Литературэ

Iуэтэж
(ЕтIуанэ Iыхьэ)
Былыз плъэгъуакъэ — гъатхэр къызэрысым шэч къыщIытепхьэжын щыIэкъым! ЩIымахуэ кIыхьыр зэрыблэкIыу, мыщэр и      гъуэм къызэрикIым хуэдэу, ари къежьэрт лъапцIэу. Былыз гъэмахуи щIымахуи вакъэ зылъитIа¬гъэртэкъым. ЗыгъэнщIи еши ¬ищIэртэкъым абы, щIыIэми исыртэкъым. 
  И къуажэ къыдэкIырти, ди деж къызэрысу, уэздыгъей жыгым хуэ¬дэу задэ и Iэпкълъэпкъыр къызэфIэщIэрт. 
 - Хьэлу гъэтэджа, хьэлу гъэтэ¬джа къызэфт, — лъаIуэрт. 

«Гюлибик» («Сыдж плъыжь» - 1978 гъэ), «Бзу щхъуантIэ зылъэгъуа щыIэ?» (1979 гъэ), «Апельсин» (1980 гъэ), «Вындхэр фIыцIэу щытакъым» (1981 гъэ), «Бинбонг щыщ щIалэ цIыкIу» (1982 гъэ)IэдакъэщIэкIхэмкIэ цIэрыIуэ хъуа режиссёр, драматург, тхакIуэ ГъуэгулI Четин хэкум ирахуа адыгэхэм я щIэблэщ. Бзэ куэдкIэ бгъуэтынущ ди лъэпкъэгъум и тхылъхэр. 

Ингуш IуэрыIуатэ
(Ещанэ Iыхьэ)

(Урыс таурыхъ)

Зыужьыныгъэ гъуэгуанэ купщIафIэ къызэринэкIащ адыгэ литературэм. 60 гъэхэм ди литературэр лIыпIэ йоувэ. Прозэ зытх тхакIуэхэм я бжыгъэм зэпымыууэ къыхохъуэ, абы и жанрышхуэхэм заужь. Дунейм къытохьэ КIыщокъуэ Алим, Къардэн Бубэ, Нало Ахьмэдхъан, Къущхьэ СулътIан, Мысачэ Петр, ШэджыхьэщIэ Хьэмыщэ, Къэрмокъуэ Мухьэмэд, Къагъырмэс Борис, МафIэдз Сэрэбий, Елгъэр Кашиф, Журт Биберд, IутIыж Борис, Хьэх Сэфарбий, КхъуэIуфэ Хьэчим, Мэзыхьэ Борис сымэ я повестхэмрэ романхэмрэ. 

ЕпщыкIубгъуанэ лIэщIыгъуэм и кIэухымрэ етIощIанэм и пэщIэдзэмрэ Урысейм щIэныгъэфI щызыгъуэта адыгэ щIалэ зыбжанэм я Iэдакъэ къыщIэкIащ урысыбзэкIэ тха художественнэ, публицист лэжьыгъэфI куэд. Абыхэм ящыщщ псалъэм папщIэ, Къаз-Джэрий СулътIан (1807-1863) и «ХьэжытIэгъуей аузыр», «Къэжэр гушыIэхэр». Мы тхыгъитIри Пушкиным игу ирихьри, езым къыдигъэкI «Современник» журналым къытригъэдзауэ щытащ. Къаз-Джэрий теухуауэ усакIуэшхуэм мыпхуэдэу итхыгъащ: «ДымыщIэххэу ди литературэм Iуэху хьэлэмэт къыщыхъуащ!

Ингуш IуэрыIуатэ
(Япэ Iыхьэ)

Iуэтэж

Къартул и  щхьэгъусэ Сэтэней, набдзэ зытелъым ялейуэ цIыхубз тхьэIухудт. Ар икIи дэрбзэр Iэзэт, шууей блэкIым зы IуплъэгъуэкIэ  бзыпхъэ трихырти, хуэфIыпсу фащэ хуидырт. ФIыуэ зэрылъагъуу зэрышаитIым  зэтIолъхуэныкъуэу  щIалэ цIыкIуитIи  зэдагъуэтауэ яIэт.

Ди бзэр псэужмэ, апщIондэхукIэ

Си гугъуи ящIу зэхэфхынщ

 (КIыщокъуэ Алим)