Вольтер зэрыжиIауэ…

Налшык Лениным и проспектымрэ Головком и цIэр зезыхьэ уэрамымрэ я зэхэкIыпIэм тет тхылъ щапIэм (Дом книги) цIыху куэд щызэблокI, ухуеймэ пщэдджыжьыпэу, ухуеймэ пшапэхуегъэзэкIыу щIыхьэ. Абы и пэш Iэхуитлъэхуитхэм щыплъагъунущ школакIуэхэри, студентхэри, сабий зи гъусэ адэ-анэхэри, нэхъыжьхэри. Илъэс зыбжанэкIэ дызэIэбэкIыжмэ, нэхъ нэщIу щытащ ахэр, цIыхухэм тхылъыр IэщIыб зэращIыпэм куэдыр тегузэвыхьу. ЖаIэмрэ къафIэщIымкIэ дунейр зэхэттэмэ… 

 Тхылъ еджэныр, куэд - мащ1эми, цIыхум и акъылым щыгъэтIылъауэ къокIуэкI, зэрыбауэ хьэуам, зэфэ псым хуэдэу. Нобэ ИнтернетымкIи уеджэ мэхъу сыт хуэдэ литературэми, ауэ IэкIэ тIыгъыу дызэджэ тхылъхэм я ухыгъэ хъуам нэхъ тедгъэщIэнщ.

- Тхылъ щапIэм дыгъакIуи, тIэкIурэ зыщыдгъэплъыхь. Абы сыщIэтын къудейр сфIэфIщ, - къызэлъэIуащ махуэ гуэрым си хъыджэбзыр. ЗгъэщIэгъуащ ар, тхылъхэм зэреджэр ИнтернетымкIэт.

 Ар жызыIэ цIыху дапщэ дрихьэлIэрэ иужьрей зэманым… аркъудейм къыбжеIэ цIыхум и гъащIэм тхылъым увыпIэшхуэ зэрыщиубыдыр. ИнтернетымкIэ тхылъхэм еджэн щыщIадзэм, куэдым я гугъащ тхылъ нэрылъагъум къуит гукъыдэжыр абыкIэ тынш дыдэу пхузэхъуэкIыну. Дигу къэдгъэкIыжынти «Москва слезам не верит» кинофильмым хэта операторыр: «Телевиденэ фIэкIа зыри щыIэжынукъым»… Зэманыр кIуэурэ а телевиденэри зэзыхъуэкIын къэунэхуащ. Техникэ Iэмалхэм махуэ къэс захъуэжынущ, ауэ тхылъым и Iуэхур щхьэхуэщ, зэи зыми хуэбгъадэ мыхъуну.

- Тхылъхэм щIапIыкIахэм апхуэдэу къащохъу, иджы къэхъу щIэблэр нэгъуэщIщ икIи ахэр зыхуей псори Интернетым къыщагъуэтынущ, жызыIэхэм гу лъатэжыркъым, икъукIэ гупсысэ ебзыхьэкIакIэ Iуэхум зэреплъыр. ЦIыхум тхылъыр къыIэщIэпхыу гаджетыр, телефоныр IэщIэплъхьэкIэ, а япэ итар кIуэда хъунукъым. ЩIэуэ къэунэхухэмрэ нэхъапэм къагъэсэбэпахэмрэ зэгъусэу къызэрызэдекIуэкIым и щапхъэ куэд къыпхуэхьынущ…

«Акъыл щIагъ» щыжиIэкIэ, ар зы зэман пыухыкIам къыхэхъукI щIэблэм яхуэгъэзауи абыхэм я деж щиухыуи щыткъым - лIакъуэ - лIакъуэкIэ кIуэнущ, япэ итам и акъыл щIагъым щIиубыдар, къыкIэлъыкIуэ и щIэблэм хуигъэкIуатэурэ, - сыт щIауэ жаIэрэ щIэныгъэлIхэм. АтIэ игъащIэм къадекIуэкIа тхылъхэр абы щыщкъэ? Ар цIыхухэм IэщIыб ящIынукъым, пIалъэкIэ зрагъэтIылъэкIын мыхъумэ. Зэлъытыныгъэ Iэджэм пхыкIа нэужь, ар къызэралъыхъуэжынуми шэч къытетхьэ мыхъуну аракъэ абы къикIыр?

 ЗэхъуэкIыныгъэ къэс зи чэзу гъэунэхупIэщ. Тхылъхэм къару яIэщ, ахэр зи къалэмым къыщIэкIахэм халъхьа гуащIэм фIэкIа хэмылъми. Псори къэгъэнауэ, технологиер уи якум дэмыту, уи IэкIэ пIыгъыу абы ущеджэм къыхэпх дерсымрэ къуит дэрэжэгъуэмрэ зыкъым. Ар цIыхухэм - хуэмурэ къагурыIуэжу хуежьащ - тхылъ еджэным дихьэххэм я бжыгъэр къощIэрэщIэж. Зи гугъу тщIа тхылъ щапIэм и пэшышхуэхэм иджыблагъэ иджыри зы щIэуэ къыхагъэхъуащ.УзэрыщIыхьэу, зы къаткIэ ебгъэзыхмэ, ар къащыпоплъэ философием, къэралым и тхыдэм, дин щIэнгъуазэм дихьэххэм. 

Тхылъыр къащэхун ипэкIэ гупсэхуу хэплъэнуми хуиту, тхылъ щапIэм и плIанэпэ къэс шэнтжьей тыншхэр щагъэуващ, зэпэплъыхь, хэджыхь - зыри зэран къыпхуэхъунукъым. ЗэрытщIэщи, тхылъхэр нобэ пудкъым, ауэ «Тхылъхэм я унэм» уасэхэм щыкIэрагъэху махуэ хэха яIэщ.

- Фи фIэщ хъункъым апхуэдэ махуэхэм мыбы тхылъу щIахыр зыхуэдизыр, - къыджаIащ абы щыгъуазэхэм. Ар дызыщыгуфIыкIыпхъэ Iуэхущ.

Вольтер зэрыжиIауэ, «ЩыIэм я нэхъыфI мы дунейм фIым хуэмыузэщIа къыщыхъуркъым».