Жылагъуэ

Гъэтхасэ

Къэбэрдей-Балъкъэрым и губгъуэхэм нартыху IэфIыр гектар мини 2-м нэблагъэм щыхасэ. Лъэпкъыгъуэ зэмылIэужьыгъуэхэр зэман зэхуэмыдэм мэхъу. Абы къыхэкIыу, зи гугъу тщIы къэкIыгъэ хьэлэмэтыр бжьыхьэкIэ дыдэ хъуху ди тыкуэнхэмрэ бэзэрхэмрэ щащэ.

Иужьрей илъэсхэм щIыуэпсым хьэдэгъуэдахэу зыкъызридзэкIри, зэрыщымытауэ зыкъыдигъэлъэгъуащ: Москва зэтезыкъута борэнхэр, гъэмахуэкум Мурманск щIэзыхъума уэсыр, машинэхэмрэ унащхьэхэмрэ зэхэзыкъута уэр, къалэхэмрэ къуажэхэмрэ зылъэса уэшх зэпымыухэр, Алтай щIыналъэм къыщепща жьышхуэхэр, Америкэм и зы щIыналъэ псо зысыжа мафIэсыр, щIы щхьэфэр щIыпIэ-щIыпIэкIэ зэгуэзытхъа щIыхъейхэр… ЦIыху цIыкIур игъэгужьеят щIыуэпсым къыщекIуэкI зэхъуэкIыныгъэхэм. Уеблэмэ языныкъуэ щIэныгъэлIхэм хуагъэфащэрт «дуней къутэжыгъуэр» къэблэгъауэ. 

Мазаем и 15-р Урысей Федерацэм щагъэуващ я къалэн ягъэзащIэу нэгъуэщI къэралхэм щыхэкIуэда зауэлIхэм я фэеплъ махуэу. Хэкур хъумэнымкIэ я пщэрылъ къалэныр къызыхуэтыншэу, я къаруи, я зэфIэкIи, уеблэмэ я гъащIи щымысхьу зыгъэзэщIа щIалэхэм ящыщ куэдым я къуэпсыр Къэбэрдей-Балъкъэрым къыщежьат. А къалэн мытыншыр къызыхуэтыншэу зыгъэзащIэхэм, щхьэхуитыныгъэм зи псэр щIэзытахэм я фэеплъхэр мыкIуэдыжынщ. А щIалэхэм зэрахьа лIыгъэм и инагъыр псом хуэмыдэжу зыхыбощIэ мы лъэхъэнэм, ди къэралым гъунэгъу щIыналъэм дзэ Iуэхугъуэ хэхахэр щыщригъэкIуэкI зэманым. 

Урысей Федерацэм Къэрал статистикэмкIэ и управленэу Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм щыIэм и пресс-IуэхущIапIэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, 2023 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэрым и мэкъумэшыщIэхэм продукцэу къыщIагъэкIащ сом мелард 89,5-рэ я уасэ, ар проценти 10,1-кIэ нэхъыбэщ 2022 гъэм и иджы хуэдэ зэманым щыIа бжыгъэхэм нэхърэ. 

(Табыхъу Хьэзрит щIыуэпсымрэ псэущхьэхэмрэ ятриухуа и тхыгъэхэм щыщщ) 

Куэд щIащ псэущхьэхэм я гъащIэр цIыхухэм я IэмыщIэ зэрыралъхьэжрэ, яукIынуми яшхынуми хуиту. Зыр и фэм, цы дахэ зэрытетым щхьэкIэ, адрейхэр я лыр зэрыIэфIым къыхэкIыу, нэгъуэщIхэр - зэран хъу хуэдэу е цIыху гъащIэмкIэ шынагъуагъэ къашэу къызэралъытэм папщIэ.

            Тэрч районым хыхьэ Дей жылэмрэ Прохладнэ щIыналъэм и Красносельскэ къуажэмрэ амбулаторэщIэхэр щаухуэнущ «ЦIыхухэм япэ медицинэ дэIэпыкъуныгъэ щрат IуэхущIапIэхэр къэгъэщIэрэщIэжын» программэмкIэ. А IуэхущIапIэхэм иджыпсту я Iуэху зыIутым нэхъ гъунэгъуу зыщигъэгъуэзэну, ухуэныгъэщIэхэр  щащIыну щIыпIэхэр зригъэлъагъуну жылагъуитIми щыIащ  КъБР-м узыншагъэр хъумэнымкIэ и министр Къалэбатэ Рустам.

 «Лескенская газета»-м и «Лэскэн акъужь» напэкIуэцIым иджыблагъэ къытехуа «Щхьэ лъэныкъуэм и хъыбарым» сэ хуабжьу сыщыгуфIыкIащ! Абы куэдым сригъэгупсысащ, а псом кърикIуэуи газетеджэхэм лъэIукIэ зыфхуэзгъэзэнут. Аращ нэхъыбэу си IэдакъэщIэкI тхыгъэр зытеухуар.

Мы гъэм илъэси 100 ирокъу  Шапошниковым и цIэр зезыхьэ, щIыуэпс биосферэмкIэ Кавказ къэрал мэзкъуэдыр къызэрызэрагъэпэщрэ.

РСФСР-м и Совнаркомым и унафэкIэ 1924 гъэм зи лъабжьэр ягъэтIылъа а IуэхущIапIэр хуэунэтIат КъухьэпIэ Кавказым фIэкIа нэгъуэщI щIыпIэ узыщримыхьэлIэ икIи щIэныгъэ-къэхутэныгъэ мыхьэнэ ин зиIэ бгылъэ мэзхэмрэ абыхэм щыпсэу псэущхьэхэмрэ хъумэным. 1979 гъэм а мэзкъуэдыр хабжащ ЮНЕСКО-м и нэIэм щIэт дунейпсо щIыуэпс щIэинхэм.

      «Псым хуэдэу уаулъагъу»!» жаIэ.  Абы къокI а ткIуаткIуэм нэхърэ нэхъыщхьэ мы дунейм зэрыщымыIэр. Хьэршым и планетэхэм гъащIэ къыщыщалъыхъуэкIэ псом япэ ирагъэщри псырщ - ар къэтмэ, адрей къомым мыхьэнэ гуэри яIэкъым.

Дызэрыщыгъуазэщи, дыкъэзыухъуреихь ЩIым и нэхъыбэр хыхэм щIагъэнащ, ауэ абыхэм яхэткъым цIыхум езым и щхьэкIэ къигъэсэбэфынухэр. А щхьэусыгъуэм къыхэкIыу зэфэ псыр иджыпстуи зэпэубыда мэхъу. Псалъэм и хьэтыркIэ, Китайр щыщэхуэн хуей мэхъу Байкал гуэл абрагъуэм. Апхуэдэ щапхъэхэри закъуэтIакъуэкъым. Апхуэдэу щыщыткIэ,  зэгъэзэхуэн хуейщ.

Къэбэрдей-Балъкъэрым иужьрей илъэситхум лъэпкъ пэхуэщIэхэр гъэзэщIэным сом мелард 48-м щIигъу щыхухахащ. Апхуэдэ бжыгъэхэр иджыблагъэ къигъэлъэгъуащ КъБР-м Экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм.

         Лъэпкъ пэхуэщIэхэр гъэзэщIэным трагъэкIуэдэну КъБР-м хухаха сом мелард 48,4-м щыщу меларди 7-м щIигъур щIыналъэ бюджетым къыхэкIащ.