ЖэмтIушкIэ

(Сабий рассказ)

         Лъэрусэ нанитI иIэт, абы къыхэкIыу жэмтIушкIэт хьэблэм дэсхэр къызэреджэр. КIулэ нанэ  къеджэрти, я деж иришэкIырт пщIантIитIым я зэхуакум хэлъ набжэ цIыкIумкIэ. Шэджагъуэм зэрынэсу, зэгуэр и бынхэр зыхипIыкIа дэшхуей гущэм и IэлъэщI кIапэхур ириубгъуэрт, зи гущэ хэлъыгъуэр фIыуэ блэкIа сабий гъэужьыр абы трипхэрти, таурыхъ жриIэурэ игъэжейрт. Апхуэдэ махуэхэм ящыщ зым фIыуэ жейуэ къэушыжа цIыкIум хадэмкIэ иунэтIащ - КIулэ нанэ хьэсэм хэст бжьыным къищIа кIыгу щхьэкIэхэр къыпичу.

         Хадэр инщ. Ар захуэпсу кIуэцIрыкIырти, дыгъэпсыр сыт щыгъуи щыпэкIу джабэ нэкIуу ирегъэзыхыж. Лъэгум дэтщ кхъужьей, мыIэрысей лъагэшхуэхэр. Лъэрусэ дэплъейкIэ нэсыркъым абыхэм я щхьэкIэм. Бжыхьым адэкIэ нэм къиплъыхьыр псыхъуэщ, пщыхьэщхьэ зэрыхъуу псыхъуэ нанэр Iуфэм Iулъ мывэ хужьышхуэм къытотIысхьэри, дзищ фIэкIа зыIумыт пхъэ мажьэмкIэ и щхьэцыр ирижьыхыу нэху щыху тесщ, уи закъуэу псыхъуэм укIуэ хъунукъым, абы уихьынущ, - аращ КIулэ нанэ къыжриIэр.

КIулэ къыщылъэтащ сабий къэушар щилъагъум. И щхьэм телъэщIыхьурэ зришалIэри, хьэсэкум хэт шэнт лъагуэм тригъэтIысхьащ, езым къыбгъурысу.

Бжьын хьэсэм адкIэIуэкIэ Iущхьэ куэдыкIейуэ итт. Гъатхэм езыр-езыру псоми я хадэм къыщокI ар. Лъэрусэ ещIэ КIулэ хадэр щипщIэм ахэр езым къызэрыхухинар, ауэ ахэр иджыри хъуакъым: къапщIий плъыжьыбзэхэр пылъэлъыжу, щхьэ хъурей гъуатIафэ къищIын хуейщ, щхьэтепIэ цIыкIу зиIэ фошыгъулъэм ещхьу. Абы зэрынэсу КIулэ нанэ  абы и жылэ цIыкIухэр къыхуригъэлъэлъынурэ иригъэшхынущ.

Куэдщ мыбы узэрыщыIар, иджы нэкIуэж, жиIэри Лъэрусэ къыкIэлъыкIуащ адрей и нанэр. Гъуэлъыжыгъуэм нэсыху а тIум иджыри куэдрэ зэIэпахынут пщIантIитIми щагъафIэ а зы сабийр. Лъэрусэ зыхилъхьэ щымыIэу тIури фIыуэ илъагъурт.

Адрей и нанэми иIэт бжьын хьэсэшхуэ, ауэ къыгурыIуэртэкъым КIулэ и кIыгур увыIэгъуэ имыIэу къыщыпичкIэ, адрей нанэм зыщIимыгъэхъейр. Абы и хьэсэр кIыгум зэщIищтащ. Лъэрусэ мурад ещI абы дэIэпыкъуну.

КъезышэкIыжа нанэм и щIыбыр къызэригъазэу ар хадэм йохьэри, кIыгуу и Iэпэ цIыкIухэр зыпекIуэкIыр кърефыщIыкI, и гур тезэгъэху. КIэдахъуэкIэ къыхузэщIэкъуэр къещтэри, къокIыж. ПщIантIэм дэттэкъым къэзылъагъун - нанэ йоджэ.

- Сыт къэхъуар? - жиIэу къыщыщIэкIым, Лъэрусэ къелъэIуащ куэбжэпэмкIэ блэж Акъсырэ псым ишэну. Абы папщIэ машинэ гъуэгур зэпыупщIын хуейт, и закъуэ абы техьэ зэрымыхъунур къыгурыIуат. Къэхъуар къыгурымыIуэу нанэ сабийр гъуэгум зэпришащ, икъузауэ иIыгъми гу лъимытэу. Псы Iуфэм зэрынэсу, мис мыращ уэ пхуэфащэр, нанэ, жиIэри кIэдахъуэм илъыр псым хипхъащ.

Нанэ жиIэнур имыщIэу якIэлъоплъ псым тезу телъу ирихьэх кIыгухэм…

         КIулэ и кIыгур къыпичырт, бжьыным щхьэшхуэ иригъэщIын щхьэкIэ. Адрей нанэр кIыгум жылапхъэкIэ щыгугъырти, щIемыIусэр арат. А псоми зыри хэзымыщIыкI Лъэрусэ, нанэ дэIэпыкъу игугъэурэ, жылэншэу къигъэнащ.

Лъостэн Музэ.