Хэку зауэшхуэм и щIэинхэм я музей иджыблагъэ Налшык къалэм къыщызэIуахащ. Зауэм, лэжьыгъэм, IэщэкIэ зэщIэузэда къарухэмрэ хабзэхъумэ IэнатIэхэмрэ я ветеранхэм я Налшык къалэ зэгухьэныгъэмрэ ЕгъэджэныгъэмкIэ къалэ IуэхущIапIэмрэ къыхалъхьа жэрдэмым ипкъ иткIэ къызэIуаха музейр, и фIэщыгъэм къызэригъэлъагъуэщи, щалъхуа лъахэм хуэпэж, тхыдэ фэеплъхэм хуэщыпкъэ, псэкупсэ гупсысэкIэ зиIэ щIалэгъуалэ къэгъэтэджыным хуэунэтIащ.
Музейр 115-нэ Къэбэрдей-Балъкъэр шуудзэм и цIэр зезыхьэ лъахэхутэ гупым и хэщIапIэм хэтщ. «Адыгэ псалъэ» газетым и щIэджыкIакIуэхэр зэрыщыгъуазэщи, лъахэхутэ гупым ди щIыналъэм лэжьыгъэшхуэ щрегъэкIуэкI. Хэку зауэшхуэм и тхыдэм епха Iуэхугъуэхэр щIэблэм яIэщIэмыхун папщIэ, узэщIакIуэ-щIэныгъэ Iуэхугъуэ куэд зэхешэ, зекIуэхэр къызэрегъэпэщ, тхыдэ мыхьэнэ зиIэ щIыпIэхэмрэ гъунэгъущI щIыналъэхэм зыплъыхьакIуэ ешэ.
Музейм и унафэщI, лъахэхутэ гупым я пашэ, полицэм и подполковник Заруцкий Олег зэрыжиIэмкIэ, иужьрей илъэситIым курыт еджапIэхэм дэт музейхэм я зэпеуэу ирагъэкIуэкIам наIуэ къищIащ музей лэжьыгъэм еджэныгъэми гъэсэныгъэми мыхьэнэшхуэ зэрыщаIэр.
«Курыт еджапIэхэм щахъумэ къэрал музейхэм щумыгъуэтын, тхыдэ мыхьэнэ зиIэ хьэпшып гъэщIэгъуэн куэд. Апхуэдэт, псалъэм и хьэтыркIэ, Налшык къалэм дэт, Совет Союзым и ЛIыхъужь Калюжный Николай и цIэр зезыхьэ курыт еджапIэ №7-м и музейр. Ар гъэщIэгъуэн дыдэт, икIи къалэ мыхьэнэ зиIэ апхуэдэ хъарзынэщ щыIэным ухуигъэхъуапсэрт. Музей зэхьэзэхуэм къигъэлъэгъуащ абы дызэрыхуэхьэзырыр, абы и къызэIухыным дыхуепIэщIэкIын зэрыхуейр. ЕгъэджэныгъэмкIэ къалэ IуэхущIапIэм и гъусэу тедухуащ 2023 - 2024 гъэхэм къриубыдэу а музейр къызэIутхыным. Дыхунэсащи, дыщогуфIыкI. Ди лэжьыгъэр Кавказымрэ Къэбэрдей-Балъкъэрымрэ нэмыцэ зэрыпхъуакIуэхэм къызэрыIэщIахыжрэ илъэс 80 щрикъум ирихьэлIэу едгъэжьащ», – жиIащ Заруцкэм.
«Ди къалэн нэхъыщхьэр къытщIэхъуэ щIэблэм я зэхэщIыкIыр къэIэтынырщ, мамырыгъэмрэ зэгурыIуэмрэ нэхъыщхьэ зэрыщымыIэр къагурыдгъэIуэнырщ. БлэкIа зауэм кърикIуахэр дерсщ. Абы иригъуэзэныр Iэмал зимыIэщ. Ди лэжьыгъэр зэрыдунэтIри аращ – блэкIам и напэкIуэцI хьэлъэ дыдэхэм къытрамыгъэзэжын щхьэкIэ, хэгъэгупсэрэ гупсысакIуэу гъэсэнырщ. Къалэн зыщытщIыжа Iуэхугъуэхэр зэкIэ къыдэхъулIэу къысщохъу», – жиIащ музей унафэщIым.
Музейм и бжэр тхьэмахуэм зэ, бэрэжьей махуэм, зэIухауэ щытынущ. «Илъэсым и кIэ пщIондэ цIыху 210 - 350-рэ хуэдиз къызэщIэзыубыдэу гупибл къытхуеблэгъэн хуейуэ щытщ. Япэу къытхуеблэгъащ Налшык къалэм дэт, Абхъазым и ЛIыхъужь Науржан Ибрэхьим и цIэр зезыхьэ гимназие №1-м и еджакIуэхэр. 2023 - 2024 гъэ еджэгъуэм къриубыдэу ди мурадщ цIыху мини 2-м нэблагъэм дадэлэжьэну. Ахэр еджапIэ 36-м къикIынущ. Ди гугъэщ ди лэжьыгъэр сабийхэм гунэс ящыхъун папщIэ, къахэтлъхьэ псалъэмакъхэр щапхъэхэмрэ нэрылъагъу хьэпшыпхэмкIэ щIэдгъэбыдэжыну, нэгузыужь икIи гукъинэж хъу джэгукIэ зэмылIэужьыгъуэхэмкIэ зыплъыхьакIуэр дгъэнщIыну», – жеIэ Заруцкий Олег.
Зауэм, лэжьыгъэм, IэщэкIэ зэщIэузэда къарухэмрэ хабзэхъумэ IэнатIэхэмрэ я ветеранхэм я Налшык къалэ зэгухьэныгъэм псэкупсэ-гъэсэныгъэ лэжьыгъэшхуэ ирегъэкIуэкI. Къызэрыунэхурэ Iуэхугъуэ 93-м нэс къызэригъэпэщащ, ныбжьыщIэ 14240-м ялъэIэсащ. «ДяпэкIи мурадышхуэхэр диIэщ, дгъэлъэгъуэни, жытIэни, дызытепсэлъыхьыни ди мащIэкъым. Дэ тхыдэшхуэ диIэщ, ар щIэблэм едмыгъащIэмэ, къыхэтлъхьэ жэрдэмхэм пщIэ яIэкъым», – жаIэ музей лэжьакIуэхэм.
