«Ислъэмей»-м и уэрэдбзу

Нобэ цIыхубэ щэнхабзэр, ди адыгэ уэрэдыжьхэм я шыфэлIыфэр къыпхуэмыцIыхужыну зэрызихъуэжар щыслъагъукIэ, сымыгъэщIэгъуэн слъэкIыркъым. Си щытыкIэр гурыIуэгъуэ фхуэсщIын ипэ, уэрэд стхын щыщIэздза 2007 гъэмкIэ згъэзэжынщ. ИтIанэ сыхуэкIуэнщ мы тхыгъэр къесхьэжьэну гукъыдэж къызэзытамкIэ.

А зэманым къызэрымыкIуэу гугъут сценэр «зыубыда» артистышхуэхэм уахыхьэу уэрэджыIакIуэ ухъуныр. ЦIыхубэ фIылъагъуныгъэкIэ ягъафIэу нысэишыжхэм, концертхэм ирагъэблагъэрей уэрэджыIакIуэ Дзыбэ Мыхьэмэт, НэкIэс Анжеликэ, Елдархэ Айдэмыр, Хьыжьырокъуэ СулътIан, пшынауэ ЛIыбзу Аслъэн сымэ хуэдэхэм эстрадэ жанрыр зэрагъэщIэращIэр, я утыку ихьэкIэ-итыкIэр хэткIи щIэщыгъуэт.

Япэрауэ, ахэр зы гуп зэрыгъэхъуауэ лажьэти, я концертхэм сыкIуэ зэпытти, сыхъуапсэт абыхэм ящыщ сыхъуну. Си гум илъыр си цIыхугъэ продюсерхэм къыщащIэм: «IэплIэешэкIкIэ узыхагъыхьэну умыгугъэ лъэ быдэкIэ ува артистхэм. Уэрэд гуэрхэр тхы, дискхэм трегъадзи зэбгрыгъэкI. Ауэрэщ хэIущIыIу узэрыхъунури, укъызэрацIыхунури», - къызжаIащ.

Интернетым зэфIэкIыу иIэр иджы хуэдэу гъунэжу абы щыгъуэм къагъэсэбэптэкъыми, уэрэдыщIэу дунейм къытехьэр дискхэм традзэурэ бэзэрхэм щащэт. ИкIи асыхьэту жылагъуэм яхэз хъурт. АтIэ, уэрэдыр пшыналъэ дахэкIэ щыгъэнщIакIэ, и псынщIагъми укъыщигъафэкIэ, нэгъуэщIи ухуэмей!

… Бжьыхьэм дытехьа къудейми, ди республикэм дежкIэ гъэмахуэ кIуар гъэнщIауэ щытащ концерт гукъинэжхэмкIэ. Черкесск къалэм и хытIыгу ЩхъуантIэм дэт амфитеатрым зыкъыщагъэлъэгъуащ Адыгэ Республикэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ артист, къэфакIуэ гуп цIэрыIуэхэм. Мес, Адыгэ Республикэм цIыхубэ уэрэдымрэ къафэмкIэ и «Ислъэмей» Къэрал ансамблым ди хэгъуэгум щыщу хэт пщащэ ныбжьыщIэ зэчиифIэр - Дохъушокъуэхэ Динарэ ди лъэпкъ гъуазджэм и къэкIуэнур зи IэмыщIэ иралъхьэхэм ящыщу къалъытэр.

2017 гъэм, зы пщыхьэщхьэ гуэрым, интернетым сыщрохьэлIэ зы видео гъэщIэгъуэныщэ… Абы итыр адыгэр дызэрыгушхуэ егъэджакIуэ, УФ-м и цIыхубэ артист Гъуэт Хъусинрэ (и хьэдрыхэр дахэ Тхьэм ищI) абы и студенткэ Дохъушокъуэ Динарэрэ республикэ къалащхьэм щекIуэкIа «Пшыналъэ пшыхь» творческэ зэхыхьэм «Дзэлыкъуэ губгъуэ» уэрэдыжьыр зэрыщагъэзэщIарат. Апхуэдизу макъитIыр лъэщу зэхуэкIуати, IупщIу уи нэгум къыщIагъыхьэт уэрэдыр зытеухуам и къекIуэкIыкIамрэ и дуней уфамрэ.

