ЛъэужьыфIэПолитик лъэщу, къулыкъущIэ пэжу, IэнатIэ зэхуэмыдэхэм ехъулIэныгъэфIхэр щаIэу лажьэ IэщIагъэлI цIэрыIуэу адыгэр зэрыгушхуэр мащIэкъым. Абыхэм ящыщщ зи фэеплъ нэху дунейм къытезына, ноби зи цIэр фIыкIэ ираIуэ Тыркуин Анатолэ. Мэздэгу щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм къахэкIа щIалэр балигъыпIэ щиувэм еджакIуэ здиунэтIар Налшыкщ. И хэкужь къихьэжу щIэныгъэ зригъэгъуэта нэужь, абы игъэзэжакъым, нэгъуэщI щIыпIэ Iэпхъуакъым, атIэ и щIэныгъэри зэфIэкIри и адэжь лъахэм къыхуигъэсэбэпу Къэбэрдей-Балъкъэрым щыпсэуащ. Тыркуин Анатолэ Тимофей и къуэр Ставрополь крайм хыхьэ Курской щIыналъэм щыщ Азэней къуажэм 1944 гъэм шыщхьэуIум и 12-м къыщалъхуащ. Иналхьэблэ дэт илъэсибл школым, Графскэ къутырым и курыт еджапIэм щеджащ. ИтIанэ Налшык къакIуэри, политехникэ техникумым, КъБКъУ-м щIэныгъэ щызригъэгъуэтащ. Зы илъэскIэ прорабу лэжьащ, иужькIэ советыдзэм къулыкъу щищIащ, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и инженер-техникэ факультетым и лаборант нэхъыжьу щытащ. 1970 - 1986 гъэхэм Тыркуиныр Налшык кооператив-ухуакIуэ техникумым и унафэщIым и къуэдзэу, псэупIэ-коммунальнэ хозяйствэмкIэ и управленэм и инженер нэхъыщхьэу, «Къэббалъкъгъуэгуухуэныгъэ» трестым и управленэм и унафэщIу щытащ. 1986 - 1993 гъэхэм Тыркуин Анатолэ КПСС-м и Къэбэрдей-Балъкъэр обкомым ухуэныгъэмкIэ и къудамэм и унафэщIу, Министрхэм я Советым и УнафэщIым и къуэдзэу лэжьащ. А зэманым Тыркуиным и нэIэм щIэту яухуащ щIы хъеиным пэщIэтыфыну псэупIэ унэхэр, нэгъуэщI IуэхущIапIэхэр. 1991 гъэм абы къиухащ КПСС-м и ЦК-м епхауэ лажьэ Жылагъуэ щIэныгъэхэм я академиер. 1993 гъэм къыщыщIэдзауэ илъэси 4-кIэ щытащ «Къэббалъкъконтракт» РКК-м и правленэм и пашэу. 1997 гъэм Тыркуиныр ягъэуващ республикэм Граждан зыхъумэжыныгъэмрэ щытыкIэ къызэрымыкIуэхэмкIэ и Къэрал комитетым и унафэщIу. А къулыкъум зэрыпэрыта лъэхъэнэм къриубыдэу абы Къэбэрдей-Балъкъэрым, Ипщэ федеральнэ щIыналъэм хыхьэ нэгъуэщI щIыпIэхэм лэжьыгъэшхуэ щригъэкIуэкIащ цIыхухэр къызэрымыкIуэ щытыкIэхэм, мафIэсхэм щыхъумэным ехьэлIауэ. 2004 гъэм и мэлыжьыхьым къыщыщIэдзауэ Тыркуин Анатолэ щытащ УФ-м и МЧС-м и Ипщэ щIыналъэ центрым и унафэщIым и къуэдзэу. Гу къабзэрэ псэ хьэлэлкIэ цIыхухэми лэжьыгъэми ябгъэдэта адыгэлIым и IэужьыфIхэр иджыри къыздэсым яIэт. КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэу щылэжьа зэманхэм абы иIа Iулыджымрэ зэфIэкIымрэ къызэрымыкIуэт. И унафэщIхэми, езым и унафэ щIэтхэми, и лэжьэгъухэми пщIэшхуэ къыхуащIырт Анатолэ. Езыр зэрыцIыхушхуэм хуэдэу, гушхуэ кIуэцIылът абы. ЩIыналъэхэм унафэщIу щылажьэхэм я дежкIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ федеральнэ къулыкъущIэхэм зэрабгъэдэтыфми. Тыркуиныр абы и лъэныкъуэкIэ цIыху щыпкъэт, дэтхэнэми зэрыбгъэдыхьэн Iэмалрэ зэрепсэлъэн бзэрэ къигъуэтыфт, и лэжьэгъухэри ныбжьэгъу къищIыфт. И пэкIэ хаша лъагъуэм тыншу ирикIуэну зыфIэфI къэрал къулыкъущIэтэкъым Анатолэ, атIэ щIэуэ зыгуэр иухуэну, гъуэгущIэ пхишыну зыпищI щыIэтэкъым. МЧС-м и нэхъыщхьэу щагъэувам, а IуэхущIапIэр ди республикэм щIэуэ щызэтригъэуващ абы, къудамэхэр зыхуей хуэзэу къызэIуихри, щылэжьэнухэри зыхуэфащэу къыхихащ. И цIыху щIыкIэкIэ, лэжьыгъэм зэрыхуэжыджэрымкIэ куэдым япэ ищыфырт Тыркуиныр. Къыпэщылъ къалэныр зыгуэрым пщэрылъ щищIу арэзыуэ зэи тIысыжтэкъым адыгэ щIалэр, атIэ емытIысэхыу и нэкIэ зригъэлъагъун хуейт Iуэхур здынэсар, зэхихын хуейт абы пэрытхэм жаIэр. Налшык щылажьэми, Анатолэ щыгъупщэртэкъым къызыдэкIа Азэней жылэри, къызыхэкIахэри. Ар сытым дежи сэбэп яхуэхъурт мэздэгу адыгэхэм, апхуэдэуи и лъэпкъэгъу зыдэс жылэхэм я зыужьыныгъэр и нэIэ щIигъэкIыртэкъым. Тыркуинхэ Тимофейрэ Лидиерэ илъэс дахэ куэд къызэдагъэщIащ. КъащIэхъуа бынипщIым щыщу тхуращ балигъ хъуар, адрейхэр пасэу дунейм ехыжащ. Хъыджэбзищрэ щIалитIрэ зэдапIащ абыхэм, быным я нэхъыщIэр Анатолэт. Арат щIэныгъэм хуэнэхъуеиншэри, унагъуэм пасэу къахэкIри, еджакIуэ Налшык къэкIуат. Еджэн къызэриухыу унагъуэ ищIащ, мэздэгу адыгэхэм ящыщщ Дэхъухэ япхъу Людмилэ щхьэгъусэ хэхъуащ. Унагъуэр дамэу зиIа цIыхухъухэм ящыщщ Тыркуиныр. Ар ноби гуапэу ягу илъщ нэхъ гъунэгъу дыдэу гъащIэм щиIахэм. Тыркуин Анатолэ гуапэу зигу къэзыгъэкIыжыр и унагъуэм и закъуэкъым, атIэ ди республикэм щыщ къулыкъущIэ куэдым и цIэр фIыкIэ ираIуэ. Апхуэдэуи, илъэс бжыгъэ гуэр щрикъум деж, зэхыхьэхэр, фэеплъ пшыхьхэр Къэбэрдей-Балъкъэрми, Ставрополь крайми щыхуащI. Дунейм дахэу тета, цIыхум гуапэу яхущыта, Iуэхум пэжу пэрыта адыгэлIым и лъэужьыр апхуэдэщ. И унагъуэм, къыдалъхуахэм, и ныбжьэгъухэм я Iуэху фIы хъуным и закъуэтэкъым ар щIэпсэури щIэлажьэри, атIэ и лъэпкъым и къэкIуэнур зэригъэдэхэным, и хэкум и зыужьыныгъэм псэемыблэжу хуэлэжьащ. Абы и лэжьыгъэфIым папщIэ къыхуагъэфэщащ къэрал дамыгъэхэр, щIыхь, фIыщIэ тхылъ куэд. 1981 гъэм Тыркуиным къыхуагъэфэщащ «ЩIыхьым и Дамыгъэ» орденыр, къыфIащащ «УФ-м щIыхь зиIэ и ухуакIуэ» цIэ лъапIэр. Ар техникэ щIэныгъэхэм я кандидатт. Илъэс 64-м иту дунейм ехыжащ Тыркуиныр. И гъащIэр мащIэми, лъэужьыфIэт Анатолэ. Ар хэкупсэ нэсу, хэкулI пэжу зэрыщытам фIыщIэ куэд къыхуихьащ псэуху, и фэеплъри мыкIуэдыжын зыщIар аращ.
Поделиться:
Читать также:
03.05.2024 - 13:00 →
ЗэгурыIуэнукъым
27.04.2024 - 15:09 →
«Репатриант»-кIэ узэджэ хъунур хэт?
27.04.2024 - 09:58 →
Урысейм и парламентаризмэм и махуэм теухуа КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек и хъуэхъу
25.04.2024 - 12:00 →
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэм и Унафэ
15.04.2024 - 14:48 →
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэм и Указ
|