КъБР-м и Парламентым ЛэжьыгъэмкIэ, социальнэ политикэмрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и комитетым зэIущIэ щекIуэкIащ. Ар теухуауэ щытащ унагъуэмрэ абы и лъапIэныгъэхэмрэ быдэу хъума хъун папщIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым къыщагъэсэбэп Iэмалхэм.
ЗэIущIэм хэтащ КъБР-м и Iэтащхьэмрэ Правительствэмрэ я лIыкIуэу КъБР-м и Парламентым щыIэ ДыщэкI Мадинэ, хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и депутатхэр, зи гугъу ящI Iуэхур зи нэIэ щIэт министерствэхэмрэ къулыкъущIапIэхэмрэ щылажьэхэр. Ар къыщызэIуихым Парламентым ЛэжьыгъэмкIэ, социальнэ политикэмрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и комитетым и унафэщI Къэжэр Хъусен жиIащ унагъуэ лъапIэныгъэхэр хъумэным мыхьэнэшхуэ иIэу къэралым къызэрыщалъытэр.
- Уасэ хуэщIыгъуейщ унагъуэм цIыхум дежкIэ иIэ мыхьэнэм, абы къыхэкIыу а Iуэхум гулъытэ хэха щегъуэт къэрал унафэхэми. Псалъэм къыдэкIуэу жыпIэмэ, УФ-м и Президентым иджыблагъэ къыдигъэкIащ урысей псэкупсэ лъапIэныгъэхэр хъумэным теухуа къэрал политикэм и лъабжьэр гъэувыным теухуа унафэ.
Унагъуэ хуэмыщIам и тегъэщIапIэ нэхъыщхьэр къэрал дэIэпыкъуныгъэращ. УФ-м и Президентым гъэ къэс Федеральнэ Зэхуэсым Зэрызыхуигъазэм къыщыхегъэщ хуэмыщIахэм, бынунагъуэшхуэхэм ядэIэпыкъуныр. ПсэукIэр тынш пщызыщI хэкIыпIэ псори унагъуэхэм къахузэгъэпэщыныр иджыпсту япэ ирагъэщ къалэнхэм ящыщщ.
Гулъытэ зыхуэщIыпхъэхэм ящыщу къэбгъэлъагъуэ хъунущ унагъуэ ухуэнымрэ ар зыхуей хуэзэу гъэпсэунымрэ теухуа щапхъэхэр цIыхухэм егъэлъагъуныр, унагъуэм исхэм я зэхуаку дэлъ пщIэм, нэхъыжьыр зэрагъэлъапIэм, сабийр зэрагъасэм нэхъыбэ кIэлъыгъэплъыныр. Унагъуэ дахэмрэ абы щызекIуэ хабзэмрэ мыхьэнэшхуэ яIэщ жылагъуэмрэ къэралымрэ я зыужьыныгъэм дежкIэ, - къыхигъэщащ депутатым.
КъБР-м лэжьыгъэмрэ цIыхухэм социальнэу къащхьэщыжынымкIэ и министрым и къуэдзэ Романовэ Еленэ тепсэлъыхьащ унагъуэмрэ абы и лъапIэныгъэхэмрэ хъума хъун папщIэ ящIэхэм. А Iуэхум лъэныкъуитIкIэ йолэжь иджыпсту къулыкъущIапIэр: «Демография» лъэпкъ проектым хыхьэ «Сабий къызэрыхъуа унагъуэм ахъшэкIэ дэIэпыкъун» щIыналъэ проектымкIэ, Социальнэу хуэныкъуэхэм защIэзыгъакъуэ центрхэм сабийхэмрэ унагъуэмрэ яхуищI гулъытэмкIэ.
Романовэм къызэхуэсахэм я пащхьэ ирилъхьащ 2022 гъэм ирагъэкIуэкIа лэжьыгъэр, нэхъыбэу зытригъэщIари, «Сабий къызэрыхъуа унагъуэм ахъшэкIэ дэIэпыкъун» щIыналъэ проектыр зэрагъэзэщIарщ, абы нэгъабэ сом меларди 3,8-рэ хухахащ. Япэ сабий къызэрыхъуа унагъуэ 11050-м сом мелард 1,5-рэ иратащ, ещанэ, къыкIэлъыкIуэ сабий къызэрыхъуа унагъуэ 11320-м - сом меларди 2. Сабий къалъхуам папщIэ занщIэу ят ахъшэм хуэдэу сом мелуан 37,48-рэ унагъуэ 10678-м ихьащ.
ПсэупIэ-коммунальнэ Iуэхутхьэбзэхэм щIат уасэм и Iыхьэу сом мелуан 203,33-рэ бынунагъуэшхуэ мин 11-м иратыжащ, ар Iуэхутхьэбзэхэм щIата ахъшэм и процент 30 хуохъу унагъуэм. Апхуэдэ ахъшэу сом мини 172,4-рэ иратыжащ сабий къэзыхьауэ зыпI унагъуиплIым, ар псэупIэ-коммунальнэ Iуэхутхьэбзэхэм щIат уасэм и процент 50-щ.