КъШР-м и тхакIуэ, усакIуэ нэхъыжьыфIхэм ящыщ Кхъуэхъу Хъаннэ уэрэдыщIэ итхауэ къызэрызжиIар зэуэ сигу къэкIыжри, Динарэ и телефон номерыр къэслъыхъуэу сыхуежьащ. Си ныбжьэгъуфI Абдокъуэ Руслан уэрэдхэр щатх студие къызэIуихауэ дызэдэлажьэти, сегупсысри, Хъаннэ жесIащ: «Зы видео ныпхуезгъэхьынущи еплъ. Абы ит пщащэм уи уэрэд жебгъэIэмэ ухущIегъуэжынукъым. Тхьэр зэфIэкIкIэ къыхуэупсащ а пщащэм».

Сызэрыгугъауэ, Динарэ къэзгъуэтщ, Хъаннэ езгъэпсалъэри, къыкIэлъыкIуэ махуэм студием щызэхуэзэну зэгурыIуащ. Абы лъандэрэ зэпыщIэныгъэ быдэ яку дэлъ хъури, уэрэд зыбжанэ ирагъэтхащ а тIум: «Уэрагъэнущ езыр гъатхэр», «Земфирэ», «Къанщауэ», «Куэш-Хьэблэ» хуэдэхэр, нэгъуэщIхэри. Сэ стхыуэ урысыбзэкIэ къыдэзгъэкIыну згъэхьэзыра «Любимый брат», «Поберегите своих мам» уэрэдхэри, икIэм-икIэжым, игъэзэщIэну зыхуэзгъэфэщар Динарэщ. Дахэу, гум хыхьэу игъэзэщIэну сызэрыщыгугъар игъэпэжащи, фIыщIэ хузощI.

Дохъушокъуэ Динарэ Адыгэ-Хьэблэ районым хыхьэ ВакIуэ-Жылэ къуажэм 1998 гъэм накъыгъэм (майм) и 3-м къыщыхъуащ. Ебгъуанэ классыр къиуха нэужь, пщащэр щеджащ Даур Аслъэн и цIэр зезыхьэ щэнхабзэмрэ гъуазджэхэмкIэ колледжым и дирижёр-хор къудамэм. И егъэджакIуэр Чэримхэ Iэсятрэ Гъуэт Хъусинрэщ.

2018 гъэм колледжыр къыщиухым, Динарэ и мурадт Саратов дэт консерваторэм щIэтIысхьэну, ауэ и дэлъхум и чэнджэщкIэ Москва Гнесинхэм я цIэр зезыхьэ Урысей Академием и щIэныгъэм щыпищащ. Езым зэрыжиIэмкIэ, къызэрымыкIуэу насыпышхуэт УФ-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Агин Михаил и деж ущеджэныр!

И дэлъхум и псалъэм зэрыщIэдэIуам хущIегъуэжакъым жыпIэмэ зы егъэлеиныгъи хэлъынукъым. Ауэ илъэсиблым иту уэрэд жызыIэн щIэзыдза, сценэм дапщэщи щIэхъуэпсурэ къыдэкIуэтея Динарэ и сыт хуэдэ Iуэхури къыдагъэпсынщIащ и адэ-анэм. Ахэращ иджыпстуи дамэ къыхуэхъур, къару къезытыр.

ГъэщIэгъуэнращи, Дохъушокъуэм зыхуеджэну IэщIагъэр къыщыхихым, и анэм ар Рязань дэт кадет училищэм игъэкIуэну зэримурадыр жриIат, арщхьэкIэ, езым ебгъуанэ классым къыщIэкIыну триубыдагъэххэти, музыкэр и гъащIэм хэмыту и нэгу къыхущIэгъыхьэртэкъым. Унагъуэр куэдрэ щызэчэнджэщым, Динарэ жиIащ: «Фыкъыспэрымыуэу сызыхуей еджапIэм сыщIэвгъэтIысхьи, итIанэ фэ фызыхуей IэщIагъэри зэзгъэгъуэтыжынщ».

Хуэм цIыкIуурэ творчествэм зи лъагъуэ хэзышыжа Дохъушокъуэ Динарэ «Ислъэмей» ансамблым и артист лъэрытетхэм языхэз зэрыхъуам узэрыгушхуэнщ. АтIэ, ар абы зэрыхэхуа щIыкIэми щхьэхуэу тепсэлъыхьыпхъэщ. Урысей Академием ирашри, Динарэ Мейкъуапэ ирагъэблагъэ и зэфIэкIыр къапщытэну, идэ къудеймэ, къащтэну. Езы ансамблыр куэд щIауэ лъыхъуэт ИнтернетымкIэ щызыIэпах видеомкIэ ягу къэзыхьэхуа ныбжьыщIэм.

Мыбы щыгъуэми Iуэхум тезыгъэгушхуар и дэлъхурати, пщащэм къыгурыIуэт Адыгэ Республикэм кIуэмэ зыхуей хуэмызауэ къигъэзэж зэрымыхъунур. И макъми, сценэм зэрызыщиIыгъми ансамблым и унафэщI Нэхей Аслъэн арэзы щытехъуэм, пщащэм къелъэIуащ 2022 гъэм шыщхьэIум (августым) и 9-м щыщIэдзауэ лэжьапIэ дэкIыну. Гупыр гуапэу къыпежьащ, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, ансамблым хущыщIэр апхуэдэ сэнаущ зэфIэкI зиIэ уэрэджыIакIуэхэрт.

НобэкIэ Динарэ ансамблым и уэрэджыIакIуэ къалэныр егъэзащIэ. Илъэс закъуэ нэхъ ущымылэжьауэ, жэуаплыныгъэ ин зыпыщIа лэжьыгъэ дзыхь къыпхуащIыныр куэд и уасэщ. Гуапэ зэрыхъунщи, Динарэ къищынэмыщIа, Къэрэшей-Шэрджэсым щыщу «Ислъэмейм» хэтщ Хьэбэз районым къыдэкIа, Адыгэ Республикэм и цIыхубэ артист, ансамблым и солист Щымырзэ Казбекрэ уэрэджыIакIуэ Хъубий Елдаррэ.

Иджы дыдэ ансамблым егъэхьэзыр Iыхьэ зыбжанэ хъу симфоние. Абы уэрэджыIакIуэ нэхъыщхьэу хэтынур Динарэщ. ЗэрагугъэмкIэ, программэщIэр бжьыхьэ къакIуэм къыщагъэлъэгъуэнущ Москва, Ставрополь къалэхэм. Гъатхэми махуэ тIощIрэ зырэкIэ концерт къыщатащ Россошь, Мичуринск, Нижний Новгород, Къэзан, Саранск, Камышин, Рязань, Дон Iус Ростов къалэхэм, жылагъуэ зэхуэмыдэхэм.

Ди лъэпкъ щэнхабзэр щIыпIэ жыжьэхэм екIуу щызыгъэлъагъуэ ансамблым къедаIуэхэр Динарэ и макъ дахащэмкIэ къехьэху, езыхэри абы удз гъэгъахэмкIэ къыподжэж. Апхуэдэущ мэкъуауэгъуэм и 29-м Черкесск щекIуэкIа пшыхьым ар зэрыщаIэтари. Амфитеатрым къекIуэлIахэм я Iэгуауэ макъыр хуаIэтат Инжыдж псыхъуэм къыдэкIыу «Ислъэмей» ансамблым хыхьа нэрыбгищым.

ЩыIэщ цIыху, гъащIэм зыдигъэшрэ зихъуэжу, ифI зыхилъагъуэ закъуэр игъэнэхъапэу. Дохъушокъуэ Динарэрэ сэрэ дызэрызэхуэмызэрэ куэд щIами, и творчествэм теухуауэ хужысIэн псалъэ зэрызиIэр есIуэтылIати зымахуэ, хьэкъыу спхыкIащ и гу щабагъыр зэримыгъэкIуэдар, и цIыхугъэкIи и гуапагъэкIи зэрыщытауэ къызэрынэжар. Аракъэ-тIэ, ехъулIэжа, цIыху къабзэ жыхуаIэр…