Зи вагъуэр ноби блэ

Куэдым фIыуэ ялъэгъуа, УФ-м щIыхь зиIэ и артисткэ, совет кинематографием и актрисэ цIэрыIуэ КIуэкIуэ Тамарэ къызэралъхурэ илъэс 90 ирикъуащ. 
Ар I934 гъэм гъатхэпэм и I5-м Налшык къыщалъхуащ. Зи сабиигъуэр зауэ зэман гугъум хиубыда быным я нэхъыжь Тамарэ и анэм сыткIи дэIэпыкъурт, и дэлъхумрэ къалъхугъащIэ (I94I гъэм) и шыпхъу нэхъыщIэмрэ (зауэм щыIэ и адэм ар илъагъуну хунэмысу I943 гъэм Керчь и деж щыхэкIуэдащ) якIэлъыплъырт. 

Тамарэ фIыуэ еджэрт, литературэр, псом хуэмыдэу усыгъэр зыхилъхьэ щыIэтэкъыми, I953 гъэм Налшык педколледжым щIэтIысхьащ. Абы егъэджакIуэфI къыхэкIыну къыщIэкIынт и цIыхугъэ, Москва и Театр ЦIыкIум и актрисэ Ильина Валентинэ зэгуэр уэрамым щримыхьэлIам. Аращ Тамарэ къыжезыIар Москва къикIыу Налшык егъэджакIуэ гуп къызэрыкIуар, актерхэр щагъэхьэзыр факультетым щрагъэджэну студентхэр къыхахын папщIэ. КIуэкIуэр а цIыхубзым тригъэгушхуащ и зэфIэкIыр игъэлъэгъуэну икIи абы хуигъэхьэзырын щIидзащ. Теплъэ зэкIуж зиIэ Тамарэ актрисэ гъуэзэджэ къызэрищIыкIынум Москва къикIа профессорхэм гу лъатэри, ГИТИС-м щIагъэтIысхьащ. 
Илъэс дэкIа нэужь, Тамарэ ирагъэблэгъащ «Шарф любимой» художественнэ картинэм хэтыну. Фильмыр Одессэ щыIэ киностудием щытрахт. КIуэкIуэ Тамарэ камерэм щымышынэу икIи дахэ дыдэу къищу къыщIэкIащ. Абы иужькIэ актрисэр нэгъуэщI фильмхэми хэтыну ираджэу щIадзащ икIи абы ящыщ зым щыджэгуну арэзы темыхъуэн лъэкIакъым. Ар кинорежиссер щIалэхэу Ибрагимов Аждаррэ Гурин Ильярэ Назым Хьикмэт и сценарийм къытращIыкIа «Двое из одного квартала» фильмырт. 
КIуэкIуэ Тамарэ и ехъулIэныгъэ нэхъ иныр а фильмым зэрыхэтам кърикIуауэ къыщIэкIынущ. Куэд мыщIэу «ФатIимэ» фильмым роль нэхъыщхьэр щигъэзэщIэну абы къыхуагъэфэщащ. Дэтхэнэ зы актрисэри зыщIэхъуэпс псори мы фильмым щызэхуэхьэсат - литературэр и лъабжьэт (фильмым и сценарийр къытращIыкIащ осетин литературэм и классик Хетагуров Коста и поэмэм), и сюжетыр драмэкIэ гъэнщIат, роль нэхъыщхьэр зыгъэзащIэм къигъэщI образыр гуузт, режиссер-постановщикыр нэхъыфI дыдэхэм ящыщу къалъытэ Долидзе Сикот. 
Фильмым щIэупщIэшхуэ иIащ. Псом хуэмыдэу телъыджэ ящыхъуат КIуэкIуэм и джэгукIэр. Киев щекIуэкIа союзпсо кинофестивалым Тамарэ «ЦIыхубз роль нэхъыфI» саугъэтыр къыщыхуагъэфэщат. 
Тамарэ ГИТИС-м и иужьрей курсым къыщIагъэкIыжащ, фильмым зэман куэд тригъэкIуадэу еджапIэр Iэпэдэгъэлэл зэрищIам и зэранкIэ. Лэжьыгъэр дунейм къытехьэным и пэ къихуэу, абы еплъа Ромм Михаил КIуэкIуэ Тамарэ и диплом лэжьыгъэр ВГИК-м (кинематографиемкIэ союзпсо къэрал институтым) щыпхигъэкIыну хуигъэлъэгъуащ. Ауэ телъыджэ къэхъуащ: актрисэр институтым щIагъэтIысхьэжри, и диплом лэжьыгъэр пхигъэкIыну хуит ящIащ… «ФатIимэ» фильмымкIэ! 
I959 гъэм Тамарэ щылэжьэну ирагъэблагъэ Киноактерым и театр-студием. Ар хэтащ тхыдэр зи лъабжьэ «Хамза», «26 бакинских комиссаров», «Нариман Нариманов», иджырей гъащIэм теухуа «Зумрад», «Под пеплом - огонь», «Обвал», «Лавина с гор», «Спроси своё сердце», «Земля, море, огонь, небо», «Третья дочь», «Тайна пещеры Каниюта», «Птица Семург» фильмхэм. 
КIуэкIуэр зэпымыууэ ирагъэблагъэ Москва щекIуэкI дунейпсо кинофестивалым, Азием, Африкэм, Латин Америкэм я къэралхэм къыщызэрагъэпэщ апхуэдэ зэхыхьэхэм. I97I гъэм, Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-р илъэс 50 зэрырикъур щагъэлъапIэ гуфIэгъуэ Iуэхум хэту, Тамарэ хъыбар гуапэ къыIэрыхьащ - «РСФСР-м щIыхь зиIэ и артисткэ» цIэ лъапIэр къыфIащат. 20I6 гъэм япэ адыгэ киноактрисэм къыхуагъэфэщащ «За заслуги перед Кабардино-Балкарской Республикой» орденыр.
Илъэс 20 зэрырикъурэ Москва щыпсэуми, КIуэкIуэ Тамарэ щалъхуа щIыналъэр – Къэбэрдей-Балъкъэрыр – зэи зыщигъэгъупщакъым. И къарум къыщихьым, илъэсым зэ нэхъ мыхъуми актрисэр Налшык къэкIуэжурэ и Iыхьлыхэр, благъэхэр, ныбжьэгъухэр илъагъуу щытащ.
Республикэр, къэралыр зэрыгушхуэ КIуэкIуэ Тамарэ щыджэгуа фильмхэм ноби щIэупщIэ яIэщ. Актрисэ цIэрыIуэр гукъыдэжрэ дэрэжэгъуэрэ щымыщIэу псэуну ди гуапэщ!

 

ТЕКIУЖЬ Заретэ.
Поделиться: