Календарь событий

04 апреля 2024

ЩIалэгъуалэр Iейм щахъумэу

Налшык къалэ полицэм и 2-нэ къудамэм и лэжьакIуэхэмрэ УМВД-м и Жылагъуэ советым хэт Аттоевэ Дианэрэ КъБР-м и колледжитIым щеджэхэм яIущIащ, экстремизмымрэ терроризмымрэ щымыгъэIэнымкIэ епсэлъэну.

«УхуакIуэхэм» я колледжымрэ «Къэбэрдей-Балъкъэр автодорожнэ колледжымрэ» я студентхэм щахуэзам хабзэхъумэхэр тепсэлъыхьащ экстремизмымрэ терроризмымрэ щымыгъэIэнымкIэ, афияныр зэIэпыхыным пэщIэтынымкIэ, интернетым къыщекIуэкI гъэпцIагъэмрэ щIэпхъаджагъэмрэ щIалэгъуалэм щыхъумэнымкIэ лэжьын хуейм.

Шууейхэм я зэпеуэм

Къэбэрдей-Балъкъэрым шыкIэ гъуэгуанэ кIыхь зэпычынымкIэ и чемпионатрэ пашэныгъэр къэхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэрэ иджыблагъэ Бахъсэн къалэм щекIуэкIащ.

Абы щызэпеуащ къэралым и щIыналъэхэм ящыщу 8-мрэ Белоруссиемрэ я шууейхэр - псори зэхэту спортсмен 93-рэ. Ахэр зэхьэзэхуащ километр 40, 80, 100, 120-рэ зи кIыхьагъ гъуэгуанэхэр нэхъ псынщIэу зэпычынымкIэ.

ГуфIэгъуэ махуэр дагъэлъапIэу

Шахмат

Къэбэрдей-Балъкъэрым СпортымкIэ и министерствэм и пресс-IуэхущIапIэм къызэритамкIэ, Балъкъэр лъэп­къым и къэщIэ­рэ­щIэжы­ны­гъэм и махуэр ягъэлъапIэу шахматымкIэ зэхьэзэхуэ иджыблагъэ Налшык къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ республикэм и шахматисту 140-м нэблагъэ.

         МахуищкIэ екIуэкIа зэхьэзэхуэм щытекIуащ Козак Александр, Муртаз Iэдэм, Жабоев Iэдэм, Жылэ Руслан сымэ.

ЕтIуанэ увыпIэр къахьащ Щыхьмырзэ ФатIимэ, Тихомиров Святослав, Ольховик Максим, Алэкъей Сэлэдин сымэ.

НэхъыфIыр зэхагъэкI

 

Къэбэрдей-Балъкъэрым иджыблагъэ щыхэплъэжащ Дунейпсо кооперацэмрэ экспортымрэ IэнатIэм щылажьэхэм «Илъэсым и экспортёр нэхъыфI» саугъэтыр къахьыным хуэунэтIауэ екIуэкIа урысейпсо зэхьэзэхуэм кърикIуахэм. Абы хэтащ республикэм щатха икIи щылажьэ хьэрычэт  IэнатIэ мыинымрэ курытымрэ хыхьэ IуэхущIапIэхэр.

         Зэхьэзэхуэм къыщапщытэжащ «Илъэсым и экспортёр нэхъыфI» саугъэтым щIэбэнахэм 2023 гъэм и щIышылэм щегъэжьауэ дыгъэгъазэм и 31-м пщIондэ зэфIагъэкIамрэ а лэжьыгъэм кърикIуамрэ.

Бзэмрэ тхыдэмрэ

         А тIур зэрызэпыщIар щIыпIэцIэхэмкIэ хьэкъщ 

Адзэпш (Адзапш). Апхуэдэу йоджэ иджырей Къэрэшей-Шэрджэсым къухьэпIэмкIэ щежэх Лабэшхуэ ищхьэхэмкIэ къыщыхэлъадэ Санчаро псы цIыкIум и зы къуэпсхэм ящыщ зыми а Iэхэлъахэм къыщызыпхив псы пщтыр хущхъуэхэми.

А цIэ дыдэр зэрехьэ а хэгъэгум и къурш щIыбкIэ къегъэщIылIа Абхъаз Республикэм и Бзыбэ тIуащIэ абрагъуэм узэрыщхьэщыхьэ хъу шытх цIэрыIуэми (метр 2496-рэ и лъагагъщ).

Индием зэрыкIуэнум зыхуегъэхьэзыр

Тулэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Урысейм тхэквондомкIэ (ИТФ, Олимп джэгухэм хыхьэркъым) и чемпионатрэ пашэныгъэр къэхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэрэ. Абы хэтащ къэралым и щIыналъэхэм ящыщу 39-м я спортсмену 1100-м щIигъу.

         Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыхьыр ихъумэу чемпионатым хэта Гъэсашэ Инал килограмм 60 зи хьэлъагъхэм я гупым домбеякъ медаль къыщихьащ икIи апхуэдэ щIыкIэкIэ Iэмал игъуэтащ мы гъэм Азием и чемпионату Индием щекIуэкIынум хэтыну.

ЩIалэр зыгъасэр Бэлагъы Iэдиихущ.

Адыгэ пщащэр зэрагъасэу щытар

Хабзэ

Адыгэхэм сытым дежи мыхьэнэшхуэ иратырт щIэблэр гъэсэным. Бын мыхъумыщIэр къызыхэкIа унагъуэм и мызакъуэу, ар зыщыщ лъэпкъым  дежкIи напэтехыу къалъытэрт. Абы къыхэкIыу нэхъыжьхэр ткIийуэ кIэлъыплъырт гъэсэныгъэм. А Iуэхум теухуа хабзэ пыухыкIахэр щыIэт. Ахэр зыхуэдэр къэзыгъэлъэгъуэж тхыгъэ Iэджэ щыIэщ. Нобэ дыкъытеувыIэнщ хъыджэбз цIыкIухэр зэрагъасэу лъэпкъым къыдекIуэкIа хабзэхэм. Абы тетхыхьыжащ филологие щIэныгъэхэмкIэ кандидат Гъут Ланэ.

 

МыIэрысэр щехуэхын щIыпIэ имыIэжу…

 «Удихьэхыу уоплъ ансамблым хэт щIалэхэм я къафэм. Ахэр я Iэпкълъэпкъ псомкIи, уеблэмэ нэкIи къофэ. Жану, псынщIэу ягъэлъагъуэ къэфэкIэхэм еплъыр зрегъэгуакIуэ... ЦIыхубзхэми я зыIыгъыкIэм хэхауэ утепсэлъыхь хъунущ. Нэхъ щэныфIэу щытыхункIэ, нэхъри удахьэх абыхэм... ЩIалэхэми хъыджэбзхэми къащыпс фащэхэр нэхъ дахэж зыщIыр, къызэрысщыхъумкIэ, я лъэпкъым папщIэ пагэу ар абыхэм зэрызэрахьэрщ» - мыпхуэдэу щатхат Буэнос-Айрэс къыщыдэкI «Кларин» газетым. Псалъэ дахэхэр зыхуэгъэзар дызэрыгушхуэ «Кабардинка» къэфакIуэ гуп цIэрыIуэрт.

Мультфильм зыбжанэм я хъыбар

 

Генэ пшынауэр зыхэтыр

 

1966 гъэм Успенский Эдуард и Iэдакъэм къыщIэкIащ «Крокодил Гена и его друзья» тхылъыр. Таурыхъым къеджащ гуащэ анимацэхэм елэжь режиссёр Качанов Роман. 1968 гъэм Успенскэмрэ Качановымрэ елэжьын щIадзащ, илъэс дэкIри, «Крокодил Гена» мультфильмыр телевизоркIэ къат хъуащ, цIыхухэр дихьэхащ. 1971 гъэм Качановым трихащ таурыхъым къыпызыщэ «Чебурашка» Iыхьэр. Нэхъ иужькIэ Успенскэм и тхыгъэр я лъабжьэу аргуэру мультфильмитI къыдэкIащ: «Шапокляк», «Чебурашка идёт в школу».

НОБЭ

Мэлыжьыхьым и 4, махуэку

         Интернетым и дунейпсо махуэщ

         Компьютерыр зэтезыухуэм и дунейпсо махуэщ

         1933 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэрым и тхакIуэхэм я оргбюро къызэрагъэпэщащ.

         1896 гъэм къалъхуащ адыгэхэм я къекIуэкIыкIам  теухуа лэжьыгъэ куэд зиIа, тхыдэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор Кокиев Георгий.