Спорт

(Топджэгум цIэрыIуэ ищIа адыгэ щIалэхэр. ЕплIанэ Iыхьэ)

НэгъуэщI къэрал гъуэгу  пхызыша Биджий Хьэсэнбий

Налшык и «Спартак»-м и гъуащхьэтету 1983 гъэм джэгун иригъэжьащ икIи зэIущIэ 52-м абы и гъуэр ихъумащ. ИлъэситI дэкIри, дзэм къулыкъу щищIэну здраджа Дон Iус Ростов и СКА-м хагъэхьащ.

Узбекистаным и Алмалык къалэм щекIуэкIащ мас-рестлингымкIэ Дунейпсо кубокыр къэхьыным теухуауэ цIыхухъухэмрэ цIыхубзхэмрэ я зэпеуэм и етIуанэ Iыхьэр. Псори зэгъусэу абы хэтащ къэрал 19-м икIа спортсмен 200-м щIигъу. Урысейм и цIэкIэ зэхьэзэхуэм зыкъыщагъэлъэгъуащ ди лъэпкъэгъухэу Нэгъуей Астемыррэ Хъущт Анзоррэ.

Налшык и «Сабий стадионым» щекIуэкIащ СССР-м спортымкIэ и мастер, Налшык и «Спартак»-м щыджэгуа, абы и унафэщIу илъэс куэдкIэ щыта ТыIэщ Хьэсэнбий и фэеплъ футбол зэхьэзэхуэ.

Япэу топищэ дэзыгъэкIа Бэч Руслан

Къэбэрдей-Балъкъэрым и топджэгум и тхыдэм лъэ быдэкIэ хыхьащ гъуащхьауэ Iэзэ Бэч Руслан. Бахъсэн районым хыхьэ Къызбрун ЕтIуанэ (иджы ХьэтIохъущыкъуей) къуажэм ар 1953 гъэм дыгъэгъазэм и 29-м къыщалъхуащ.

Илъэсрэ мазийрэ дэкIын хуей хъуащ бэнэкIэ хуитымкIэ дуней псом щэнейрэ и чемпион Махуэ Билал зэхьэзэхуэхэм къыхыхьэжын папщIэ: шыщхьэуIум и 2 - 4 махуэхэм Польшэм и къалащхьэм щекIуэкIа Циолковский Вацлав и фэеплъ турнирым псоми яфIэтелъыджэу адыгэ пелуаныр утыку лъэ быдэкIэ къыщихьэжащ. Ар къыщызэIуах дакъикъэхэм ирихьэлIэу наIуэ хъуащ 2012 гъэм Лондон щекIуэкIа Гъэмахуэ Олимпиадэм килограмми 120-м нэс зи хьэлъагъхэм я зэпеуэм щытекIуауэ къалъытари.

Мы гъэм илъэс 60 ирикъуащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыналъэм топджэгур лъэ быдэкIэ къызэрихьэрэ - 1959 гъэм къызэрагъэпэщащ Совет Союзым и чемпионатым хагъэхьа Налшык и «Спартак» командэр. СССР-м и етIуанэ лигэм и «Б» классым къыщыщIидзэри абы ехъулIэныгъэ инхэр иIащ. Къапщтэмэ, 1965, 1970 гъэхэм РСФСР-м и чемпион хъуащ, 1972 гъэм япэ лигэм хыхьащ. ГуфIэгъуэшхуэ къытхуихьащ 2005 гъэм - япэ дивизионым етIуанэ увыпIэр щаубыдри, зэи къэмыхъуауэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэр премьер-лигэм кIуащ икIи абы илъэсихрэ ныкъуэкIэ хэтащ.

СамбэмкIэ дунейми Европэми я чемпион, Урысей Федерацэм спортымкIэ щIыхь зиIэ и мастер Уэзы Мурат щыбанэ алэрыбгъум къищынэмыщIауэ, жылагъуэ-политикэ гъащIэми увыпIэшхуэ щиIыгъщ - ар республикэм и Абазэ щIыналъэм и Iэтащхьэу лэжьащ, иужькIэ КШР-м и Правительствэм и тхьэмадэм и къуэдзэу щытащ, 2018 гъэм и мэкъуауэгъуэ мазэ лъандэрэ Къэрэшей-Шэрджэсым и Iэтащхьэмрэ Правительствэмрэ я Администрацэм и унафэщIщ.

БлэкIа лIэщIыгъуэм и бгъущI гъэхэм Псыгуэнсу къуажэм хуабжьу зыщиубгъуащ спорт лIэужьыгъуэ зыбжанэм. Абыхэм щIэуэ къахыхьащ а щIыпIэм щыщ ныбжьыщIэ куэд дэзыхьэха кикбоксингыр. Аращ зи фIыгъэр дуней псом тIэунейрэ и чемпион, Европэмрэ ЩIы хъуреймрэ я кубокыр къэзыхьа, спортымкIэ дунейпсо класс зиIэ мастер Жьанэ Мурат а жылэм къызэрыдэкIар.

Пауэрлифтингыр, адрейхэм елъытауэ, спорт лIэужьыгъуэщIэщ, ауэ дихьэххэм я бжыгъэм махуэ къэс хэхъуэ зэпытщ. Абы ехъулIэныгъэфIхэр щызыIэрызыгъэхьахэм ящыщщ Европэм щэнейрэ и чемпион, дуней псом тIэунейрэ щытекIуа, ЩIы хъурейм и кубокыр къэзыхьа Хъуажь Юрэ.