Абазэ щIалэм и удын хьэлъэхэрОлимпиадэр къыщежьа Алыджым и къалащхьэ Афинхэм 2004 гъэм щекIуэкIа зэхьэзэхуэм чемпионыгъэр ди лъахэгъуэхэм къахуихьакъым. Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщхэу Аккаев Хьэжмурат атлетикэ хьэлъэмкIэ дыжьыныр, Тау Хьэсэнбий дзюдомкIэ домбеякъ медалыр къалъысащ. Ар дигу къыщIинэжахэм ящыщ зыщ нобэ къыщалъхуа махуэр зыгъэлъапIэ Къэрэшей-Шэрджэсым щыпсэу абазэ щIалэ Хърачэ Мурат боксымкIэ ещанэ абы зэрыщыхъуар. Хърачэ Мурат и спорт гъуэгуанэр щIэпплъыкIыжмэ, Олимп щыгум гугъу емыхьу хуэкIуауэ къыпщыхъунущ. Ар Черкесск къалэм 1983 гъэм бадзэуэгъуэм и 25-м къыщалъхуащ икIи абы къыщыхъуащ. И адэр абазэщ, и анэр - Беслъэней къуажэм дэс Убых унагъуэцIэр зезыхьэ лъэпкъым ящыщщ. И ныбжьыр илъэс 12 щыхъум, Хърачэр IэщIыхьащ УФ-м боксымкIэ щIыхь зиIэ и тренер Давыдов Александр икIи Iуэху зэхэщIыкI лъагэ зыбгъэдэлъ егъэджакIуэм щIалэ цIыкIум боксымкIэ къэкIуэн зэриIэр къыхилъагъукIащ: Мурат хуабжьу и Iэпкълъэпкъыр лантIэт, псынщIэт. - Лэжьыгъэр зыфIэфI, гуапагъэ, гъэсэныгъэ нэс зыхэлъ, спортым хэти хуэмыдэжу зи псэр хэпщIа спортсмену щытащ Мурат. А псом я нэхъыщхьэжу, ар хуабжьу спортсмен IэкIуэлъакIуэт. Апхуэдэ тыгъэ дэтхэнэ гъэсакIуэри зыщIэхъуэпст, - игу къегъэкIыж Хърачэм и гъэсакIуэм. И ныбжьыр илъэс 15 иримыкъуу, Мурат Великобританием щекIуэкIа Дунейпсо зэпеуэм текIуэныгъэр къыщихьыфауэ щытащ. Абы къыкIэлъыкIуэ илъэсым щIалэгъуалэмкIэ Урысейм и чемпионатыр Саратов къалэм къыщихьащ. Абы щыгъуэми Хърачэр техникэ нэхъ дахэ зыбгъэдэлъ боксеру къалъытат. Иужьрей и текIуэныгъэр Хърачэм зыщыIэригъэхьащ Европэм пашэныгъэр къыщыхьыным ехьэлIауэ Баку щекIуэкIа зэхьэзэхуэ иным. - Абы щыгъуэм сы сызыпэщIэувар сэ схуэдэу япэ увыпIэ мыхъумэ нэгъуэщIым зытезымыгъэпсыхьэ, дэгъуэу зызыгъэхьэзыра боксёр ныбжьыщIэ защIэт, - чемпионатыр игу къигъэкIыжкIэрэ жиIэжырт Мурат. - Арами, япэрей зэпэщIэтыныгъэм Эстонием щыщ боксёрыр нокаут згъэкIуащ. Абы иужькIи, си гур, си къарур нэхъ зэрыубыдащ, зэпэщIэтыныгъэхэри нэхъ тыншу езгъэкIуэкIащ, финал ныкъуэм сынэсыхункIэ. Мыбдежым сызыпэщIэхуар чемпионатыр здыщекIуэкI къалэм щыщ боксёрти, залым щIэс цIыху мини 5-р абы IэгуауэкIэ, гуоу-кIий макъкIэ къыдэщIырт. Апхуэдэ щытыкIэр хуабжьу хьэлъэщ боксёрым дежкIэ. Арами, текIуэныгъэр къыIэщIэстхъащ. Абы иужькIэ езгъэкIуэкIа финал зэпэщIэтыныгъэр ауи къысщыхъужакъым. Тхухаха зэманыр имыух щIыкIэ, текIуэныгъэр сэ къысхуагъэфэщауэ щытащ… КъыкIэлъыкIуэ Европей чемпионату Мурат зыхэтар Сараевэ щекIуэкIаращ. Мыбдежми Хърачэм IэкIуэлъакIуагъ ин бгъэдэлъу текIуэныгъэр къихьащ. Къилъэща дыщэ медалым щIыгъууи Мурат «Европэм и боксёр нэхъыфI» фIэщыгъэцIэри къыхуагъэфэщащ. 