Махуэгъэпс

♦Мыл зыщIым, лъэрыжэкIэ къыщажыхь щIыпIэхэм ар тезылъхьэм и дунейпсо махуэщ
♦Ливерпуль къалэм (Инджылыз) щыщ «Битлз» гуп цIэрыIуэм и махуэщ
♦США-м щагъэлъапIэ цIыхухэм диныр хуиту зэрахьэныр япэмыубыдыным теухуа махуэр
♦Таиландым и егъэджакIуэхэм я махуэр ягъэлъапIэ
♦1920 гъэм Лъэпкъхэм я Лигэм и советым и япэ зэIущIэр Париж щекIуэкIащ, США-м и лIыкIуэхэр яхэмыту.

ФIыщIэ щIыным и дунейпсо махуэщ
Урысейм и мэзгъэфIэнхэмрэ (заповедникхэмрэ) лъэпкъ паркхэмрэ я махуэщ. 1917 гъэм Урысейм къыщызэрагъэпэщащ япэ мэзгъэфIэныр - Баргузин щIыпIэм (Бурятие) псэущхьэхэр хъумэным хуэщIа къэрал IуэхущIапIэм лэжьэн щыщIидзащ.
Албание Республикэм и махуэщ
1569 гъэм дунейпсо тхыдэм щыяпэу Инджылызым лотерей щагъэджэгуащ.
1693 гъэм Сицилие хытIыгум (Италие) Этна вулканыр къыщиури, щIыр щыхъеящ. Абы цIыху мин 60-м щIигъу хэкIуэдащ.

Бахъсэн къалэм щаухуащ кIэрыхубжьэрыхухэр щызэхадз IуэхущIапIэр.

Фигу къэдгъэкIыжынщи, ар, «Бахъсэн ДРСУ» ООО-м и унафэм щIэту, 2018 гъэм жэпуэгъуэм щIын щыщIадзат Къатхъэным и цIэр зезыхьэ уэрамым и лъабжьэкIэ иIэ щIыпIэм деж.
КIэрыхубжьэрыхухэр щызэхадз IуэхущIапIэр ухуэным федеральнэ программэм ипкъ иткIэ сом мелуан 34,5-м нэблагъэ хухахат. Мы махуэхэм ирихьэлIэу лэжьыгъэ псори зэфIагъэкIащ. ЛъэщапIэщIэр къэгъэсэбэпыным хуэхьэзырщ.

Бзэр - псэщ

Дунейм зэрыщызэпсалъэ бзэхэр

♦Кином и дунейпсо махуэщ
♦Кинематографым и махуэщ. 1895 гъэм дыгъэгъазэм и 28-м Люмье зэкъуэшхэу Огюстрэ Луирэ дунейм щыяпэу Париж щагъэлъэгъуащ езыхэм къагупсыса аппараткIэ траха фильм кIэщIхэр.
♦1959 гъэм Налшык къыщызэIуахащ телемеханикэ аппаратурэ къыщыщIагъэкI завод.
♦1968 гъэм Мейкъуапэ иIэ Зэныбжьэгъугъэм и утыкум «ИгъащIэкIэ Урысейм дыщIыгъуу» фэеплъыр къыщызэIуахащ.
 

♦Инджылызым, Австралием, Новэ Зеландием, Канадэм щагъэлъапIэ тыгъэ щIыным и махуэр
♦Словением и щхьэхуитыныгъэмрэ и зэкъуэтыныгъэмрэ я махуэщ
♦1783 гъэм Франджым щыщ физик Ленорман Луи Себастьян, езым иригъэфIэкIуэжа парашютыр ­къигъэсэбэпри, Париж дэт унэ лъагэм япэ дыдэу къелъащ.
♦1812 гъэм Наполеон и дзэ зэхакъутам и сэлэтхэр Урысейм икIыжащ

ГъущIым жырым жриIэрт: «Дэ тIури дыкъызыхэкIар зыщ икIи дызэщхьщ. АтIэ сыт уэ нэхъ лейуэ ущIагъэлъапIэр? Захуагъэкъым ар».
Абы и жэуапу жырым жиIащ: «Пэжщ, дэ дыкъызыхахар зыщ икIи дызэщхьщ. Ауэ сэ джатэ къысхащIыкI, уэ къыпхащIыкIыр къыдырым щIалъхьэ налщ».

♦Илъэсым къриубыдэу махуэр щынэхъ кIэщIщ, жэщыр щынэхъ кIыхьщ
♦1610 гъэм яукIащ Урысейм пащтыхьыгъуэр щызыубыдыну хущIэкъуа Лжедмитрий ЕтIуанэр.
♦1891 гъэм США-м и Спрингфилд къалэм дунейм щыяпэу баскетболымкIэ зэхьэзэхуэ щекIуэкIащ. А джэгукIэ лIэужьыгъуэр къигупсысат физкультурэмкIэ егъэджакIуэ Нейсмит Джеймс.

♦ХуэмыщIауэ псэухэм защIэгъэкъуэным и дунейпсо махуэщ
♦Урысейм и дзэ тIасхъэщIэх къулыкъум и лэжьакIуэхэм я махуэщ
♦1863 гъэм Инджылызым щыщ Уолтон Фредерик лъэгухэм тралъхьэ линолеумыр къызэригупсысам щыхьэт техъуэ тхылъ къратащ.
♦1866 гъэм Урысейм и Телеграф агентствэр къызэрагъэпэщащ.

Академик Сахаров Андрей и фэеплъ махуэщ. ­Совет физик, жылагъуэ лэжьакIуэ цIэрыIуэ, Нобель саугъэтым и лауреат Сахаров Андрей 1989 гъэм дунейм ехыжащ.
1542 гъэм Шотландие пащтыхьыгъуэм и унафэщIу ягъэуващ Стюарт Марие. Абы и гъащIэр гъэщIэгъуэныщэу къызэрекIуэкIар зыфIэтелъыджэу щытар и лъэхъэнэгъухэм я за­къуэкъым. Ноби абы теухуа тхылъхэр къыдокI, фильмхэр трах.
1695 гъэм къэралым и пащтыхь Пётр Езанэм къыхилъхьэри, адыгэпщ Черкасский Михаил Алигъуокъуэ и къуэр Урысейм и генералиссимусу хахат.