ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей Къэрал драмэ театрым литературно-макъамэ пшыхь гуапэ щекIуэкIащ, лъэпкъ литературэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа, дызэрыгушхуэ адыгэ усакIуэ, гупсысакIуэ ПащIэ Бэчмырзэ къызэралъхурэ илъэси 170-рэ зэрырикъум и щIыхькIэ. Ар къызэрагъэпэщащ КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэмрэ КъБР-м и ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэмрэ.
Театр бжэIупэм лъэпкъ фащэхэр зыщыгъ щIалэгъуалэм уэрэдрэ къафэкIэ гуапэу щрагъэблэгъащ Тыркум къикIа ди лъэпкъэгъухэр.
ПащIэ Бэчмырзэ и гъащIэмрэ гуащIэмрэ теухуауэ театрым и пэIущIэ пэшым щагъэува выставкэр хьэщIэхэм гъэщIэгъуэн ящыхъуащ. Абы щыплъагъут Бэчмырзэ и Iэдакъэ къыщIэкIа тхылъхэр, и гъащIэмрэ гуащIэмрэ, и тхыгъэ щхьэхуэхэм теухуауэ щIэныгъэлIхэмрэ тхакIуэхэмрэ ятхахэр, усакIуэм трахауэ щыта сурэтхэр, а псом дыщIагъуа адыгэ фащэхэр, арджэнхэр, пасэрей хьэпшыпхэр.
КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министр Къумахуэ Мухьэдин хьэщIэхэр пшыхьым кърихьэлIахэм яригъэцIыхуа нэужь, ягу къигъэкIыжащ адыгэ усыгъэмрэ литературэмрэ я зэхэублакIуэ ПащIэ Бэчмырзэ и гъащIэмрэ гуащIэмрэ.
ПащIэ Бэчмырзэ щIыхь зыпылъ гъащIэ къикIуащ. Псэуху ар зыхуэлэжьар цIыхубэрщ, лъэпкъ литературэрщ, къызыхэкIам Iуэхутхьэбзэ хуэщIэнырщ. УсакIуэр есэпым, логикэм, астрономием, дин Iуэхум куууэ щыгъуазэу щытащ, и усыгъэращи, и бзэкIи зытеухуакIи уахътыншэ защIэщ. Абазэ Къамбот, Агънокъуэ Лашэ, Мыжей Сэхьид, Сыжажэ Къылъшыкъуэ сымэ я Iэужьу къэнам къыщхьэщыкIыу, лъэпкъ усыгъэм и зыужьыныгъэ лъагъуэм иригъуазэу, усэным и хабзэщIэ къезэгъырабгъу гуэрхэр хилъхьэжурэ адыгэ поэзиер тхыгъэ хабзэм и гъуэгум тригъэуващ. ГурыIуэгъуэщ IуэрыIуатэу зэIэпахамрэ тхыбзэм хуэкIуамрэ зэрызэщхьэщыкIыр, абы лъагъуэ хухэпшыныр тыншу щытакъым. Бэчмырзэ и Iэужьхэр езым зэхигъэува хьэрфхэмкIэ тхауэ хъумащ, адрейхэр тхыгъэкIэ ямыгъуэтыжа щхьэкIэ усакIуэм и ныбжьэгъухэм, и къуажэгъухэм, и бынунагъуэм щыщхэм е зэи ар зымылъэгъуахэм IуэрыIуэтэжу зэраIурылъым хуэдэу ятхыжащ. Япэрейхэр зы къупхъэм итщ, етIуанэхэм къэIуэтэкIэ зэтехуи зэтемыхуи яхэтщ. Адыгэ тхыбзэм зегъэужьыным, ар къэунэхуным цIыху щэджащэ куэд хуэлэжьащ, ауэ ПащIэм абыкIэ хузэфIэкIар къахощхьэхукI. Абы къыщIэнащ пасэрей джэгуакIуэхэм усыкIэ хабзэм тету зэхэлъхьа уэрэдхэр, зыхуэза Iуэхугъуэ гуэрым ехьэлIауэ кIуэрыкIуэм тету джэгуакIуэхэм зэхалъхьэу щыта усэхэр, псалъэ пэжхэр.
Жылагъуэ IуэхукIэ ПащIэр Тыркум, Сирием, нэгъуэщI щIыналъэхэм щыIащ. ИстамбылакIуэм и зэманти, адыгэр Хэкум иIэпхъукIырт. «Тыркур муслъымэн жылэщ, Алыхьым и нэфIыр зыщыхуа хэкущ, жэнэт унапIэщ» - жаIэрти. Бэчмырзэ и псэ мызагъэр апхуэдэ гузэвэгъуэм блэкIыфынт?! Зэрыкъэбэрдейуэ доунэхъу, жиIэри Тыркум плъакIуэ кIуащ ар. «Хым икIыжахэм» я натIэ хъуар абы игъэунэхури къигъэзэжащ икIи ар IэфIми дыджми къиIуэтэжащ: «Фыщалъхуа хэкум и щIыбагъкIэ насып фыщымылъыхъуэ».
Хьэрып графикэм тет алыфбей зэхилъхьа нэужь, Бэчмырзэ и усэхэмрэ уэрэдхэмрэ абыкIэ итхыу щIидзащ. КъищынэмыщIауэ, цIыхубэм и щыIэкIэ-псэукIэм теухуа Iуэху зэIумыбзхэм хэкIыпIэ къахуигъуэту щытащ.
ПащIэ Бэчмырзэ и Iэдакъэ къыщIэкIахэр курыт еджапIэхэм я программэм хыхьэу ирагъэдж. Ахэр ди лъэпкъ классикэ литературэм и дыщэ фондым щыщ Iыхьэщ. ХьэтIохъущыкъуей жыг хадэм щагъэуващ ПащIэ Бэчмырзэ и фэеплъыр. Налшык къалэм и уэрамхэм ящыщ зым фIащащ усакIуэшхуэм и цIэр. КъБР-м и Правительствэм и унафэкIэ, 1979 гъэм щыщIэдзауэ Налшык къалэм НыбжьыщIэхэм я библиотекэ дэтым ПащIэ Бэчмырзэ и цIэр зэрехьэ. Ар къыщалъхуа Нартан къуажэм щолажьэ абы и цIэр зезыхьэ музей.
Пшыхьым къыщыпсэлъащ КъБР-м цIыхум и хуитыныгъэр хъумэнымкIэ и уполномоченнэ Зумакулов Борис, Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий, Къэрэшей-Шэрджэс, Ингуш, Дагъыстэн, Шэшэн республикэхэм я лIыкIуэхэр, нэгъуэщIхэри.
УФ-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, КъБР-м и Композиторхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI, КъБР-м и цIыхубэ артист, ПащIэ Бэчмырзэ и пхъурылъху ХьэIупэ ДжэбрэIил ПащIэхэ, ХьэIупэхэ я лъэпкъхэм къабгъэдэкIыу фIыщIэ яхуищIащ пшыхьыр къызэзыгъэпэщахэмрэ абы зыкърезыгъэхьэлIахэмрэ, нэгъуэщI республикэхэмрэ хамэ къэралхэмрэ къикIа хьэщIэхэм.
Пшыхьыр ягъэдэхащ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и артистхэм, республикэм и уэрэджыIакIуэ, къэфакIуэ Iэзэхэм.
Сурэтхэр КЪАРЕЙ Элинэ трихащ.