2000 гъэм Красноярск къалэм щекIуэкIа зэхьэзэхуэ иным - Урысейм и Кубокым здыщIэбэн зэпеуэм Мурат къыщигъэлъэгъуа зэфIэкIым, и техникэм имытхьэкъуа щыIакъым. Спортым куэдрэ къыщохъу текIуэныгъэр къэзылъэщыпа спортсменыр судьяхэм я «фIыгъэкIэ» къыхагъэщIауэ къыщыщIэкIыж. Апхуэдэ мыхъумыщIагъэ кърагъэхьылIауэ щытащ Мурат Будапешт щекIуэкIа Дунейпсо зэпеуэм. Хабзэншагъэ къагъэхъуам и зэранкIэ, дыщэ медалыр зыIэщIэлъын хуей Мурат дыжьынращ къратауэ щытар. Ар и жагъуэ мыхъуауэ къэнакъым спортсмен ныбжьыщIэм, ауэ апхуэдэ щытыкIэми и гур иригъэкIурэхакъым… 2003 гъэм Мурат Урысейм и чемпион хъури, Олимп Джэгухэм я путёвкэри къихьащ. 2004 гъэм Афинхэм щекIуэкIа Олимпиадэм и щIалэр иригъажьэкIэрэ, Мурат и анэ Зулетэ и къуэм жриIэгъащ: «Си щIалэ, Урысейм и щIыхьыр зэрыпIэтынум къищынэмыщIауэ, уэ лъэпкъ цIыкIуитIым - адыгэхэмрэ абазэхэмрэ я щIыхьри пIэтыну къыпщогугъ! Ар бгъэщыпкъэжыныр уи къалэн нэхъыщхьэщ!»… Олимпиадэр Мурат дежкIэ мыIейуэ щIидзащ. Зым адрейр кIэлъыкIуэурэ, Хърачэм хигъэщIащ Китайм щыщ Тонгу Чен, Австралием къикIа Энтони Литлл, Угандэр зи хэщIапIэ Рукундэ Сэм сымэ. КъыкIэлъыкIуэу Хърачэм къыпэщIэуващ илъэситхум къриубыдэу хамыгъэщIэфа боксёр цIэрыIуэ, Кубэм къикIа Кинделлан Марио. Олимпиадэ нэужьым Мурат жиIауэ щытащ: «Зэи си фIэщ хъунтэкъым Кинделлан зы утыкум сыщыпэщIэтыну, сыту жыпIэмэ, сэркIэ Марио боксёр щэджащэт. НэгъуэщI лъэныкъуэкIэ уеплъмэ, иужь раундым Кинделлан нэхърэ мынэхъ Iейуэ сылэжьащ икIи зэпэщIэтэныгъэр дыуха нэужь, си щхьэм мыпхуэдэуи къилъэдащ: «СытекIуэфынуи щытащ»... Къэрэшей-Шэрджэсми, Мурат къызыхэкIа лъэпкъым Олимпиадэм домбеякъ медалыр щызыIэрызыгъэхьэфа Хърачэр лIыхъужьым хуэдэу щаIэтауэ щытащ, тыгъэ лъапIэхэри хуагъэфэщащ. Урысей Федерацэм и щIыхьыр Олимп щыгум щызыIэта Хърачэ Мурат къыхуагъэфэщащ «Хэкум и пащхьэм щиIэ фIыщIэхэм папщIэ» етIуанэ нагъыщэ зиIэ медалыр.
Поделиться:
Читать также:
02.05.2024 - 14:21 →
Медаль тIощIрэ бгъурэ
02.05.2024 - 14:15 →
Дыщи домбеякъи къахь
25.04.2024 - 17:30 →
Олимп чемпионыр ящыгъупщэркъым
25.04.2024 - 17:00 →
Кубокыр къыздашэ
23.04.2024 - 17:06 →
Гуп зэпеуэм япэ щыхъуащ
|