ЕгъэджакIуэм и лъахэм – сурэт лъагъуэкIэ

КъБР-м Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм «ЕгъэджакIуэм и лъахэм» («Учитель за порогом класса») фIэщыгъэр зыгъуэта сурэт зэхьэзэхуэр зэрекIуэкIынум, абы и къызэгъэпэщыкIэ хъунум ехьэлIа зэIущIэ иджыблагъэ щекIуэкIащ.
ЕгъэджакIуэмрэ унэтIакIуэмрэ я илъэсым ипкъ иткIэ къызэрагъэпэщ Iуэхугъуэр хуэгъэзащ зи гъащIэр егъэджэныгъэмрэ щIэблэр гъэсэнымрэ езыта ущиякIуэм и дунейр и курыхкIэ къэгъэлъэгъуэным, щIалэгъуалэр гъэсэным икIи егъэджэным къыдэкIуэу, ахэр бын зыпI, унагъуэ зи щIыб къыдэт, гъащIэм къыщекIуэкI Iуэхугъуэхэр зимыхамэ цIыхуу зэрыщытыр сурэткIэ утыку къихьэным.
Жэрдэм гъэщIэгъуэным и екIуэкIыкIэ хъунум ехьэлIа зэхуэсым хэтащ КъБР-м егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министр Езауэ Анзор, КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министрым и къуэдзэ Тау Ритэ, Налшык къалэм зиужьынымкIэ институтым и унафэщI Шыхъуэстэн Оксанэ, къызэгъэпэщакIуэ гупым хэтхэр.
ЗэIущIэр къыщызэIуихым, Езауэ Анзор къыхигъэщащ гукъэкI зыхуащIа Iуэхугъуэр гунэс зэрыщыхъур, къулыкъущIапIэм иригъэкIуэкI, егъэджэныгъэм хуэунэтIауэ къызэригъэпэщ зэпеуэхэм къызэрыщхьэщыкIыр зэригуапэр. «Иджыри къыздэсым сыт хуэдиз лэжьыгъэ къыхэдмылъхьэми, егъэджакIуэр зыпэрыт IэнатIэр нэхъыфI щIыным, методикэ и лъэныкъуэкIэ и Iэзагъым зэрыхигъэхъуэным, и зэфIэкIхэм зэрызригъэужьыным ехьэлIауэ щытамэ, иджы жэрдэм ящIа Iуэхугъуэм егъэджакIуэм, унэтIакIуэм, ущиякIуэм, гъэсакIуэм нэгъуэщIынэкIэ драгъэплъынущ. Дэ къытпэщылъщ классым щIэмыту гъащIэм хэт егъэджакIуэм и лъахэм дихьэну, ар зыхуэдэр зэдгъэцIыхуну. Зэпеуэр гъэщIэгъуэн ещI ар сурэт теплъэгъуэкIэ къызэрагъэпэщыну зэрыхэтым. Дауи, сурэтым куэд къиIуэтэнущ, дэ гулъытэ зыхуэтщIын хуей Iэджи къытещынущ. Мы зэпеуэм къыхыхьэ хъунущ курыт щIэныгъэ икIи IэщIагъэ щрагъэгъуэт IуэхущIапIэхэм щылажьэхэри, еджакIуэхэри, абыхэм я адэ-анэхэри, зи зэфIэкIыр къэзыгъэлъэгъуэну гукъыдэж зыщI дэтхэнэ зы цIыхури. Хэти дыщыгуфIыкIынущ, етхьэжьэ пэхуэщIэм пщIэ игъуэтмэ, цIыхум ялъэIэсмэ, ди гуапэ хъуну аращ», – жиIащ министрым.
«Зэпеуэм къыхыхьэну хуейхэм я лэжьыгъэр унэтIыныгъищым – «Дунейр егъэджакIуэм и нэкIэ», «ЕгъэджакIуэр цIыхум я нэкIэ», «Си унагъуэм егъэджакIуэ щIэсщ» – ятещIыхьауэ щытын хуейщ. япэ унэтIыныгъэм жанр зэмылIэужьыгъуэм ит сурэтхэр ебгъэхь хъунущ, зытеухуакIи, зэрыгъэпсакIи, къэIуэтэкIэкIи зэщхьэщыкIыху нэхъыфIу аращ. Ауэ сурэтыр езы егъэджакIуэм и IэдакъэщIэкIыу щытын хуейщ. ЕтIуанэ унэтIыныгъэм къалэн зыщещIыж IэщIагъэрылажьэр еджэныгъэм хэмыту дунейм къыщекIуэкI нэгъуэщI Iуэхугъуэхэм зэрыхэщIар къигъэлъэгъуэну. Псалъэм и хьэтыркIэ, цIыхур дехьэх спортым, псапащIэ Iуэхугъуэхэм, щIэныгъэ лэжьыгъэм. Дэтхэнэ зыми ехъулIэныгъэ гуэрхэр щиIэмэ, гуимыхуж щыхъун къыхэкIамэ, и гъащIэр иубзыхуу хьэлэмэт къыщыхъуамэ, ар сурэткIэ къэзыIуэтэфыну къызыщыхъур абы хыхьэ хъунущ. Мыр зыщIыфынури зыщIын хуейри сабийхэращ», – къыхигъэщащ Езауэ Анзор.
КъызэгъэпэщакIуэхэм зэрыжаIэмкIэ, къыхэкI сурэт лIэужьыгъуэхэм елъытауэ, дэтхэнэ зы унэтIыныгъэми и кIуэцIкIэ гуп-гупурэ зэщхьэщыбгъэкIыж хъунущ: «ЕгъэджакIуэр сабийхэм я нэкIэ», «ЕгъэджакIуэр студентхэм я нэкIэ», «ЕгъэджакIуэр балигъхэм я нэкIэ» жиIэу.
Министрым къызэрыхигъэщамкIэ, ещанэ унэтIыныгъэм IэнатIэм и тхыдэр нэгум къыщIэзыгъэхьэ, куэд къэзыIуатэ сурэт купщIафIэхэр къызэщIиубыдэнущ. «Си унагъуэм егъэджакIуэ щIэсщ» унэтIыныгъэм хыхьэ хъунущ лIэужь зыбжанэ хъуауэ а IэнатIэм пэрыт унагъуэхэр. «Къыщыхъу щыIэщ зы сурэткIэ еджапIэм и тхыдэр щызэфIагъэувэж, абы къикIуа гъуэгуанэр щызэрагъэпэщыж. ЛIэужь зыбжанэкIэ еджапIэ гъащIэм хэта унагъуэм IэнатIэм щекIуэкIа зэхъуэкIыныгъэхэр зэрыщыту къыбжаIэфынущ. Ди къэралым и гъэпсыкIэм зихъуэжыху къэс, егъэджэныгъэми и кIуэкIэм зихъуэжырт – е захуэу кIуэрт, е лъагъуэ щхьэхуэхэр къилъыхъуэу дидзыхырт, а захуэм теувэжын щхьэкIэ. Лъэпощхьэпоуэ къихьыр мащIэтэкъым. Мис а гъэшыпIэ-гъэзапIэхэм хэлъа щхьэхуэныгъэхэр утыку къихьэным, блэкIам плъыфэу хэлъыр къэIуэтэнымкIэ мы унэтIыныгъэр куэду гъэщIэгъуэн хъуну къысщохъу», – жиIащ Езауэм.
Зэпеуэм кърахьэлIэну лэжьыгъэр щагъэлъэгъуэну щIыпIэм теухуауэ журналистхэр щыщIэупщIэм, КъБР-м егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министрым и къуэдзэ Мысост Екатеринэ къыхигъэщащ текIуахэмрэ къыхэжаныкIахэмрэ я IэдакъэщIэкIхэр къулыкъущIапIэм иригъэкIуэкI зэIущIэхэм зэрыщагъэлъэгъуэнур. «ЕгъэджакIуэмрэ унэтIакIуэмрэ я илъэсым ирихьэлIэу зэхыхьэ куэд диIэнущ, дэтхэнэ зыми сурэтхэр щыдгъэлъэгъуэну ди мурадщ. Апхуэдэу ЕгъэджакIуэхэм я шыщхьэуIу зэIущIэм, ЕгъэджакIуэм и махуэм, къэралпсо зэхьэзэхуэхэм я утыкум ахэр къызэритхьэным иужь дитынущ. Абы къищынэмыщIауэ, дэ ди гугъэщ зэпеуэм къыхэкIа сурэт нэхъыфIхэр иту тхылъ къыдэдгъэкIыжыну», – жиIащ Мысостым.
КъулыкъущIэм къыхигъэщащ зэпеуэр пэIудзауэ зэрекIуэкIынур. «Зэпеуэм къагъэхьыну сурэтхэр щхъуэкIэплъыкIэуи, фIыцIэ-хужьуи щыт хъунущ, телефонкIэ трагъапкIэми, сурэттехкIэ трахми ягъэ кIынукъым. Нобэм сурэт 24-рэ къыхэкIащ, си фIэщ мэхъу а бжыгъэр нэхъыбэ хъууэ зэрекIуэкIынур. КъыхэкIахэри, щэхуу жысIэнщи, хьэлэмэт дыдэщ. Сурэтхэр мэкъуауэгъуэм и 30 пщIондэ къыIахынущ, бадзэуэгъуэм и 15-м нэс къэпщытакIуэхэр хэплъэнурэ, нэхъыфIхэр ягъэнэхуэнущ», – къыхигъэщащ Мысост Екатеринэ.
Дунейм зы цIыхуи къытехьэркъым, лъэужьыншэ хъуну хуэфащэу: дэтхэнэми зэрыпсэуа къудеймкIэ фIыщIэ иIэщ, жиIащ Чынтым щыщ гупсысакIуэ гуэрым. Арэзы удэмыхъункIэ Iэмал иIэкъым, ауэ зы мащIэ тIэкIу щIызгъужынут: егъэджакIуэм и гъащIэр цIыхубэм, жылагъуэм, лъэпкъым я дежкIэ уасэ зимыIэщи, абы къигъанэ лъэужьыр щIэблэм гъэсэпэтхыдэ хуэщIыныр дэтхэнэми и хьэкъщ, сурэт теплъэгъуэхэри абы и IэщIагъэм хуэтщIын хуей пщIэм щыщу зы мащIэ тIэкIущ. Ди фIэщ мэхъу зэпеуэр екIуу зэрекIуэкIынур.

 

ШУРДЫМ Динэ.
Поделиться: