Календарь событий

13 марта 2024

Нэхъыщхьэхэр къыхигъэщу

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек и телеграм-каналым къритхащ УФ-м и Президент Путин Владимир Киселев Дмитрий ирита интервьюр къызэрыщыхъуар икIи абы фIэгъэщIэгъуэну зэреплъар жиIащ. «Абы щызэпкърахащ къэрал унафэщIым УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым Зэрызыхуигъэзам зи гугъу щищIа экономикэ щытыкIэмрэ абы зэрызегъэужьыпхъэмрэ. 

Iэпкълъэпкъыр зыхъумэр

ЦIыхум и иммунитетым елъытащ и узыншагъэр. Абы ущехъумэ уз зэрыцIалэ зэмылIэужьыгъуэхэм. Iэпкълъэпкъым щымыщу зы налъэ закъуэ зэрыпкърыхьэу, иммунитетыр «къызэщIонэри», хузэфIэкI къигъанэркъым хамэр иукIынымкIэ, игъэкIуэдынымкIэ. Сыт иммунитет жыхуэтIэжыр зищIысыр, дэнэ ар здэщыIэр, дауэ зэрылажьэр?

ГъащIэр зыIэщIэкIа

Абы, хъыджэбз цIыкIуу, етхуанэ классыр къиуха къудейуэ, еджэныр хыфIидзэри, бэзэрым зритауэ щытащ. Жыг хадэ яIэти, мыIэрысэ ищэрт. Унагъуэм сэбэп хуэхъурт, езыми зихуэпэжырт. Апхуэдэурэ ар хъуащ бэзэр цIыху. ИужькIэ хыхьат сондэджэрынми. Иджы ар бэзэрым къытекIыжыххэркъым.

ЦIыхубзхэр ягъэгушхуэ

Урысей гвардием и управленэу КъБР-м щыIэм и унафэщI, полицэм и полковник Васильев Сергейрэ абы и къуэдзэхэмрэ  я лэжьакIуэ цIыхубзхэм я махуэшхуэмкIэ ехъуэхъуащ.    
- Си гум къыбгъэдэкIыу сынывохъуэхъу мы махуэ гуфIэгъуэ икIи гуапэмкIэ.  Фэращ  ди  Iуэхум щыдищIэгъэкуэныр, ехъулIэныгъэщIэхэм дыхуэзыгъэушыр. Къулыкъум адэкIи ехъулIэныгъэхэр щызыIэрывгъэхьэну, узыншагъэ быдэ фиIэу сыт щыгъуи фыкъэзыухъуреихь  Iыхьлыхэм  я IэфIыгъэр зыхэфщIэну си гуапэщ, - жиIащ Васильев Сергей.  

Галстук

Ди зэманым цIыхухъу фэилъхьэгъуэхэм ящIыгъуу къагъэсэбэп галстукыр. Дапщэщу пIэрэ ар зыдалъхьэн щрагъэжьар, сыту пIэрэ щхьэусыгъуэ хуэхъуар? Галстукым тхыдэ гъэщIэгъуэн иIэщ, къызэрыщIэкIымкIэ.
Дуней псом щыцIэрыIуэ франджы тхакIуэ Оноре де Бальзак 1827 гъэм къыдигъэкIа «Искусство ношения галстука» тхылъым щытотхыхь ар щыгъыным и гуэдзэн пэтми, абы фэилъхьэгъуэм и теплъэр куэд дыдэкIэ зэрелъытар. «ЕкIуу къыхэха галстукыр дыхуфIым хуэдэщи, фэилъхьэгъуэр егъэдахэ; галстукым уеплъмэ, ар зыдэлъым теухуауэ куэд къыпхуэщIэнущ…», - жеIэ.

«Молотовым и коктейль». Сыт ар зищIысыр?

