Спорт

Илъэс минитIым щIигъуащ олимп зэпеуэхэр къызэрежьэрэ. ПIалъэ гуэрым ар зэпагъэуауэ щытами, тхыдэм къыхэтэджыкIыжащ икIи дунейм къытехъуа зэхьэзэхуэ нэхъ удэзыхьэххэм я деж жьантIэр щиIыгъщ.

Трубицин Сергей тренер нэхъыщхьэу зэрагъэуврэ дэкIа илъэсым «Спартак-Налшыкым» зэхъуэкIыныгъэфIхэр къыщыхъуащ. Къэбэрдей-Балъкъэрым къыщалъхуа, Совет Союзым футболымкIэ и япэ, етIуанэ лигэхэм ди командэм хэту 1979 - 1991 гъэхэм зэIущIэ 400-м щIигъу щезыгъэкIуэкIа IэщIагъэлI гумызагъэм гурэ псэкIэ зыхищIащ гупыр зыхуейр, абы и зыужьыныгъэр зэлъытар.

Куэблэ Екъуб и дамыгъэхэр къебжэкIын къудейм напэкIуэцI зыбжанэ ихьынущ, ар щыпсэуа унэми фэеплъ пхъэбгъу фIэлъщ. ХХ лIэщIыгъуэм дзюдомкIэ и тренер нэхъыфIым къытхуигъэнащ щIэныгъэр и лъабжьэу зыгъэсэныгъэхэр къызэрызэрагъэпэщ щIыкIэр. ЦIыхуищэхэр абы дзюдом дригъэхьэхащ икIи ехъулIэныгъэ инхэр къаригъэхьащ. Яхэтщ Куэблэм и гъэсэнхэм олимпиадэхэм, дунейпсо, европэпсо зэхьэзэхуэхэм я чемпионхэр. Къэралым щынэхъ лъэщахэм я бжыгъэр къыпхуэмылъытэнщ.

Зым и дежкIи щэхукъым – дунейр зэтезыIыгъэхэм ящыщ зыщ Iулъхьэ тын-къеIыхыныр. ГъащIэм и дэнэ щIыпIи абы ущрохьэлIэ, арщхьэкIэ зэрыщыIэр ябзыщIмэ псоми нэхъ къащтэ. Iулъхьэм зэщIиIулIахэм ящыщщ спортри, ауэ ар къэпхутэну хуабжьу гугъущ, куэд дыдэр хуэIэижь хъуащи. Апхуэдэу щыт пэтми, «Спартак-Налшыкыр» зыхэт Урысей Федерацэм футболымкIэ и етIуанэ дивизионым и «Ипщэ» гупым хабзэм къемызэгъ щызылэжьахэр къыщыщIагъэщащ.

«Спартак-Налшыкым» и капитан гъуащхьауэ Iэзэ Бажэ Амир топджэгум дихьэххэм фIы дыдэу яцIыху. Щалъхуа икIи футболым япэ лъэбакъуэхэр щыхича Арщыдан къуажэм щригъажьэри, ар Мэзкуу и «Спартак»-м, Белгород и «Салют»-м, Воронеж и Факел»-м, Пензэ и «Зенит»-м, Владивосток и «Луч-Энергия»-м щыджэгуащ икIи дэтхэнэ зыми лъэужь дахэ къыщигъэнащ. Иджыпсту зэфIэкI ин зэриIэр щегъэлъагъуэ Иорданием и чемпионатым икIи абы щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм дэрэжэгъуэ ин ярет.

Илъэсищэ ипэкIэ Совет властыр текIуэу къэралыгъуэ теплъэ ягъуэтыжа иужькIэщ адыгэхэм физкультурэмрэ спортымрэ зищIысыр къыщащIар, абы тету я гъащIэр яхьа пэтми. Нэхъри заужьу щIадзащ нэхъапэм ди лъэпкъэгъухэр дэзыхьэхыу щыта бэнэкIэ лIэужьыгъуэхэм, шыгъажэм, бжы дзыным, шабзэрэ фочрэ гъэуэным, нэгъуэщI куэдми. Абыхэм къахыхьащ иджыри къэс зыщымыгъуэза топджэгур, къызэдэжэр, хьэлъэ къэIэтыныр, лъагэу дэлъеиныр, волейболыр, баскетболыр икIи ехъулIэныгъэфIхэр зыIэрагъэхьащ.

СССР-м спортымкIэ щIыхь зиIэ и мастер,Совет Союзымрэ Урысей Федерацэмрэ щIыхь зиIэ я тренер Хьэпай Арамбий самбэмрэ дзюдомрэ ехъулIэныгъэ ин дыдэхэр щызыIэригъэхьащ. А спорт лIэужьыгъуитIыр куэдкIэ зэтохуэ икIи зым къыхэкIыурэ адрейм хыхьэр е тIури къызэдэзы-гъэгъуэгурыкIуэр мащIэкъым. Иужьхэм ящыщщ Арамбий. Ар самбэкIэ СССР-м, Европэм, дуней псом куэдрэ я чемпион хъуащ, дзюдомкIэ Совет Союзым и кубокыр къихьащ, къэралым щекIуэкIа зэхьэзэхуэхэм пашэныгъэр щиубыдащ.

Уи щIыпIэм къыщалъхуа, абы къыщыхъуаращ сыт щыгъуи укъэзыгъэпэжынур. Ар иджыри зэ нэрылъагъу щыхъуащ «Спартак-Налшыкым» и тренер нэхъыщхьэу Шыпш Тимур 2012 гъэм мэлыжьыхьым и 7-м ягъэува иужькIэ – Урысей Федерацэм футболымкIэ и премьер-лигэм къыхэнэн папщIэ бэнэныгъэ гуащIэ езыгъэкIуэкI ди командэр Новгород Ищхъэрэ къикIа «Волга»-м бжыгъэшхуэкIэ, 3:0-у, текIуащ, абы и пэкIэ хэнейрэ зэкIэлъхьэужьу къыхагъэщIа пэтми.

А махуэм и щIыхькIэ Бахъсэн къалэм къыщызэрагъэпэща зэпеуэм цIыху 1200-м нэблагъэ хэтащ. А зэхьэзэхуэм и пашэу щытащ къалэ администрацэм и Iэтащхьэ Мамхэгъ Хьэчим, абы и къуэдзэхэр, администрацэм и лэжьакIуэхэр, организацэхэм, предприятэхэм я унафэщIхэр, еджакIуэхэр.

ЛъакъуэрыгъажэкIэ къызэдэжэхэр Дыгулыбгъуей къуажэм ЩэнхабзэмкIэ и унэм къыщежьэри, къалэ псом кIуэцIрыкIащ икIи зы сыхьэт иримыкъум километри 6-7  хуэдиз къызэранэкIри, ПсыкIэху къуажэм и дыхьэпIэм деж щыт фэеплъым  нэс кIуащ.

Зи зэфIэкI инымкIэ Новороссийск и «Черноморец»-м и пщIэр лъагэу зыIэта ДыщэкI Хьэзрэт и цIэр а командэм и тхыдэм дыщэпскIэ иратхащ - абы нэхърэ нэхъыбэрэ хуэджэгуарэ топ нэхъыбэ я хьэрхурэгъухэм яхудэзыгъэкIарэ зэи яхэтакъым. Иджы я тренер нэхъыщхьэщ.