Гугъуехьым къигъэдзыхэркъым

ИлъэситI хъуауэ дуней псор пэщIэтщ коронавирус узыфэ шынагъуэм. Псом хуэмыдэу а Iуэхум хэлъхьэныгъэшхуэ хуэзыщIыр медицинэм и лэжьакIуэхэрщ. Сымаджэр кърагъэлкIэрэ езыхэр я гъащIэм щымысхьу къалэн гугъум пэрытщ ахэр. Дохутырхэм деж щыщIэдзауэ санитархэм деж щиухыжу лэжьыгъэм щыпэрыту щхьэж и IэнатIэр ирехьэкI. Ауэ щыIэщ абыхэм я щIыбагъ къыдэту жэщ-махуэ ямыIэу зи къалэныр езыхьэкIхэри. Узыфэр къэхутэнымрэ абы и Iэзэгъуэр тэмэму убзыхунымрэ зэлъытыжар а лэжьакIуэхэрщ. Нобэ ди псэлъэгъущ ЩIыналъэхэм зэдай, узыфэ зэмылIэужьыгъуэхэр зыпкърытхэм щеIэзэ сымаджэщым и клинико-диагоностикэ лабораторэм и унафэщI Алъхъэс Мадинэ.

- Сыт хуэдэ лэжьыгъэ лабораторэм щевгъэкIуэкIыр?

- Сэ си къалэн нэхъыщхьэр лабораторэ къэхутэныгъэхэр фIагъ иIэу икIи и чэзум къызэгъэпэщынырщ. Апхуэдэу си пщэрылъхэм хохьэ лэжьыгъэр зэпэщу зэтеублауэ егъэкIуэкIыныр. Лабораторэ къэхутэныгъэхэм кърикIуахэр пIалъэшхуэ къыхэмыкIыу яIэрыдгъэхьэжын папщIэ жэщ-махуэ димыIэу онлайн мардэм дытету долажьэ. Пандемиер къызэрежьэрэ дохутырхэм, лабораторэм и лэжьакIуэхэм я къалэнми яхь жэуаплыныгъэми хэпщIыкIыу къыхэхъуащ. Гугъуехьым къимыгъэдзыхэу дэтхэнэри я IэнэтIэм пэрытщ. Абыхэм я Iэзагъэр, сытым дежи лэжьыгъэм къыпимыкIуэту зэрыщытыр умыгъэщIэгъуэн пхузэфIэкIыркъым, жыпIэнурамэ, щапхъэ зытрах гупщ.

- Мадинэ, махуэм къриубыдэу анализ дапщэ фхуэгъэхьэзыррэ?

- Лабораторэ къэхутэныгъэу мини 5-м нэблагъэ идогъэкIуэкI. Абы щыгъуэми зыгъэпсэхугъуэ махуэ димыIэу, зэблэкIыгъуитIу цIыхухэр мэлажьэ.

- Апхуэдиз зэманкIэ щытыкIэ хьэлъэм уиту улэжьэныр, дауи, тыншкъым. Сыт къару къывэзытыр?

- COVID-19 узыфэ шынагъуэм пэщIэт дохутырхэмрэ клинико-диагностикэ лабораторэм и лэжьакIуэхэмрэ зэпыщIэныгъэ быдэ зэхуаIэщ. Иужьрейхэм я къэхутэныгъэхэрщ сымаджэхэм еIэзэхэм нэхъыбэу тегъэщIапIэ ящIыр. Абы къыхэкIыуи ди лэжьыгъэм и фIагъымрэ ар псынщIэу зэрыдгъэзащIэмрэ куэдкIэ елъытащ узыр зыпкърытым и узыншагъэр зэрызэтеувэжыну щIыкIэр. Аращи, ди лэжьыгъэм и мыхьэнэр нэгъэсауэ зэрызэхэтщIэрагъэнщ къару къыдэзытыр.

- Пандемием и лъэхъэнэм уи Iуэхур нэхъ гугъу сытым къыпщищIрэ?

- Пэжыр жысIэнщи, дыкъызэтеувыIэу дыкъызэрыхута щытыкIэм дегупсысыну апхуэдэ зэман диIэкъым, лэжьыгъэм дыкъыдэхуэркъыми. Ауэ, узым дыщызыхъумэ щыгъыныр щытхыжауэ ди унэ дыщекIуэлIэжкIэ, дэтхэнэми зыхыдощIэ ди благъэ-Iыхьлыхэм я гъащIэмкIэ шынэ зэрыдиIэр.

- Мадинэ, лэжьыгъэм узэрыригъэшым, ар къызэрыптехьэлъэм къыхэкIыу губжьыр къыщыптекIуэ къыпхуихуа?

- Узыфэ куэд зылъэгъуа медицинэм и лэжьакIуэхэми пIейтеиныгъэ гуэр къытхилъхьащ вирусыщIэм. Шэч хэмылъуи, мызэ-мытIэу тэмакъкIэщI сыкъыщыхъуаи къыхэхуащ. Ауэ сахуэарэзыщ апхуэдэхэм деж гушхуэныгъэ къысхэзылъхьэжа, япэкIэ сызэрыкIуэтэн къару къызэзыта къыздэлажьэ гупым. Си лэжьэгъу къудей мыхъуу ныбжьэгъуу къэслъытэ куэд яхэтщ абыхэм. ЩытыкIэ хьэлъэ сыкъыщихутэ сыт хуэдэ зэманми ахэр си щIыбагъ къызэрыдэтыр зыхызагъащIэ. ЗыкъызагъэщIэжырт госпиталым и щIыналъэ «плъыжьым» щылажьэ дохутырхэми. Сэ къызгурыIуэжырт ахэр сэ нэхърэ куэдкIэ нэхъ гугъу зэрехьыр, апхуэдэуи и чэзум тэмэму едгъэкIуэкIа лабораторэ къэхутэныгъэр сымаджэм зэреIэзэнур убзыхунымкIэ Iэмал закъуэу щытынкIэ зэрыхъунуми гугъуехьыр сщигъэгъупщэжырт.

- Уи унагъуэмрэ жэщ-махуэ зимыIэ уи лэжьыгъэмрэ дауэ зэхуэхъурэ?

- Шэч хэмылъу, ди унагъуэ гъащIэми коронавирусым ижь къыщIихуащ. Сэ сыкъыщыхъуар дохутыр унагъуэщ: си анэм и гъащIэр хуигъэпсащ медицинэм, си дэлъхури си щхьэгъусэри а IэнатIэм пэрытщ. Абы къыхэкIыу гугъуехь гуэрхэр щыIэми, дызэдэIэпыкъужурэ щытыкIэм дыкъокI. Зым и Iуэхур зыIутыр адрейм фIы дыдэу къыдгуроIуэ. Благъэ-Iыхьлыхэм зыкъызэрысщIагъакъуэр сытым дежи зыхызощIэ.

- Догугъэ зэман гъунэгъум узыр тщхьэщыкIыу нэхъапэкIэ дызыхэпсэукIа зэпIэзэрыт псэукIэм дытехьэжыну, нэкIуIулъхьэхэри госпиталхэри ди гъащIэм хэмытыжу. Жылагъуэм я узыншагъэр хъумэнымкIэ дохутырхэм лэжьыгъэшхуэ зэрызэфIэвгъэкIым папщIэ фIыщIэ фхудощI.