     Иджырей Урысейм щыпсэухэм, дауи, ящIэркъым Молотов Вячеслав хэтми, ауэ «Молотовым и коктейль» псалъэхэр, шэч хэмылъу, зэхахащ Хэку зауэшхуэм теухуауэ зыгуэр нэхъ мыхъуми еджахэм. 1941 гъэм мэкъуауэгъуэм и 22-м фашист Германиер ди къэралым къыщытеуам ар къебгъэрыкIуэ танкхэр зэракъутэ Iэщэу къагъэсэбэпащ къикIуэт ди зауэлIхэм. Ауэ тхъуэбзащхъуэ гуащIэ зыхэт а ткIуаткIуэр зэрыт птулъкIэр сыткIэ пыщIа 1939 гъэм къыщыщIэдзауэ 1956 гъэр къэсыху СССР-м и дипломат нэхъыщхьэу, щхьэтечу жыпIэмэ, Совет Союзым и унафэщIхэм ящыщу щытам?

НОБЭ

Гъатхэпэм и 13, бэрэжьей
Вагъуэхэм щакIэлъыплъ щIэныгъэ IуэхущIапIэхэм я дунейпсо махуэщ
Урысейм щагъэлъапIэ Геодезиемрэ картографиемрэ я лэжьакIуэхэм я махуэр
1939 гъэм къалъхуащ УФ-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, КъБАССР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, КъБР-м и цIыхубэ артист Шумахуэ Владимир.

Медаль тхущI къытхуахь

КИФЩI-м кикбоксингымкIэ и чемпионатрэ пашэныгъэр къэхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэрэ иджыблагъэ Налшык къалэм щекIуэкIащ. Абы кърихьэлIащ Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм я спортсмен 560-рэ, я ныбжькIэ илъэсипщIым щегъэжьауэ нэхъыжьыIуэхэри. 
Зэхьэзэхуэм кърикIуахэр зэхалъхьэжа нэужь, гуп зэпеуэм япэ увыпIэр щаубыдащ Дагъыстаным щыщхэм. Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэр етIуанэ хъуащ, ещанэр Ставрополь крайрщ. 

КъуэкIыпIэ Жыжьэм къикI хъыбар гуапэ

 «Русский» хытIыгум щыIэ къэрал университетым иджыблагъэ щекIуэкIащ Урысейм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэ. Абы хэтащ УФ-м и щIыналъэ 59-м я спортсмен 430-м щIигъу, я ныбжькIэ илъэс 18-м щIимыгъуауэ. 
Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыхьыр иIэту КъуэкIыпIэ Жыжьэм щыIащ ЗэращIэ Амир икIи и хьэлъагъ елъытауэ зыхэта гупым (кг 92-рэ) етIуанэ увыпIэр къыщихьащ. Зэпеуэм и кIэух зэIущIэр ди щIалэм дригъэкIуэкIащ мэзкуудэс Старцев Мартин икIи бжыгъэр 0:4-уэ ар къытекIуащ.

Кавказ Ищхъэрэм щоужьэрэкI

  «Кавказ.РФ»-м и пресс-IуэхущIапIэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм зегъэужьынымкIэ щыIэ къэрал программэм 2023 гъэм зэфIагъэкIын хуейуэ къыщагъэлъэгъуа Iуэхугъуэхэр процент 99,9-кIэ ягъэзэщIащ. 20I4 гъэм щегъэжьауэ апхуэдэ бжыгъэхэм иджы япэу нэсыфауэ аращ. 
КИФЩI-м зегъэужьынымкIэ къэрал программэр Урысей Федерацэм и Правительствэм и унафэкIэ УФ-м Экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм егъэзащIэ. Псори зэхэту сом мелард I6,6-рэ нэгъабэ абы хуаутIыпщащ. 

Чуваш псалъэжьхэм хагъэгъуазэ

 «Нарспи» чуваш лъэпкъ щэнхабзэ центрым сабийхэм зэхыхьэ щIэщыгъуэ къахузэригъэпэщащ, Анэдэлъхубзэхэм я махуэм и щIыхькIэ. 
Зэхыхьэр траухуат чуваш цIыхубэ хъыбарыжьхэмрэ псалъэжьхэмрэ. Пшыхь гуапэр иригъэкIуэкIащ творчествэмкIэ «ДыгъафIэ къалэ» сабий академием и «Альтернатива» гупым и унафэщI Жамбэч Маритэ. 
- Илъэс зыбжанэ хъуауэ ди ныбжьэгъущ Жамбэч Маритэрэ и гъэсэнхэмрэ икIи зэхыхьэ щIэщыгъуэхэр, щхьэпэхэр зэгъусэу къызыдогъэпэщ, - жиIащ «Нарспи» центрым и унафэщI Черновэ Алёнэ. 

