Зи гъащIэмрэ гуащIэмрэ зэтехуа

2022 гъэм бадзэуэгъуэм и 2-м гъуэгум къыщыхъуа гузэвэ­гъуэм хэкIуэдащ КъБР-м и ­мэкъумэш хозяйствэмрэ Урысейм и агропромышленнэ ­комплексымрэ щIыхь зиIэ я лэ­жьакIуэ, Аруан щIыналъэм и администрацэм и унафэщIу щыта Балъкыз Замир ХьэкIашэ и къуэр. 

Балъкъыз Замир ХьэкIашэ и къуэр 1951 гъэм фокIадэм и 16-м Джэрмэншык къуажэм къыщалъхуащ. Курыт школыр къиуха нэужь, 1969 гъэм щIалэм лэжьэн щыщIидзащ Джэрмэншык дэт щIэп заводым. Хэлъэт зиIэ лэ­жьакIуэ жыджэрыр куэд дэмы­кIыу щIалэгъуалэм я пашэ  хъуащ. Илъэс зыбжанэ фIэкIа мылэжьауэ, Аруан районым ще­кIуэкI конференцхэм я зым Замир щыхахащ комсомолым и райкомым и къызэгъэпэщакIуэ къудамэм и унафэщIу. 1974 гъэм Балъкъызым къиухащ Кострома дэт технологическэ институтыр. Абы щрихьэкIа илъэситхуми ­щIалэм къигъэлъэгъуащ еджэнми жылагъуэ Iуэхухэми хэзагъэ цIыхуу зэрыщытыр. 
1977 - 1979 гъэхэм Балъкъызым Совет Армэм хэту Лозовая къалэм къулыкъу щрихьэкIащ, ротэм и командирым политикэ IуэхухэмкIэ и къуэдзэу лэжьащ. 
Армэ къалэныр зэфIигъэкIыу, здикIа IуэхущIапIэм къигъэзэжа нэужь, Балъкъыз Замир зэман кIэщIым зэпищIащ технадзо­рымкIэ инженерым и IэнатIэм щегъэжьауэ Джэрмэншык щIэп заводым и унафэщI къулыкъум нэс. Лэжьыгъэр зыхуей хуэзэу къы­зэзыгъэпэщыф Балъкъы­зым зэман кIэщIым IуэхущIапIэр пэрыт ищIри, социалистическэ зэ­хьэзэхуэхэми текIуэныгъэхэр къыщахь хъуат, Бэракъ Плъыжь зэIэпахыр щIэх-щIэхыу зыIэрагъэхьэфу. 
1986 гъэм къуажэдэсхэм Балъкъызыр хахащ «Джэрмэншык» колхозым и унафэщIу. Къэралыр лъэхъэнэ гугъу зэрихуам щхьэкIэ къэмынэу, Iуэху бгъэ­дыхьэкIэ зыщIэ унафэщIым колхозыр ехъулIэныгъэфIхэм хуишащ, мэкъумэшыр бэву Iуахыжу, къэралым и экономикэм увыпIэ екIу щаIыгъыу. Замир и унафэм щIэтыху ухуэныгъэщIэхэр зыдащIыхьа къуажэри ефIэкIуащ, цIыхухэри нэхъ псэукIафIэ ­хъуащ. 
1994 гъэм Балъкъызыр ягъэуващ Аруан районым и администрацэм и унафэщIым и къуэ­дзэу. А IэнатIэм къыдэкIуэу ­къулыкъущIэм игъэзащIэрт щIыналъэм Мэкъумэшымрэ ерыскъыхэкIхэмрэ и управленэм и унафэщIым и къалэнхэри. ИлъэситхукIэ зыIута а IэнатIэми Балъкъызыр щылэжьащ щIына­лъэм хадэхэкI щызыгъэкI IуэхущIапIэхэр зыхуей хуигъазэу, экономикэм къыщыхъу лъэпощхьэпохэр хэщIыныгъэншэу къызэри­нэкIыфу. Лэжьыгъэм къыпэры­мыкIыу абы къиухащ КъБКъУ-м экономикэмкIэ и факультетым­-рэ Санкт-Петербург дэт, РАН-м ­Социально-экономикэ IуэхухэмкIэ и институтым и аспиранту­рэмрэ. 
1997 гъэм Балъкъыз Замир и диссертацэр утыку кърихьэри, экономикэ щIэныгъэхэм я кан­дидат цIэр къыхуагъэфэщащ. IэнатIэ ирихьэкIахэм къыхиха Iэзагъыр, зэманым декIу Iуэху зехьэкIэ зэриIэр, лэжьыгъэм къигъэув къалэнхэм пэджэжыф зэчий зэрыбгъэдэлъыр къалъы­тэри, Балъкъызыр ирагъэблэ­гъащ КъБР-м и Правительствэм. 1999 гъэм ар ягъэуващ КъБР-м мэкъумэш Iуэхухэмрэ ерыскъы­хэкIхэмкIэ и министрым и къуэ­дзэу, мыгувэуи «Къэббалъкъ­мэкъумэштехникэ» акционер жы­лагъуэ зэгухьэныгъэм и уна­фэщI ящIащ. Илъэсищ дэкIа нэужь, 2002 гъэм Балъкъыз Замир дзыхь къыхуащIащ Аруан ­районым и администрацэм и унафэщI къалэныр икIи илъэсиплIкIэ абы и гуащIэр езыр къыщыхъуа щIыпIэр егъэфIэ­кIуэным тригъэкIуэдащ. 
Балъкъызым къехъулIэрт лэ­жьыгъэмрэ къулыкъумрэ зэ­дихьыныр. Ар хахауэ щытащ ­КъБР-м и Совет Нэхъыщхьэм и 12-нэ зэхуэсым и депутату, КъБР-м и Парламентым ЛIы­кIуэхэмкIэ и Советым и япэ, етI­уанэ зэхуэсхэм я депутату. ­КъинэмыщIауэ, Балъкъызыр ­КъБР-м и Парламентым ЛIы­кIуэ­хэмкIэ и Советым Регламентымрэ парламент IуэхухэмкIэ и комиссэм и унафэщIу щытащ. Урысейм и мэкъумэш партым и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм и унафэщIу лэжьащ, ардыдэм и правленэм хэтащ. 
2006 гъэм и накъыгъэм  КъБР-м и Президентым и уна­фэкIэ Балъкъыз Замир ягъэу­вауэ щытащ КъБР-м и Прези­дентым и чэнджэщэгъуу. А зэманым Замир и къарур три­гъэкIуэдащ республикэм и мэкъу­мэш IэнатIэр иджырей IэмэпсымэхэмкIэ къызэгъэ­пэ­щыным. КъулыкъущIэр хэтащ къэралым пхъэщхьэмыщхьэ къы­щыщIэзыгъэкI IуэхущIапIэ нэхъ инхэр къызэщIэзыубыдэ «Урысейм и хадэхэр» зэгухьэ­ныгъэм, «Бахъсэн хадэхэр» ООО-м и генеральнэ унафэщIуи щытащ. 2015 гъэм и кIэм Балъкъыз Замир Ингуш Республикэм ирагъэблагъэри, «Ингушым и хадэ абрагъуэ» IуэхущIапIэщIэм и унафэщIу ягъэуват. Зэман кIэ­щIым криубыдэу абы къехъулIащ гектар 1000-м нэс къызэ­щIэзыубыдэ иджырей хадэ зэ­ригъэпэщыну, тонн мин 50-м щIигъу пхъэщхьэмыщхьэхэр щы­Iуахыжу. 
Илъэс 50-кIэ къэралымрэ жы­лагъуэмрэ ятригъэкIуэда и гуа­щIэмрэ и ехъулIэныгъэхэмрэ пщIэ къыхуащIу, Балъкъыз Замир дамыгъэ лъапIэ куэд къы­хуагъэфэщауэ щытащ. Абыхэм ящыщщ «ЩIыхьым и орденыр» (1986 гъэ), «СССР-м и Дзэр илъэс 60 зэрырикъум и щIыхькIэ» ­медалыр. Къэралым щекIуэкI мэкъумэш Iуэхухэм жыджэру зэрыхэтым папщIэ Балъкъызым къратауэ щытащ Мальцев Т. С. и цIэр зезыхьэ медалыр, Ингуш Республикэм и ЩIыхь тхылъыр (2017 гъэ). Абыхэм къахэхъуащ УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым и УнафэщIымрэ УФ-м мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министрымрэ къабгъэдэкI фIыщIэр (2017 гъэ). Балъкъызым зэрихьэрт «КъБР-м и мэкъумэш IэнатIэм щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» (2002 гъэ), «УФ-м и агропромышленнэ комплексым щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» (2021 гъэ) цIэхэр. 
Тыгъэхэм я нэхъ лъапIэт Балъкъыз Замир дежкIэ и унагъуэр. Медицинэ щIэныгъэхэм я кан­дидат, доцент, КъБКъУ-м и ме­дицинэ факультетым и кафед­рэм и унафэщI и щхьэгъусэ ­Валентинэ Ахьмэд и пхъумрэ ­Замиррэ зэдапIа щIалитIыр жы­лэм пщIэ яIэу хэтщ. Залым ме­дицинэ щIэныгъэхэм я кандидатщ, Заур Мэзкуу правитель­ствэм егъэбыдылIа къэрал къу­лыкъущIапIэм и аспирантурэр къиухащ. 
Зэуэзэпсэу яфIэкIуэда я адэм, адэшхуэм, щхьэгъусэм, ныбжьэгъум, лэжьэгъум кIэлъогуIэ Замир и щхьэгъусэри, и бынхэри, и быным я быныжхэри, ныбжьэгъу­хэри, лэжьэгъухэри. ЦIыхумрэ жы­лагъуэмрэ, Iыхьлыхэмрэ ныбжьэгъухэмрэ екIуу яхэта Балъкъыз Замир и цIэр ар зыцIыхуа псоми я гум игъащIэкIи илъынущ.