Дунейм щыхъыбархэр

Нобэ
ГъэрхэмкIэ сату щIыным хэкIуэдахэм я фэеплъыр щагъэлъапIэ дунейпсо махуэщ
Урысейм и дзэ щIыхьым и махуэщ
– I943 гъэм СССР-м и Дзэ Плъыжьым Курск и деж нэмыцэ-фашистыдзэр щызэтрикъутащ.
Белоруссием щагъэлъапIэ Къэрал статистикэм и лэжьакIуэхэм я махуэр
1382 гъэм Урысейм артиллерие дзэхэр къыщызэрагъэпэщащ. Ахэр япэу къагъэсэбэпащ Тохъутэмыщ хъаныр Мэзкуу щытеуам щыгъуэ.
1924 гъэм Франджым къыщызэрагъэпэщащ «Монако» футбол клубыр.
1935 гъэм СССР-м и ЦIыхубэ комиссархэм я советымрэ Компартым и ЦК-мрэ унафэ къащтащ Кремлым и чэщанэхэм щхьитI зыфIэт бгъэхэр къытехауэ къуапитху зиIэ вагъуэхэр тегъэувэным теухуауэ. Абы пIалъэ пыухыкIаи хуагъэуват – Октябрь революцэ Иным и махуэр щагъэлъапIэ щэкIуэгъуэм и 7-м и пэ къихуэу а лэжьыгъэр зэфIэкIауэ щытын хуейт.
1939 гъэм Iэ традзащ Молотовымрэ Риббентропрэ я зэгурыIуэныгъэ цIэр иIэу тхыдэм хыхьа дэфтэрым. Абы къыщыгъэлъэгъуат Совет Союзымрэ Германиемрэ зыр адрейм темыуэным хуэунэтIауэ къалэн зыщащIыжхэр.
1942 гъэм нэмыцэ кхъухьлъатэхэм Сталинград «лагъым уэшх» щрагъэшхащ. Абдеж къыщежьащ къалэр бийм щыхъумэным хуэунэтIа зауэшхуэр.
1943 гъэм советыдзэхэм Харьков къалэр нэмыцэ-фашистыдзэхэм къыIэщIагъэкIыжащ.
1955 гъэм Череповец къалэм лажьэу щаутIыпщащ гъущI щагъавэ заводышхуэ.
1959 гъэм США-м и Правительствэм унафэ ищIащ я къэралым и курыт школ 400-м урысыбзэр щаджыным теухуауэ.
1975 гъэм Харьков къалэм метром лэжьэн щыщIидзащ.
1990 гъэм Армян ССР-м и Совет Нэхъыщхьэм унафэ къищтащ СССР-м къызэрыхэкIыжым, езыр къэралыгъуэ щхьэхуэу зэрыщытым теухуауэ.
1991 гъэм Ельцин Борис къыдигъэкIа унафэм ипкъ иткIэ КПСС-м и иригъэкIуэкI лэжьыгъэмрэ «Правда» газетыр къыдэгъэкIынымрэ къэралым къыщызэтрагъэувыIащ.
1992 гъэм ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ академиер къызэрагъэпэщащ.
I880 гъэм къалъхуащ рыс тхакIуэшхуэ Грин Александр (и цIэ-унэцIэ дыдэр Гриневский Александрщ).
1926 гъэм къалъхуащ КъБР-м щIыхь зиIэ и артисткэ Шортэн Даниткэ.
1934 гъэм къалъхуащ совет къэрал къулыкъущIэ, 1992 – 2001 гъэхэм «Газпром»-м и унафэщIу щыта Вяхирев Рем.
I95I гъэм къалъхуащ къэрал къулыкъущIэ, Шэшэн Республикэм и япэ президенту щыта Кадыров Ахъмэт.
1956 гъэм къалъхуащ пшынауэ, УФ-м щIыхь зиIэ и артист, КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ ХьэпащIэ Заудин.
1960 гъэм къалъхуащ уэчыл цIэрыIуэ, юридическэ щIэныгъэхэм я доктор, профессор Кучеренэ Анатолий.
1964 гъэм къалъхуащ урысей уэрэджыIакIуэ, Урысейм щIыхь зиIэ и артисткэ Апинэ Алёнэ.
1965 гъэм къалъхуащ урысей актёр, режиссёр, теленэтынхэр езыгъэкIуэкI Николаев Валерий.
1974 гъэм къалъхуащ рысей, инджылыз физик, Нобель и саугъэтыр зыхуагъэфэща Новоселов Константин.
1977 гъэм къалъхуащ урысей актёр, УФ-м и Къэрал саугъэтыр зрата Петренкэ Игорь.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 25 – 27-рэ, жэщым градус 18 – 20 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Кхъэм зыщызыгъэпщкIури кхъэм йокIуэлIэж.

 

Зыгъэхьэзырар ЖЬЭКIЭМЫХЪУ Маринэщ.
Поделиться:

Читать также:

25.04.2024 - 09:00 НОБЭ
24.04.2024 - 13:21 ЩIым и махуэ
24.04.2024 - 11:43 НОБЭ
23.04.2024 - 09:45 НОБЭ
22.04.2024 - 15:50 НОБЭ