Щэнхабзэ

Памяти маэстро, Юрия Темирканова

Уважаемые друзья! С прискорбием сообщаем, что из жизни ушел наш выдающийся земляк, величайший дирижёр мира, Юрий Хатуевич Темирканов. 3 ноября 2023г. с 12 часов в Музыкальном театре в г. Нальчике будет  проходить мероприятие, посвященное памяти великого сына Кабардино-Балкарской Республики.

Министерство культуры КБР

Ди зэхуэдэ къалэн

Дэтхэнэ зы лъэпкъми и гъащIэм и анэдэлъхубзэм увыпIэшхуэ щеубыд. Къапщтэмэ, лъэпкъыр щызыгъэIэжыр абы Iурылъ и бзэрщ. Ар къызыгурыIуэхэр хущIокъу абы зэрызрагъэужьыным, и гъуэгур нэхъ кIыхь зэращIынум. Псом хуэмыдэу бзэм теухуа гурыгъузэхэр яIэщ лъэпкъ цIыкIухэм. Ди анэдэлъхубзэр, адыгэбзэр, зыхуэдэм, абы и къарум, ар хъума зэырхъуным теухуащ Къармокъуэ Хьэмид и тхыгъэр.
 

Мэ гуакIуэ къызыкIэрих тхылъхэр

 «Щэнхабзэ» лъэпкъ проектым хиубыдэу мы зэманым библиотекэхэм я лэжьэкIэм зэхъуэкIыныгъэшхуэхэр егъуэт. ЩIэныгъэлIхэм къызэралъытэмкIэ, щIэныгъэм и кIыщу къекIуэкI а щIыпIэхэм я теплъэри я лэжьыгъэри зэманым декIун хуейщ.

Иджырей модельнэ библиотекэхэр тхылъ псомкIи къызэгъэпэщауэ щытын зэрыхуейр гурыIуэгъуэщ, ауэ мы зэманымкIэ ар мащIэщ. Ахэр тхылъ хъумапIэ къудей мыхъуу, цIыхум и щIэныгъэмрэ и дуней еплъыкIэмрэ зыщиужь егъэджэныгъэ, щэнхабзэ центр нэсым хуэгъэкIуэнырщ зи яужь итыр.

НатIэм итым уфIэкIынукъым

  ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и артист IэщIагъэр къыхэзыхым я нэхъыбэм хуэдэу Багъ Иннэ зэрысабийрэ а IэщIагъэм щIэхъуэпсу къэхъуакъым. Зэрыхъуаращ, Налшык къалэ дэт курыт еджапIэ №26-р къиуха иужькIэ, уэрэджыIакIуэ хъуну щIэхъуэпс пщащэр ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым щIэтIысхьэну кIуати, и уэрэд жыIэкIэр ягу ирихьащ, ауэ тхьэкIумэфIагъым елэжьын хуейт. Зэманыр пщIэншэу ямыгъэкIуэн папщIэ Иннэ и адэ-анэм КъБКъУ-м и Финансхэмрэ  кредитхэмкIэ къудамэм щIагъэтIысхьэну къыхуагъэлъэгъуат. Ауэ… НатIэм итым уфIэкIынукъым.

И къару илъыгъуэщ

Лъэпкъ гуэр гъэрыпIэм ираубыдэн мурад щащIым деж абы и бзэращ япэ удын зрадзыр - ар зауэшы къанлыхэм игъащIэ лъандэрэ къадекIуэкI хабзэщ: япэщIыкIэ ягъэс тхылъхэр, итIанэ лъэпкъым и бзэр зэхэзехуэн ящI. Лъэпкъым и бзэр щагъэгъупщэмэ, жыIэщIэ зэрыхъунум фIыуэ щыгъуазэщ ар Iэрыубыд зыщIын мурад зиIэ дэтхэнэри. Апхуэдэ мыхьэнэ иIэщ тхыбзэм - цIыхум и Iэдакъэ къыщIэкIа хъугъуэфIыгъуэ псоми ящхьэщ ар.

Тыгъэ лъапIэ

«1100 гравюр» фIэщыгъэм щIэт гъэлъэгъуэныгъэм и етIуанэ Iыхьэр Налшык дэт Лъэпкъ музейм иджыблагъэ къыщызэ­Iуахащ. Фигу къыдогъэкIыж абы и япэ Iыхьэр Ткаченкэ Андрей и цIэр зезыхьэ СурэтыщI гъуазджэхэмкIэ музейм тхьэмахуэ ипэ къызэрыщызэIуэхар, ауэ абы утыку къыщрахьахэр нэ­гъуэщIщ. 

ГъэщIэгъуэнщ макъамэм и гъэпсыкIэр

Языныкъуэхэм хуагъэфащэ макъамэр щIыуэпсым къигъэIу макъхэм - уафэхъуэпскIым, тхьэмпэ щхъыщхъым, уэшхым - къыхэкIауэ. НэгъуэщIхэми трагъэкIыныхь цIыхум и бзэм къыдалъхуауэ. «Макъамэ» псалъэр Пасэрей Алыджым къикIащ. Алыдж мифологием музэхэр Зевс ипхъухэрт, ахэр гъуазджэмрэ щIэныгъэмрэ тепщэ хуэхъурт. Макъамэр къэунэхуащ цIыхум дэщIыгъуу. Языныкъуэ щIэныгъэлIхэм жаIэ япэ макъамэ Iэмэпсымэр къанцIурауэ (флейтэ). Макъамэм епха Iуэхугъуэ гъэщIэгъуэнхэр щыIэщ. 

ТкIийуэ хабзэм тетт

Адыгэхэм нэмысышхуэрэ хабзэшхуэрэ яхэлъу лIэщIыгъуэкIэрэ къогъуэгурыIуэ. Лъэпкъым и дэтхэнэ Iуэхури ткIийуэ хабзэм тету ирагъэкIуэкIырт. ЖыпIэнурамэ, адыгэм и псэуныгъэр зэрыщыту хабзэкIэ псыхьат. Сабийр дунейм къыщытехьагъащIэм щегъэжьауэ цIыхум и иужьрей махуэр къэсыху ар и Iэпэгъут. Ди зэманым хабзэр япэм хуэдэ дыдэу псоми зэрамыхьэжыфми, иджыри абы тетыр нэхъыбэщ. Газетым и щIэджыкIакIуэхэм я лъэIур дгъэзащIэу, нобэ фигу къыдогъэкIыж адыгэхэм я Iэнэ тIысыкIэр, абы и лъэныкъуэкIи хьэщIэм кIэлъызэрахьэу щыта хабзэри къыхэщу.

Артистым цIыхупсэр ехъумэ

Жэпуэгъуэ мазэм къыщалъхуа махуэр егъэлъапIэ КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, КъШР-м щIыхь зиIэ и артисткэ, доцент, Кавказ Ищхъэрэм ГъуазджэхэмкIэ и институтым актёрскэ IэзагъымкIэ и кафедрэм и унафэщI, СТД-м и правленэм хэт  Балъкъэр Тамарэ.

Тенджызым и сурэтыщI

Айвазовский Иван дуней псом щыцIэрыIуэ сурэтыщIщ. Тенджызым и теплъэр нэхъыбэ дыдэрэ къэзыгъэлъэгъуар аращ - и IэдакъэщIэкIхэм дамыгъэ щыхъуащ тенджызыр. Айвазовскэр Луврым зи IэдакъэщIэкI щIалъхьа япэ урыс сурэтыщIщ. И гъащIэм къриубыдэу абы ищIащ сурэт 6000 нэс - ар куэд мэхъу. Илъэсым къриубыдэу сурэт 90 хуэдиз дунейм къытригъэхьэрт. Гъэлъэгъуэныгъэу иIащ 120-рэ. Айвазовскэм сурэт зэрищI щIыкIэр гъэщIэгъуэнт. Теплъэр игу ириубыдэрти, сыхьэт бжыгъэм къриубыдэу е махуэ зыбжанэкIэ ар гурыгъуазэкIэ тхылъымпIэм нигъэсырт. Сурэт щхьэхуэ щелэжьым деж абы ирихьэлIэ гуащIэм езым и гур игъэнщIыжырт. И письмохэм сыт щыгъуи къыхэщт, «сурэт нэхъыфI дыдэм елэжьу». Дэтхэнэ лэжьыгъэри нэхъыфIу къилъытэрт.

Страницы

Подписка на RSS - Щэнхабзэ