Сабий гъэсапIэм зи бын езышалIэ унагъуэ 4167-м я сабий 5707-р гъэсапIэм зэрыкIуэм щIат уасэм и Iыхьэу къэралым яритыжащ сом мелуан 25-рэ, бынунагъуэшхуэу 166-м я псэупIэр ирагъэфIэкIуэн папщIэ сом мелуан 41,25-рэ иратащ. Гъэ еджэгъуэщIэм бынунагъуэшхуэхэм, унагъуэ хуэмыщIахэм къахэкIахэу, ныкъуэдыкъуэу, адэ-анэм я нэIэ щIэмытыжу къэна сабий 2588-м сом мин щырыщ хухахащ, псори зэхэту сом мелуни 7,8-рэ мэхъу, ар щэбэт щIыхьэхум къыхэкIа ахъшэщ.
Бынитху е нэхъыбэ зыхуей хуэзэу зыпIа бзылъхугъэ 21-м «Анэм и щIыхь» медалыр хуагъэфэщащ нэгъабэ, абыхэм я бын дэтхэнэми сом мин 30 хуэзэу ахъшэ тыгъэ хуащIащ. СабиипщI къыщыхъу зы унагъуэм «Газель» микроавтобус иратащ.
2022 гъэм цIыху 89,1-м (сабий мини 123,44-м) сабий ахъшэ иратащ. Абы папщIэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и бюджет зэхэлъым сом меларди 10,6-рэ къыхигъэкIащ.
Илъэси 3-м щегъэжьауэ илъэсиблым нэс зи ныбжь сабийуэ 48738-м мазэ къэс сабий ахъшэ ират, ар унагъуэу 34586-м йохьэ.
УФ-м и Президентым къыдигъэкIа унафэм ипкъ иткIэ, 2022 гъэм мэлыжьыхьым и 1-м щегъэжьауэ мазэ къэс ахъшэ ират илъэси 8-м къыщыщIэдзауэ илъэс 18 зи ныбжь сабийхэм. А унафэр зыхуей хуэзэу щагъэзащIэ ди республикэми.
Романовэ Еленэ тепсэлъыхьащ унагъуэхэмрэ сабийхэмрэ щадэIэпыкъу центрхэм ирагъэкIуэкI лэжьыгъэм. 2022 гъэм къриубыдэу апхуэдэ центрхэм щадэIэпыкъуащ цIыху 12506-м. Къэралым и нэIэ щIигъэкIыркъым гугъуехь пэщIэхуа ныбжьыщIэхэмрэ ахэр къыщыхъу унагъуэхэмрэ. Ахэр зыгъэпIейтейм теухуауэ къепсэлъэн IэщIагъэлI щагъуэт центрхэм, апхуэдэуи псэукIэр тынш ящызыщI, я хуитыныгъэхэр хъума зэрыхъун чэнджэщхэр.
Унагъуэм и пщIэр къэIэтыным, балигъыпIэ имыува ныбжьыщIэхэм лей къатемыгъэхьэным хуэгъэпсауэ 2022 гъэм центрхэм щекIуэкIащ лекцэхэр, зэпеуэхэр, гъэлъэгъуэныгъэхэр, «стIол хъурейхэр», адэ-анэхэм я упщIэхэм я жэуап щагъуэт зэIущIэхэр. Министрым и къуэдзэм къыхигъэщхьэхукIащ Украинэм щекIуэкI дзэ Iуэху хэхам щыIэ щIалэхэм я унагъуэхэм гулъытэ хэха зэрыхуащIыр.
Унагъуэмрэ абы и лъапIэныгъэхэмрэ хъумэным теухуауэ ялэжьхэм тепсэлъыхьащ КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министрым и къуэдзэ Карчаевэ Iэминат, егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ министрым и къуэдзэ Мысост Екатеринэ, щIалэгъуалэ IуэхухэмкIэ министрым и къуэдзэ Ахъмэт Артур сымэ. Псалъэм къыдэкIуэу жыпIэмэ, ахэр программэ хэхахэмкIэ жыджэру ядолажьэ ныбжьыщIэхэмрэ щIалэгъуалэмрэ икIи унагъуэр хэт дежкIи зэрылъапIэр, абы япэ ибгъэщ хъун зэрыщымыIэр, хэкупсэу, лъэпкъым и хабзэмрэ щэнхабзэмрэ плъытэу дунейм утетыным мыхьэнэшхуэ зэриIэр гурагъаIуэ, абы теухуа зэIущIэхэр, зэпсэлъэныгъэхэр ирагъэкIуэкI. Апхуэдэуи спортымрэ щIалэгъуалэ зэгухьэныгъэхэмрэ жану хэтыну къыхураджэ, къыдахьэх.
КъБР-м Лэжьыгъэмрэ цIыхухэм социальнэу къащхьэщыжынымкIэ и министерствэм Унагъуэмрэ сабийхэмрэ социальнэу ядэIэпыкъунымкIэ и центрым и унафэщI Темрокъуэ Оксанэ тепсэлъыхьащ унагъуэхэр щытыкIэ гугъу имыхуэным, бэлыхь хэхуахэр а щытыкIэм къишыным теухуауэ ящIэм.
ЖаIахэр къыщызэщIакъуэжым, депутатхэр тепсэлъыхьащ СВО-м хэтхэм я унагъуэхэм, зи закъуэ анэхэм гулъытэ нэхъыбэ яхуэщIын зэрыхуейм, нэгъуэщIхэми.
