БгъуэнщIагъым («ПланетэщIэ» псысэм щыщ)

«Вега-234» хьэршырыкIуэ кхъуафэм дису дыздынэсам и щIыпIэ зэманымкIэ сыхьэтиплIрэ дакъикъэ плIыщIрэ тхум, ПланетэщIэм и щэрэ тIощIрэ еханэ бгъуэщIым дыщетIысэхащ.

Дуней гуфIэгъуэр яIэу си гъусэхэр кхъухьым зэрихырт. «Сэлам гуапэр удох, ПланетэщIэ!» - зэрыгъэкIийхэрт. Сэри сыкъикIщ, тIэкIу зысплъыхьри, удзыпцIэм зыхэсIубащ. Си гъусэхэм я псалъэ, дыхьэшх макъи зэхэсхыжыртэкъым, гъэгъахэм сатхьэкъуати. Удзхэм: «лъапэ махуэ къэпхьауэ, Вагъуэбж! Къеблагъэ!» - къызэрызжаIэри псэкIэ зыхэсщIэрт.

Пщэдджыжьышхэр зэрызэфIэкIыу, щхьэж къыщикIухьынум елъытауэ, гуп-гупурэ зыдугуэшащ. Сэ Мартин сыпэплъэрт.

Дызыдыхьа лъагъуэ зэвым къуэм дыдишэри, дымыщIэххэу бгъуэнщIагъ кIыфI гуэрым дришэлIащ.

ПсыIэмэ къызыщIих гъуэжлаур ди уэздыгъэхэмкIэ дгъэнэхури, нэкIуэпакIуэу дыщIыхьащ. Ди уэздыгъэм идз нэхум зэзэмызэ къыхэцIантхъуэ дзыгъуэнэфхэм нэмыщI зы псэ закъуи щымыдыму ди гугъащ. СызэрыцIыкIурэ сызыщымэхъашэхэм я дамэр къыслъэIэсыху, «набгъэ фыхъуа, си нэр ифщIынущ!» - жысIэурэ сахуилъырт. АпщIондэхуи Мартин дыхьэшхырти, жиIэрт: «Уащымышынэ, зыри къуащIэнукъым».

БгъуэнщIагъыр къигъэпсалъэу гурым макъ гуэр къызэхэтхащ.

- Аслъэнщ, дауи, ар зи макъыр, - сыкъэувыIащ сэ.

- Мыщэщ, мыщэ, - хэкъузауэ жиIащ си гъусэм. - Мыщэхэм я макъыр сэ фIыуэ соцIыху. ИтIанэ аслъэнхэм бгъуэнщIагъыр тIысыпIэ щащIыр зэзэмызэххэщ. Шынагъуэкъым дэркIэ мыщэр, къытпэувми дыхуэгъэзащ.

ДызэрыкIуэ лъагъуэм телъу дызрихьэлIа щхьэ къупщхьэхэм сыкъагъащтэурэ сыщылъэпэрапэ къэхъурт. Сыджалэу цIыху щхьэкъупщхьэхэм пэнцIывкIэ сащылъэIэсаи щыIэщ.

Ди япэ итурэ кIуэ мыщэ гуэрым и макъыр щIэх-щIэхыурэ къэIурти гъунэгъу дызэрыхуэхъум шэч къытетхьэжыртэкъым. И инагъкIэ мэкъу Iэтэ хуэдизыну мыщэ гъумыщIэ къэтлъэгъуащ. ЩIыпIэрыпсэу щыгъыныджэ зэрызехьэхэм я макъи жыжьэу зэхэтхырт.

- ЩакIуэхэм ядэIэпыкъун хуейщ! - зричащ Мартин.

ЩIэкIыпIэм нэса мыщэм ищIэнур имыщIэу уфэразэрт. ИтIанэми ди уэздыгъэми къыщышынагъэнщ. Тлъагъуурэ нэхум хыхьэри, зэрызехьэу къыпэплъэ щакIуэхэм я утыкум ихьащ. Модрейхэм мыщэм мывэхэр къызэрыраутIыпщыр зэхэтхырт.

- Плъэт! - жиIащ Мартин. Зы мыщэ абрагъуэ щхьэхьу бгъуэнщIагъым щIэущыкIыу къэтлъэгъуащ. Ди япэ иту кIуахэр мыщитI зэрыхъур дэ тщIакъым. Ар щIэкIыпIэм щынэс дыдэм, дэ къэтлъэгъуащ ентIыр гъумыщIэ иIыгъыу зы щакIуэ бгым къызэрелъэр. Ар мыщэ гужьеям и пащхьэ нэхум, бгъэм ещхьу, къыщехутэхащ. Абы зы мыщэр къиукIащ.

- Сыт хуэдиз удын ирамыдзами, етIуанэр яIэщIэкIащ, - жызоIэр сэ, сыздэжэм.

ЩIэкIыпIэм дынэсащ. КъаукIауэ утыкум илъ мыщэм сабийхэр мыхъум балигъ бгъэдэттэкъым. Зыдмыгъэлъагъуэурэ адэIуэкIэ дыплъэмэ, етIуанэ мыщэм лъыр къызыкIуэцIыжу IэщIэукIа щакIуэм щыгъыныджэхэр щхьэщысщ.

- ДадэIэпыкъуфакъым, бетэмал! - жиIащ Мартин, къэнэщхъеяуэ.

- Дабгъэдэгъэхьэ! Хэт ищIэрэ, псэ гуэр хэтыжыххэмэ, ди дохутырыр къедджэнщ, - жысIащ сэ.

