ЯIыгъыр зы динщ, арщхьэкIэ...

Бадзэуэгъуэм и кIэм Иракым и правительствэр траху пэтащ. Ар зи Iэужьыр суннитхэмрэ шиитхэмрэ-исламым и къудамэ нэхъыщхьитIым - яку къыдэхъуа зэныкъуэкъурт. Апхуэдэ къаугъэхэр КъуэкIыпIэ Гъунэгъум щIэх-щIэхыурэ къыщохъей икIи абыхэм яжь ящIеху гъащIэм и лъэныкъуэ Iэджэм: псалъэм и хьэтыркIэ, бензиным и уасэм. Абыхэм зауэшхуэхэм щыхуаши щыIащ.

СыткIэ зэщхьэщыкIрэ атIэ а къудамитIыр? Псори къыщежьар 632 гъэм Мухьэммэд бегъымбар лъапIэр дунейм ехыжа иужьщ. Суннитхэм IэтащхьэщIэу хахащ бегъымбарым и чэнджэщэгъуу щыта Абу Бакр. Ауэ шиитхэм къалъытащ а къулыкъур зылъысын хуейр Мухьэммэд и адэкъуэшым и къуэ икIи и малъхъэ Алийуэ: бегъымбарым и унагъуэм къыщыхъуати, абы нэхъ хуэфащэу къалъытащ.
Суннитхэм пщIэ зыхуащIыр Мухьэммэд бегъымбарым и закъуэщ, зи щапхъэ зытетри аращ. Шиитхэм Мухьэммэд бегъымбарым и мызакъуэу и щIэблэхэми пщIэ хуащI икIи я къекIуэкIыкIахэр ядж. ЛъэныкъуитIри муслъымэн диным и уаз нэхъыщхьэхэмкIэ зыкIи зэщхьэщыкIыркъым. КъурIэныр я ФIыцIагъэ лъапIэщ, нэщIщ, хьэжыщI макIуэ, нэмэз ящI, сэджыт ят, н.къ.
Муслъымэнхэм я нэхъыбэ дыдэр суннитхэщ - процент 87-рэ хуэдизыр. Ахэр псом хуэмыдэу щыкуэдщ Индонезием, Пакистаным, Египетым, Тыркум, Сауд Хьэрыпым, Африкэм и къэрал Iэджэм. ЖытIэнщи, адыгэхэри, Кавказ Ищхъэрэм щыпсэу адрей лъэпкъхэри дысуннритщ. Шиитхэр нэхъыбэу щопсэу Ираным, Бахърейным, Иракым, Азербайджаным. Абыхэм уащрохьэлIэ Йеменым, Ливаным, Сирием, Афганистаным, Сауд Хьэрыпым. Псори зэхэту муслъымэнхэм я проценти I0 мэхъу. Къэнэжа проценти 3-р тIуми щымыщхэрщ-алавит, ибадит жыхуаIэхэрщ, нэгъуэщIхэрщ.
Суннитхэм мы зэманым я пашэ Сауд Хьэрыпымрэ шиитхэр зи жьауэ щIэт Иранымрэ хущIокъу Ормуз псы дэжыпIэр - мы зэманым абыкIэ зэпраш КъуэкIыпIэ Гъунэгъум къыщыщIаш щIыдагъэм и процент 90-м нэблагъэр- езыхэм я кIэлъыплъыныгъэм щIагъэувэну. Мис абдеж щыщIедзэ политикэм. Ираным деIыгъ Иракым, Сирием. Йеменым я шиитхэм- хъуситхэр икIи къилъытэн идэркъым Сирием и президент Асад Башар (алавитхэм ящыщщ) и властыр. АрщхьэкIэ дин зэпэщIэтыныгъэр щыIуагъэкIуэти къохъу. Псалъэм папщIэ Ираным къыщыдэщI щыIэщ суннитхэм я къэрал Катарыр.
Зы щапхъэщIэ дыдэ: иджыблагъэ Армениемрэ Азербайджанымрэ щызэпэщIэувам суннитхэм я Тыркур шиитхэр щынэхъыбэ иужьрейм IэщэкIэ къыдэIэпыкъуащ. Аращи, ещанэ къару къащыхыхьэхэм я деж муслъымэнхэр зэгуроIуэж.