Къэрэкъат и ущиехэр

Къэзэхъстаным щекIуэкIыну президент хэхыныгъэм цIыхуитху къыщызэдожэ. Нобэрей ди тхыгъэр теухуащ абыхэм бзылъхугъэу яхэт закъуэм - Абден Къэрэкъат. 

Токаев Къасым-Жомарт апхуэдизкIэ быдэу и тахътэм исщи, шэч закъуи къытетхьэркъым «зы цIыху закъуэм хузэхалъхьа спектакль» зыхужаIэ хэхыныгъэр абы и текIуэныгъэмкIэ зэриухынум. ИтIани, президент къызэдэжэм и фIыгъэкIэ цIыху гъэщIэгъуэнхэр къыдоцIыху, езыхэми цIыхубэ гъащIэм фIыкIэ хэIэбэну Iэмал ягъуэт. 
Абден Къэрэкъат къэзыгъэлъэгъуар «Жылагъуэ лэжьакIуэхэм я зэгухьэныгъэрщ». Илъэс 48-рэ мэхъу, депутатщ, къулыкъу зыбжанэ иIыгъащ, сабииплI епI. Ди газетым и щIэджыкIакIуэхэм я гулъытэ абы хуэфащэу къыщIытщыхъуар Къэрэкъат илъэс зыбжанэ ипэкIэ тхылъ гъэщIэгъуэн зэритхарщ: «Иригушхуэ узэрыкъэзахъ хъыджэбзым!» Лъэпкъ гъэсэныгъэм къыдекIуэкI къабзагъэмрэ щэныфIагъымрэт Къэрэкъат и лъэпкъэгъу пщащэхэм ягу къигъэкIыжыну зыхуейр. АрщхьэкIэ Абден и жагъуэгъухэри куэд хъууэ къыщIэкIащ. Къэзэхъстаным и щIэблэщIэр «иджырей европей гупсысэкIэм» хигъэкIыжу къащыхъури, тхылъым егъэлеяуэ гуащIэу хуэпсэлъауэ щытащ. Ауэ щыхъукIэ, кавказ лъэпкъ хьэлым, адыгэ гъэсэныгъэм куэдкIэ пэжыжьэкъым Къэрэкъат къэзахъ пщащэхэр зытригъэгушхуэр: щхьэгъусэм хуэпэжыным, унагъуэщIэ зэрихьэным зыхуигъэхьэзырыным, хьэл-щэн дахэ зыхилъхьэным... Дахэвгъаплъэт ущие щабэр зыхэпщIэу тха, къэзахъ хъыджэбзхэр къызыхураджэ псэукIэм: 
*  *  *
Уи адэ-анэм я унэм ущIэсыху, унэр зэлъыIупхыу, лъэпкъ шхыныгъуэхэр бупщэфIу, IэпщIэлъапщIагъым е Iэм хуэщIэ нэгъуэщI Iэзагъхэм зебгъэсэным мыхьэнэшхуэ иIэщ. А псори ин ухъуу уэ езым уи унагъуэ бухуэжа иужь къыпхуэсэбэпынущ. 
 *  *  *
 ЕкIуу зэрахьэ щхьэц кIыхьыр къэзахъ пщащэм и дахагъэм и мардэхэм язщ, зыщумыгъэгъупщэ ар! 
 *  *  *
Плъыжьдэпу ла Iупэхэми, фIыцIабзэрэ утецIэнтхъукIыу телыкIа набдзэхэми, нэбжьыц кIыхьышхуэхэми щIалэхэм я нэхъыбэр IупщIакIэ ящIурэ блокI. 
*  *  *
 ЦIыхухъум пщIэ хуэщIын жиIэм къикIыр ар зэрыщытым хуэдэу гум къегъэщтэн жиIэу аращ. ФIы зыхэмылъ зыри щыIэкъым, абыхэм гу лъыптэфу, щыуагъэхэр иумыудэкIыу убгъэдэтын хуейщ щхьэгъусэ пхуэхъуам. 

Апхуэдэ защIэщ Къэрэкъат къэзахъ пщащэхэм ярит чэнджэщхэр. Хуамыдэри аращ. И лъэпкъ хабзэм пщIэ хуащIу щIалэгъуалэр къыдригъэкIуэтеин гукъыдэжыр лъэпкъ зэхэгъэж ищI хуэдэу ягъэуври, тхылъыр сыт и лъэныкъуэкIи «кърацIэлэхащ». 
 Къэрэкъат Къэзэхъстаным япэу къыщызэIуихащ «Къэзахъ хъыджэбз» зи цIэ, унагъуэми гъащIэми къыщыщхьэпэн гъэсэныгъэрэ щIэныгъэрэ щрат институт. Ар нахуэу топсэлъыхь я щIэныгъэншагъэкIэ зыхъумэжыкIэ къудей зымыщIэ пщащэхэм лей куэд, уеблэмэ езыхэм я унагъуэм къазэрыщытехьэм, итIани, и къабзагъэр ихъумэжыныр пщащэм и къалэн нэхъыщхьэу щытын зэрыхуейр зыщигъэгъупщэ хъунукъым. Зыхуитымрэ я къалэнымрэ зэхагъэкIыфу зрагъэсэн, зэманыр щхьэусыгъуэ ящIу, лъэпкъым хуэмыфащэ хьэл-щэнрэ щытыкIэрэ зыхамылъхьэн - аращ Къэрэкъат и гъэсэнхэр нэхъыбэу зыхуиущийр. «Щэнхабзэмрэ хьэл-щэнымрэ щрагъаджэ цIыхубз институт» - ар и фIэщыгъэщ къэзахъ цIыхубзыр зэлIалIэ еджапIэм. 
«Институтым дахэу узекIуэу, сэхусэплъ зыхэплъхьэфу - аркъудейракъым узыщыхурагъаджэр, - жеIэ Абден. - ЦIыху дахэкIэ узэджэнур зигурэ зи псэрэ дахэращ. Абы къыхэкIыу, дэ дыхущIокъу ди хъыджэбзхэм гъащIэм къыщысэбэп лъэныкъуэ псомкIи зедгъэужьыну. 
- НтIэ, фи пщащэхэр афIэкIа хамэ къэралхэм Iэпхъуэжынукъэ? - еупщIащ Къэрэкъат журналист гуэр. 
- Дэ ди пщащэхэр зэрыдгъасэр Хэкум къыхуэщхьэпэн хуэдэущ, - иритащ жэуап. 
Пщащэхэм хьэл дахэ зыхалъхьэнымкIэ щыдэIэпыкъуну я мурадщ Мэхъэчкъалэ къыщызэIуаха, Ахматиловэ Айшэт и цIэр зезыхьэ «ЩэныфIагъым и еджапIэми». Пасэ зэманым Урысейм щылажьэу щытащ «Хъыджэбз щэныфIэхэм я институт», Смольнэ сэрейм епхауэ. ЩIэныгъэ къызыбгъэдихыфын нэхъыжь зимыIэ пщащэм дежкIэ мыпхуэдэ еджапIэхэр уасэ зимыIэщ. Щхьэзакъуэ ехъулIэныгъэр къэгъэнауэ, апхуэдэ институтхэм ар зыхуэлажьэ лъэпкъри къызэрихъумэм шэч хэлъкъым. ЗэрыжаIэу, къуэ бгъасэмэ - унагъуэр уохъумэ, пхъур бгъасэмэ - зэрылъэпкъыу уохъумэ. 
Зыми шэч къытрихьэркъым адыгэ пщащэхэр зэрыдахэми зэрыщэныфIэми. Ауэ гъащIэм ухэплъэмэ, а дахагъыр жыжьэ щынэсыр закъуэтIакъуэххэщ. Дауэ-тIэ хъыджэбзым гъащIэм пхъашэ имыщIыфын цIыху къызэрипщIыкIынур? Гугъуехьым зэрыпимыкIуэтым и хьэлыр зэрыщыпхъумэнур? А псом и жэуап къыщытлъыхъуэфынущ Абден Къэрэкъат и еджапIэм. НэхъыфIращи - апхуэдэ адыгэ пщащэхэм папщIи къызэIупх хъунущ. 

 

ЧЭРИМ Марианнэ.
Поделиться: