Ухуэныгъэхэм яфI

                        Гу зэрылъыттэращи, Къэбэрдей-Балъкъэрым псэупIэ унэ зэтетхэр дэнэ лъэныкъуэкIи бэгъуауэ щаухуэ. Ар узыщыгуфIыкIын Iуэхугъуэ дахэщ, ауэ а лэжьыгъэм гукъеуэу къишэри мащIэкъым. Аращ зытеухуар мы тхыгъэр. Ди упщIэхэм жэуап къезытынур «Экодом ухуэныгъэ» акционер обществэ зэIухам и прораб Абазэ Владимирщ.

-Владимир, уэ илъэс куэд щIауэ мы лэжьыгъэм упэрытщ. Фи Iуэхухэм ятеухуауэ сыт къыджепIэн?

- Иджыблагъэ унэ зытетитI хьэзыр тщIащ. Иджы къат пщыкIуз хъууэ унэ ухуэным дыпэрытщ. Абы зы пэши, тIуи, щыи хъухэр хэтынущ, и унэм и лъабжьэм машинэ щэщIым я гъэувыпIэ иIэнущ. ЦIыхухэр   нэхъ зыщIэупщIэхэр къэтлъытауэ доухуэ.

- Я уасэр сыт хуэдэ, цIыхум къатемыхьэлъэну къэплъытэрэ?

- Уасэр  зэм доуей, зэм къоух, къэтщэхун хуей пкъыгъуэхэм щIэтт ахъшэм зыхуэдизым  кIэщI-кIэщIурэ зехъуэж. Ар дэри къыдохьэлъэкI – зэран къытхуэхъуу фIэкIа, сэбэпынагъ лъэпкъ хэтлъагъуэркъым. Нэхъыщхьэу аращ лъэпощхьэпо хъур.

- ГурыIуэгъуэщ псэуалъапхъэхэм ящыщ нэгъуэщI щIыпIэхэми къызэрыщыфщэхур. Сыт ди деж щывгъуэтыр? 

-   ГъущIымрэ цементымрэ къатшэхэм ящыщщ, чырбышыр Прохладнэ щыдогъуэт, бетоныр ди деж щыдогъуэт. НэгъуэщI щIыналъэ къыщитши къохъу. Iэмал зэриIэкIэ республикэм дыщощахуэ. Псори мыбдеж щащIтэмэ,   ахъшэр Къэбэрдей-Балъкъэрым къинэжынт, и уасэри нэхъ зэпIэзэрыту щытынут, дэри дытыншынт абы теухуауэ.

- ЛэжьакIуэ  фхурикъурэ?   УлахуэкIэ сыт хуэдэ фи Iуэхур?

- ЦIыху бжыгъэм дыщыщIэркъым, улахуэкIи ди Iуэху зэпэщщ. Ауэ  ди щIалэгъуалэм захуэзгъазэу жысIэну сыхуейт: нэгъуэщI щIыпIэ жыжьэ къикIхэу дгъэлажьэр мащIэкъым, абыхэм япIэкIэ ди цIыхухэр  лажьэрэ улахуэр унагъуэм ирахьэлIэмэ  нэхъыфIт. Си щхьэкIэ сыкъапщтэмэ,  ар си гуапэ хъунут.

ГъэщIэгъуэнращи, псалъэм папщIэ, Узбекистаным нэс къикIауэ щIалэщIэхэр   мыбдеж щолажьэ, ахъшэ   я унагъуэхэм хурагъэхь. Абы я ныбжьым ит дыдейхэр фэтэр щIэсщ, щIыхуэ зэмылIэужьыгъуэхэр къатехьэлъэу   япшыну.    Фымыщхьэхыу фылажьэмэщ фи Iуэхури нэхъ тынш щыхъунур. ДэркIи ар нэхъыфIт икIи нэхъ гуапэт.

- Ди щIалэгъуалэм фи улахуэр яфIэмащIэу арауэ пIэрэ?  Фи лэжьакIуэхэм ику иту    дапщэ къахуэлэжьрэ?

- Мазэм сом мин 70 къэзыхьыр нэхъыбэщ, ауэ яхэтщ зи улахуэр абы щхьэщыкIи, тIэкIу нэхъ мащIи. ЗэрыгурыIуэгъуэщи, зэфIагъэкI лэжьыгъэм и инагъырщ зэлъытар.

- Къыщыхъу щыIэщ, унэр яухауэ къалъытауэ, ауэ щIэтIысхьахэм псы, газ, ток, нэгъуэщI зыхуэныкъуэнухэр щамыгъуэт. Ар езыхэм я къарукIэ зэфIагъэкIыжын хуей мэхъу,    илъэс бжыгъи,   сом леи  яфIихьу.

- Узахуэщ. ПсэупIэ, ухуэныгъэ лэжьыгъэр икIэм ныкъусаныгъэншэу нэзымыгъэсхэр, цIыху щыпсэунухэр гуитIщхьитI зыщIхэр, унэр хьэзыр хъуным пэплъэурэ езыгъэшхэр мащIэкъым. Ар хъунукъым. Унэр    зыхуей хуэмызауэ ухуэныгъэр нэбгъэсауэ къэплъытэныр къуаншагъэшхуэщ.  

- ИтIанэ, пщIантIэншэу е ар Iэзэв-лъэзэв цIыкIуу, унэ домбей къат 11 - 14 хъууэ зыухуаи щыIэщ.  

- Пэжщ, пщIантIэншэу , е гъуэгубгъу дыдэм Iуту  зыухуахэри щыIэщ. Ауэ абыкIэ ухуакIуэхэракъым  къуаншэр. Япэм щыгъуэ  ухуэныгъэм  теухуа хабзэ   щыIэти,  абы икIыну хуиттэкъым, иджы а лэжьыгъэм зэхъуэкIыныгъэ къемызэгъ куэд халъхьащ. Псалъэм папщIэ, унитIыр, хабзэм къызэригъэувым хуэдэу, метр бжыгъэмкIэ зэпэIэщIэу щытащ. Иджы зэрыхуейм, зэрыфIэтэмэмым хуэдэу зыщIхэр, ди жагъуэ зэрыхъунщи, щыIэщ. Дауи, ар тэмэмкъым. А Iуэхур  зи пщэ дэлъ, жэуап зыхьу лажьэ архитекторхэр схуэгъэзэхуэнукъым. ЩIыр хъеинкIэ, нэгъуэщI гузэвэгъуэ къэхъункIэ зэрыхъунур къалъытэу щытащ япэм.

- Владимир, мы унэ иджыпсту фыухуэм и пщIантIэм сабий джэгупIэ щыIэну?

- ПщIантIэр инщ, Iэмал имыIэу цIыкIухэми гулъытэ яхуэтщIынущ.  

         -   Фи  лэжьыгъэм дыщыбгъэгъуэзащи, фIыщIэ пхудощI. Упсэу! 

                                                                           ШАФИЙ  Аслъэн.