкIауэ, титан телъыжу щытащ. АрщхьэкIэ метр 33-рэ хъурти, жьым егъэлеяуэ ар щIиупскIэрт. 1972 гъэм сэшхуэр зэрахъуэкIащ фтор зыхэлъ жырым къыхэщIыкIакIэ. Сэшхуэкъури нэхъ псынщIэ хъуащ, дзакIэ хуащIри.

Фэеплъыр щаухуа Iуащхьэм Хэку зауэшхуэм щыгъуэ Сталинград деж щыхэкIуэда ди цIыху 34 500-рэ щIэлъщ. Монументым и лъапэм деж щыщIалъхьауэ щытащ Совет Союзым и маршал Чуйков Василийрэ, 62-нэ армэм и командирыр, Совет Союзым и ЛIыхъужь 30-рэ.

Фэеплъым хуокIуэ мрамор теувапIэу 200 хъу лъагъуэ. Ар Сталинград деж зэхэуэр зэрыщекIуэкIа махуэ бжыгъэм я пэбжщ.

ГУГЪУЭТ Заремэ.