ГъуэгупщIэхэр хуат

Урысейм и Социальнэ фондым и къудамэу Къэбэрдей-Балъкъэрым щыIэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, льготэ зэхуэмыдэхэхэр зиIэ цIыху 550-м загъэхъужыну здэщыIа щIыпIэхэм зэрыкIуам-къызэрыкIуэжам текIуэда гъуэгупщIэхэр хуапшыныжащ. 
2023 гъэм къэралыр щхьэхуэу зыдэIэпыкъу цIыхухэм зыщагъэхъуж курортхэм, санаторэхэм зэрыкIуэну, къызэрыкIуэжыну билету 1834-рэ къащэхуащ, интернетыр къагъэсэбэпу. УФ-м и Социальнэ фондым и щIыпIэ къудамэм цIыхухэм гъуэгупщIэм трагъэкIуэдахэм щыщ яхуэпшыныжыным сом мелуани 10 хухихащ.

Оркестрым и концерт

Къэрал киноконцерт гъэлъэгъуапIэм щекIуэкIащ КъБР-м и къэрал филармонием и оркестрым (художественнэ унафэщIыр УФ-м щIыхь зиIэ и артист Темыркъан Пётрщ) и концерт. 
Пшыхьым щагъэзэщIащ зи макъамэхэм дуней псом щIэупщIэшхуэ щызиIэ нэмыцэ композитор цIэрыIуэ Бетховен Ван Людвиг и симфоние №1-р, «Эгмонт», «Кориолан» увертюрэхэр, фортепианэмрэ оркестрымрэ папщIэ концерт №3-р, нэгъуэщIхэри. Лэжьыгъэхэр гукъинэжу зыгъэзэщIар Сочэ щыщ пианист, Краснодар крайм щIыхь зиIэ и артист, международнэ зэпеуэхэм я лауреат Громов Денисщ. 

Лъы хуэныкъуэхэм папщIэ

Урысей гвардием и управленэу КъБР-м щыIэм и СОБР-м и лэжьакIуэхэм даIыгъащ «Зы гум къыбгъэдэкIыу адрейм хуэкIуэу» акцэр икIи хуэныкъуэхэм папщIэ лъы ятащ. 
 Лъы щыхаш республикэ станцым екIуэлIащ Урысей гвардием щылажьэхэм ящыщу цIыхуи I0, апхуэдэуи къэралым щIыхь зиIэ и донор, щIыналъэ управленэм и ветеранхэм я советым и тхьэмадэ, полицэм и полковникыу къулыкъум къыхэкIыжа Хужьокъуэ Руслан ящIыгъуу.  

«Ислъэмей» къафэм и цIэр къызэрежьам и хъыбар

Кавказым ис лъэпкъхэм я макъамэхэмрэ я пшыналъэхэмрэ итхыну, зэхуихьэсыну урыс композиторышхуэ Балакирев Милий Алексей и къуэр 1826 гъэм къыщыкIуам, Псыхуабэ къыщыувыIауэ щытащ. 

Суд приставхэм я чемпионатым

Урысей Федерацэм и Суд приставхэм я къэрал къулыкъущIапIэм и управленэу КъБР-м щыIэм и лэжьакIуэхэу Хьэкъул Ибрэхьимрэ Гъуэтыж Темыркъанрэ зэуэкIэ спорт лIэужьыгъуэ зэхэтхэмкIэ иджыблагъэ екIуэкIа республикэ зэхьэзэхуэм япэ увыпIэр къыщахьащ. Иджы абыхэм Iэмал яIэ хъуащ УФ-м и ФСПП-м и чемпионатым и кIэух зэпеуэм хэтыну. 
Къыхэдгъэщынщи, зэхьэзэхуэхэр Олимп мардэхэм тету ирагъэкIуэкIащ – хагъэщIар занщIэу хэкIыу. Я хьэлъагъ елъытауэ спортсменхэр гупийуэ гуэшауэ щытащ.