Нэхъыжь Iумахуэхэм я псалъэ

Си сабиигъуэр, гукъэкIыжхэр гуэхыпIэ имыIэу епхащ хьэблэм, къуажэм дэса лIыжь-фызыжь Iущхэм. Егъэлеяуэ сфIэфIт абыхэм къаIуэтэж хъыбар купщIафIэхэм, я псалъэ Iущхэм, гушыIэ дахэхэм сащIэдэIуну. Сигу къинэжахэм ящыщщ, гушыIэ плъыфэ иIэми, Iущагъэ зыхэлъ псалъэу а нэхъыжь Iумахуэхэм я деж щызэхэсхауэ фи пащхьэ ислъхьэ тхыгъэ кIэщIхэр.

«Дадэ, зэщхьэгъусэхэр лъэсырызекIуэу гъуэгуанэ тетым, хэт ижьырабгъумкIэ щытын хуейр?» - йоупщI, къуэрылъху ныбжьыщIэр и адэшхуэм.

«Уэлэхьи, си щIалэ цIыкIу, иджырей зэманыр зыхуэкIуар къэплъытэмэ, ижьырабгъур зыхуэфащэр хэхъуэ нэхъыбэ зиIэр арам,» - мэгушыIэ лIыжьыр.

«ТIури хэхъуэншэмэ-щэ,» - щIоупщIэ аргуэру щIалэ цIыкIур.

«Уэлэхьи, ПIытIэ, абы щыгъуэ тIури сэмэгурабгъумкIэ щытын хуейуэ къызолъытэм».

* * *

Зэхьэблэгъу гуп уэрам зэхэкIыпIэм щызэдэуэршэрырт. Нэхъ зы псэлъэрей щIалэ, гуфIэгъуэр зэрихьэу, и мыхабзэу щытхъурт зи акъылым дерт иIэу къалъытэ ХьэптIитI. - «Фэ псоми жывоIэ а щIалэм хухэту. Уэлэхьи, зы лажьэ имыIэ,» - жиIэрт абы къытригъэзэжурэ.

«Ар, дауэ къызэрыпщIар?», - щIэупщIащ, псоми пщIэ лей зыхуащI зы нэхъыжь Iумахуэ.

«Абы, зэрыжиIамкIэ, сэ нэхъ Iущрэ акъылыфIэрэ къэгъуэтыгъуейщ. Си зэфIэкIыр къэплъытэмэ, къулыкъушхуэрэ мылъкушхуэрэ схуэфащэт.» Пэжкъэ атIэ ар?» - щIоупщIэ зигу хагъэхъуа, ягъэгуфIа щIалэр.

«Арауэ къыщIэкIынщ, делэр къыпщытхъуа иужь, мыделэжу къыпщохъу щIыжаIар», - етыж жэуапу лIыжь Iущым.

* * *

ХьэгъуэлIыгъуэ Iэнэм хъуэхъу щылъагъэсащ зы щIалэ гуэрым. ЖьакIуэу, дахэу псэлъэн щIэзыдза ныбжьыщIэм псори сабыру, дихьэхауэ едаIуэрт. ИкIи абы акъылэгъу зэрыдэхъум и щыхьэту, кIэщI-кIэщIурэ, фIыщIэ хуащIырт. Ауэрэ щIалэм и хъуэхъур кIыхь щишIым ар гупым къатехьэлъэ хъуащ. ЩымыувыIэжыххэм, абы псалъэ езыта, Iэнэм бгъэдэс нэхъыжьым, хуэмышэчыжу, жиIащ: «ПщIэрэ, шынэхъыщIэ, сыт хуэдэу дахэу умыпсэлъами, куэдыIуэ жыпIэмэ делагъэ гуэр къыбжьэдэкIынкIи хъунущ, уи хъуэхъуми хъуэн плъыфэ игъуэтынри хэлъщ. ЦIыхум нэхъыбэу ягу къинэжынур апхуэдэ щыуагъэрщ. Псалъэ лейм фIы къишэркъым - зыхуэсакъ.»

* * *

ЦIыхухъу гуп зэдэуэршэрырт. Зы щIалэщIэ хуабжьу зыщытхъужырт. ЖиIэрт езым хуэдэ мылъкукIи, акъылкIи, сыт и лъэныкъуэкIи къыпэлъэщын къуажэм дэмысу. ИтIанэ, кIэухыншэу и фызым щытхъунут. Псоми я щхьэр яхуигъэузауэ и щхьэгъусэр къеджэу Iуишыжа иужь, зы лIыжь «уэху» зэрыжиIэжам и щыхьэту, куууэ бауэри жиIащ: «Зыри пхуещIэнукъым, чыр цIынэ щIыкIэ къыумыгъэшамэ, бжэгъу хъуа иужь къыпхуэгъэшыжынукъым – ныкъуэделэр егъэлеяуэ и щхьэм щотхъу, делэ дыдэр, емызэшыжу, и фызым щотхъу».

* * *

ПщIэрэ нэмысрэ зыхуащI лIыжьым Iущ бзэгу къыхуихьыжырт зы щIалэ гуэрым, хэт сыт къыхужиIами хуиIуэтэжу, апхуэдэ хъыбар хуэмыныкъуэ нэхъыжьым жиIащ: «ЗэгъащIэ, си щIалэ, зыхужаIэракъым зи пщIэ кIуэдыр, атIэ ар жызыIэмрэ зыIуэтэжымрэщ. Зыгуэр зыхужаIэр, зыгуэр и уасэщ. Абы щхьэкIэ умыпIейтей».