- Сыт абы хуебгъэщIэжынур? Псэ зэрыхэмытыжыр белджылыщ.

Нэхъ лIыжьыIуэу яхэтыр мывэшхуэ щылъым и жьауэм щызэтелъ хьэпшыпхэм бгъэдыхьащ, зы былымыфэ къыхихри хьэдэм и гъунэгъуу иубгъуащ. Щыгъыныджэхэр зэдэIэпыкъуурэ хьэдэр къаIэтри, фэ щылъым тралъхьащ.

- Щыгъыныджэхэм я щIэлъхьэкIэр зыхуэдэм деплъынщ, - жиIащ Мартин.

Хьэдэр зытелъ былымыфэр зэпаубыдри къаIэтащ. Ар ди зыгъэпщкIупIэмкIэ къахьырт. Сыбжурэ лъэбакъуибл къакIуауэ ягъэтIылъыжри лIыжьым зыгуэр къиIущэщурэ, хьэдэр щэнейрэ къифыхьащ. Зэ еплъыгъуэкIэ цIыхухъу фIэкIа умыщIэну, зы фыз хьэдащхьэмкIэ къэувауэ мэгъуэгури щытщ. Аргуэру къаIэт, лъэбакъуиблкIэ къахьри ягъэтIылъыж, лIыжьми а зэрыIущащэм хуэдэурэ къефыхь.

Фыз пыхьэм хьэдэм и напэхэр зэпелъэщIыхь, мэгуIэ. Псэлъэмакъыншэу щIалитI бгъуэнщIагъым къыщIыхьащ. ЯIыгъ мафIэр блын лъабжьэм деж щыхатIэри, «лэжьэн» щIадзащ. Блыным зыгуэрхэр иратхъэ, къыбгъэдокIуэтыжри ящIам кIэлъоплъыж. Мыгувэу блыным абыхэм мыщэ сурэт зэрыкIэращIыхьар къыдгурыIуащ. «СурэтыщIхэм» я IэбэкIэмрэ я лэжьыгъэр къызэрапщытэжымрэ тфIэхьэлэмэту деплъырт.

- Ещхьыркъабзэу ящIащ, - сыIущэщащ сэ. Мартин зыри жимыIэу сурэтыщIхэм кIэлъоплъ.

Хьэдэр бгъуэнщIагъым къыщIахьэри уэздыгъэ нэхум халъхьащ. Абы сыт хуэдэ удын темылъами и нэкIур къабзэт. И Iэ ижьыр и щхьэнтэу, ижьрабгъумкIэ телът, и хьэдэ напэр къытхуэгъэзауи, жей дыдэми ар ебгъэщхьынтэкъым, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, и хьэдэр зэрагъэлъапIэм кIэлъыплъ фIэкIа умыщIэну, и нитIыр къаплъэрт.

СурэтыщIыр хьэдэм пыхьэу щхьэщыс фыз кIыхьым бгъэдыхьэри, и щхьэцым щыщ къыпиупщIащ. КъызыфIимыгъэIуэхуурэ, хъумпIэцIэджым хуэдэу зэпикъузыкIа щхьэцыр иджы лэчым хищIэурэ мыщэ сурэтыр белджылы къищIырт. ХищIэхуи, мыщэм псэ къыпигъакIэу къысщыхъурт.

Щыгъыныджэхэр бгъуэнщIагъым щIэкI-щIыхьэурэ ягъэIэрыхуэн къупщхьэхэмкIэ зыкъаузэдри, мыщэ сурэтым и лъабжьэр къатIу хуежьащ. Зы метр хуэдизын куууагъкIэ къатIами арат, я «Iэмэпсымэхэр» мывэм етIэхъуу щызэхэтхам. ЗэрыгъэIэнкуныжащ езыхэри. ТэлайкIэ зэпсалъэщ, хьэдэр зэпаубыдри мащэм ирахьэхащ. ЗэдэIэпыкъухэурэ ятIэр тратхъуэжащ. Арыххэу щIалэ цIыкIухэм губгъуэ бжэн бжьакъуэхэр IэплIэкIэ къыщIахьэри къагъэтIылъащ. Абыхэм я ужьым кIэщIу иту къыщIыхьа лIитIым блэгъу зырыз яIыгъти, зэрымамонт блэгъур къомыщIапIэр иIэтэкъым. БлэгъуитIымкIэ мащащхьэр щIахъумэщ, мывэ хьэлъэхэмкIэ зэщIабгъэжщ, и хъуреягъкIэ бжэн бжьакъуэ цIыкIухэр къыщыхасэжри, псори бгъуэнщIагъым зэрыщIэхыжащ.

Пкъырыпкъыу зэIыха мыщэр лыIу-лыIуу зэхуагуэшауэ зэхэст, яшхыу. Мыщэ щхьэ куцIыр щIалэ цIыкIухэм фIэкIа зыми лъысатэкъым, зытраукIэжуи яшхырт.

- Еплъыт, еплъыт! - жиIащ Мартин, щэху цIыкIуу. - ЛIыжьым къылъыса лы Iыхьэр пхъэм фIэщIыхьа мафIэм зэрыригъэум.

- Уэ пфIэхьэлэмэт щхьэкIэ, абы и гъусэхэм ауан къызэращIым гу лъыптэрэ, Мартин? - сеупщIащ абы, лIыжьым щыдыхьэшххэм сыздеплъым.

Къадэхуа лыр мыщафэм кIуэцIашыхьыжщ, зым и плIэм иралъхьэри, щыгъыныджэхэр я гъуэгу теувэжащ, дэри станцым къэдгъэзэжащ.