Къуэбыдэ и зы щэху

АрхеологиемкIэ РАН-м и институтымрэ «Наследие Кубани» щIэныгъэ IуэхущIапIэмрэ зэщIигъуу мазитI хъуауэ ядж Сочэ и Iэхэлъахэм нэхъ гъэщIэгъуэн дыдэу щыIэ фэеплъхэм ящыщ зы – Къуэбыдэ хиубыдэ Красная Полянэ посёлокым щыIэ мывэкхъэр. 

А фэеплъыр илъэс куэд щIауэ яцIыху щIэныгъэлIхэм. Абы зыплъыхьакIуэ къэкIуауэ щыта лъахэхутэхэмрэ еджагъэшхуэхэмрэ яхэтащ археолог Марковин Владимири. Арами, абыхэм заплъыхьа къудей мыхъумэ, археологие къэхутэныгъэхэр зэи щрагъэкIуэкIакъым. 
Домбеякъ лъэхъэнэм и фэеплъым хэтщ лъэщIэсхэри, мывэ унэхэри, кхъэлэгъунэхэри, иужьыIуэкIэ тращIыхьыжа ухуэныгъэхэри, мывэ бэн хъурейхэри. Иужьрейм къытехъукIащ апхуэдэ кхъэ лIэущIыгъуэм фIаща цIэр – кхъэ хъурей. ЗэрыжаIэмкIи, Къуэбыдэ къищынэмыщIауэ, нэгъуэщI щIыпIэ щыIэкъым апхуэдэ. 
2024 гъэм мэлыжьыхь мазэм Красная Полянэ и гъунапкъэхэм иIэбыкIри, щрагъэжьауэ щытащ хьэщIэщ ухуэныгъэхэр. ЯщIэрт а Iэхэлъахэм мывэ фэеплъхэр зэрыщIэлъыр, ауэ къэралым игъэува къуажэ гъунапкъэм икI я гугъакъым. Апхуэдэущ, зэрымыщIэкIэ, фэеплъым и кхъэ хъуреищ зэрызэхакъутар. Ар къыщахутари археологие лэжьыгъэхэр ирахьэжьа нэужьщ. 
НобэкIэ дуней нэху ялъагъужащ хъарзынэу хъума е сэкъат мащIэ игъуэтами кхъащхьийм! Абыхэм щIэлъщ хьэдэ 28-рэ. 
Кхъэлэгъунэхэр абрэмывэ зыбжанэм щхьэ телъыжу ухуащ, испы унэм хуэдэу. Абыхэм я ихьэпIэхэр ипщэкIэ гъэзащ къызэрыгуэкI лъэщIэсхэр зэрыухуа хабзэм тету. ГъэщIэгъуэнращи, ихьэпIэхэм хуэфIу мывэм къыхабзыкIа IунэкIэ гъэбыдэжащ. ЛъэщIэс къэсыхукIэ мывэ блынкIэ къэхухьащ, дэтхэнэри адрейхэм мывэ лъагъуэкIэ пыщIауэ зэхэухуэнэжащ. Хьэдэхэм кхъуэщын хьэкъущыкъу, фэилъхьэгъуэ зэхуэмыдэхэр дыщIалъхьауэ къагъуэтащ археологхэм. 
ЗэрыхуагъэфащэмкIэ, къэхутэныгъэхэм илъэс мин бжыгъэ я ныбжьщ. Нэхъ тэмэму жыпIэмэ, домбеякъ лъэхъэнэм къикIыу гъущI лъэхъэнэм цIыхур щыхыхьам хуозэ. 
Зи гугъу тщIы фэеплъхэр куууэ яджа нэужь, щIэныгъэлIхэм жэуап нэхъыбэ къапыкIыну къыщIэкIынущ.