Джылахъстэней шу зекIуэ

Адыгэ щыпсэу республикэхэр къызэщIэзыубыдэ «Шу Хасэ» жылагъуэ зэгухьэныгъэм КъБР-м щиIэ къудамэм мэкъуауэгъуэм и 22-м ирегъэкIуэкI Хэку зауэшхуэм хэта II5-нэ шу дивизэм и цIэкIэ зекIуэ.

Дунейпсо Адыгэ Хасэм и зы къудамэу щыт «Шу Хасэм» и унафэщI Къудей Аслъэн хэIущIыIу зэрищIамкIэ, джылахъстэней къуажэхэм Хэку зауэшхуэм и фэеплъу итхэр зэлъагъэIэсыну я мурадщ нобэ шууэ гъуэгу техьа щIалэхэм. Сэшхуэ фIэкIа Iэщэ ямыIыгъыу бий танкхэм япэщIэувауэ щыта шу дивизэм хэта ди нэхъыжьхэм я лIыгъэр цIыхухэм щамыгъэгъупщэжынырщ мы зекIуэм щхьэусыгъуэ хуэхъуар. ЗэпэщIэтыныгъэм абыхэм хуащIа хэлъхьэныгъэм и фIыгъэкIэ, Сталинград деж щекIуэкIа зауэзэрылIым советыдзэм къалэр хуит къыщищIыжыфауэ щытащ.

Адыгэ фащэ зыщыгъ шухэр игъащIэ лъандэми гур зыIэт сурэту кавказ цIыхубэм я нэгум щIэтщ. Лъэпкъылъыр къызэщIэзыгъаплъэ теплъэгъуэхэм я нэхъ ину жыпIэми ущыуэнукъым ди щIалэ къуданхэм XXI лIэщIыгъуэми яхъумэ ди лъэпкъым и шыфэлIыфэр.

Иджыри къэс Адыгейм, Шэрджэсым, Шапсыгъым, ди лъэпкъэгъухэр щыпсэу нэгъуэщI щIыналъэхэм щызэхэзекIуа «Шу Хасэм» и гъуэгуанэм иджы ДжылахъстэнеймкIэ зигъэзащ. Шухэр Тэрч щежьэнурэ Курп лъагапIэхэм деж зекIуэр щаухынущ.

ЗекIуэр зэрекIуэкIамрэ абы хэтахэм я сурэтхэмрэ иджыри дыпоплъэ. АпщIондэху Лермонтов Михаил адыгэ шыфэлIыфэр зригъэува сатыр цIэрыIуэхэр дигу къыдогъэкIыж:

Хэт хъуну-тIэ мы гъуэгурыкIуэр?

Урыс? Хьэуэ! Цей къызэрыкIуэ,

Къэптал, хъур пыIэ, щхьэрыхъуэн;

И кIэрахъуалъэм, сампIэ щIыкIэм

«Куэд текIуэдакъым», - хужыпIэнщ.

Бгырыпх щIэпхащ иджыри щауэм,

И сэшхуэр мащIэу мэбыркъауэ.

УпщIэ фочылъэм илъу Iэщэр

Хужьыфэу и плIэм къыщотIей;

Уанэгум ис бгырыс шууейр

Къэзакъым сыту езмыгъэщхьрэт?!

Пэжщ, сыщыуакъым – ар адыгэщ!

Ауэ щытами къамылыфэу,

Нэхъ сырыхуфэ къытеуащ;

Хэтыху ищхъэрэ хьэуа псыIэм

Ипщэрэ дыгъэр хэкIыжащ.

ИтIани IупщIщ зэрыадыгэр!

И набдзэр Iувщи, къашыргъэнэщ,

Нэбжьыцхэр фIыцIэщ икIи кIырщ,

ПсынщIэу мэIэбэ, и гур илъщ;

ХамэщI щыхабзэр зимыщэным

И пащIэ-жьакIэр имыупс;

Тенджыз тхъурымбэуэ къыIупс

Дзэ сатыритIри хужьыпсщ.