Тэрч районым хыхьэ Инарыкъуей къуажэм и курыт еджапIэм и унафэщI Тумэ Валентинэ илъэс 25-м щIигъуауэ егъэджэныгъэ Iуэхум и гуащIэ хелъхьэ.
Валентинэ 1997 гъэм къиухащ КъБКъУ-м и филологие факультетым урысыбзэмрэ урыс литературэмкIэ и къудамэр. Мы зэманым ар Тэрч районым и щIыпIэ самоуправленэм и депутатщ, социальнэ IуэхухэмкIэ зэпымыууэ лажьэ депутат комиссэм и унафэщIщ.
Ар зи унафэщI курыт еджапIэр сыт и лъэныкъуэкIи зэрыригъэфIэкIуэным зэпымыууэ хэтщ. Езым хэлъ жэуаплыныгъэмрэ и Iуэху бгъэдыхьэкIэмрэ я фIыгъэкIэ, бзылъхугъэм егъэджакIуэхэм я лэжьыгъэр еунэтIыф, щIэблэм щIэныгъэрэ гъэсэныгъэрэ ягъуэтыным псори теухуэжауэ.
Валентинэ гулъытэ хэха хуещI зэфIэкI зиIэ еджакIуэхэм щхьэхуэу ядэлэжьэнми, школым спортым зыщегъэужьынми, нэгъуэщI куэдми. Абы и IуэхущIафэхэм щыхьэт тохъуэ курыт еджапIэм щIэсхэм район, щIыналъэ зэпеуэхэм къыщахь увыпIэфIхэр.
Тумэм и нэIэм щIэту, Инарыкъуей курыт школым ехъулIэныгъэ куэд зыIэригъэхьащ. Псалъэм папщIэ, 20II – 20I2 гъэ еджэгъуэм курыт еджапIэ нэхъыфIыр къыщыхаха зэхьэзэхуэм етIуанэ увыпIэр къыщыхуагъэфэщащ икIи КъБР-м ЦIыхухэр егъэджэнымкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министерствэм и ЩIыхь тхылъыр къратащ. А илъэс дыдэм Тэрч районми «школ нэхъыфIу» Инарыкъуей курыт еджапIэр къыщалъытащ.
Тэрч районым ЕгъэджэныгъэмкIэ и управленэм и ЩIыхь тхылъри мы курыт еджапIэм мызэ-мытIэу къыIэрыхьащ. Апхуэдэ зы щхьэусыгъуэт физическэ щэнхабзэмрэ спортымрэ зезыгъэужь школ нэхъыфIыр къыщыхах «Олимпиада начинается в школе» урысейпсо зэпеуэм и муниципальнэ Iыхьэм зэрыщытекIуар (20I2 гъэм), а зэхьэзэхуэм и щIыналъэ Iыхьэми школым ещанэ увыпIэр къызэрыщихьар (КъБР-м ЦIыхухэр егъэджэнымкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министерствэм и ЩIыхь тхылъыр къыпэкIуащ). КъищынэмыщIауэ, 20I6 гъэми еджапIэм япэ увыпIэр къыщыхуагъэфэщащ Тэрч районым и школ нэхъыфIыр къыщыхаха зэпеуэм.
Тумэм гулъытэ ин хуещI щIэблэр хэкупсэу, гъэсауэ къэгъэтэджыным. Абы и лъэныкъуэкIэ курыт еджапIэм щекIуэкI лэжьыгъэм папщIэ, Тэрч муниципальнэ районым и Iэтащхьэм (20I3 гъэм), Афган зауэмрэ дзэ зэпэщIэтыныгъэхэмрэ я ветеранхэм я зэгухьэныгъэм и Къэбэрдей-Балъкъэр щIыналъэ къудамэм (20I5 гъэм), Урысейм и ДОСААФ-м Къэбэрдей-Балъкъэрым щиIэ къэрал IуэхущIапIэм (20I9 гъэм) я щIыхь тхылъхэр школым къыхуагъэфэщащ.
Валентинэ и Iуэху бгъэдыхьэкIэм арэзы ещI егъэджакIуэхэри, еджакIуэхэри, адэ-анэхэри. ЕджакIуэхэм ехъулIэныгъэфIхэр къыщагъэлъагъуэ «Псори сщIэну сыхуейщ» егъэджэныгъэ проектымрэ школакIуэхэм я олимпиадэ зэIухахэмрэ. Езы егъэджакIуэхэми я къэухьым зэпымыууэ зрагъэужьыным бзылъхугъэр йогугъ. 20I3 гъэм Урысейм и творческэ егъэджакIуэхэм я зэгухьэныгъэм и ФIыщIэ тхыгъэ абы къыхуагъэхьащ Инарыкъуей курыт школым щезыгъаджэхэм урысейпсо Интернет-зэпеуэм ехъулIэныгъэфIхэр къызэрыщагъэлъэгъуам папщIэ.
Апхуэдэ лэжьыгъэм къыпэкIуэу Тумэ Валентинэ къратащ КъБР-м ЦIыхухэр егъэджэнымкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министерствэм, Тэрч районым ЕгъэджэныгъэмкIэ и управленэм, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым я щIыхь тхылъхэр. 2008 гъэм абы текIуэныгъэ къыщихьащ «Егъэджэныгъэ» лъэпкъ проектым хыхьэу, егъэджакIуэ нэхъыфIхэр щагъэпэжа зэпеуэми. Апхуэдэуи бзылъхугъэм къыхуагъэфэщащ «УФ-м егъэджэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» цIэ лъапIэр.
