МэкъумэшыщIэхэм я дэIэпыкъуэгъу нэхъыщхьэ

«Урысейм и Мэкъумэш банкым» и IуэхущIапIэу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щыIэр жыджэру холэжьыхь республикэм и экономикэм зегъэужьын и лъэныкъуэкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ инвестицэ проектхэр гъэзэщIэным. Псом хуэмыдэу абы ахъшэшхуэ яхуеутIыпщ жыг хадэхэр ­зыгъэкIхэмрэ гъавэ хэзысэхэмрэ. Банкым щIыхуэхэр ­яхуеутIыпщ зи чэзу лэжьыгъэхэр езыгъэкIуэкI мэ­къу­мэшыщIэхэми. «Мэкъумэш банкым» и Къэбэрдей-Балъкъэр IуэхущIапIэм и унафэщI Сокъур Алим зэрыжиIамкIэ, куэдым ират илъэсым процентитху нэхърэ нэхъыбэ зыщхьэщамытыкI кредитхэр.

Мы финанс IуэхущIапIэм и ахъшэр жыджэру къэзыгъэсэбэпхэм ящыщщ «Налшык и жыг хадэхэр» жэуап зэхэгъэщхьэхукIа зыхь IуэхущIапIэр. 2022 гъэм абы банкым къыIи­хыну щIыхуэр къигъэсэбэпу жыгыщIэхэр гектари 123-м щыхисэну и мурадщ. Абы и фIыгъэкIэ хозяйствэм къилэжь пхъэщхьэмыщхьэм илъэсым тонн мини 7-м нэс къыщIигъуну щогугъ.
Финанс IуэхущIапIэмрэ мэкъумэшыщIэхэмрэ тэмэму зэ­рызэдэлажьэм и щапхъэщ Шэджэм районым щыIэ «Фрукт-Трейд» жэуап зэхэгъэщхьэхукIа зыхь зэгухьэныгъэр. А хозяйствэм иджырей пхъэщхьэмыщхьэ хъумапIэ къызэIуихащ, продукцэр щызэхадз, абы щелэжь цеххэр хэту. Банкым и щIыхуэмкIэ къащэхуа оборудованэр зэрагъэувам и фIыщIэкIэ а хъумапIэм мыIэрысэр, кхъужьыр, адрей пхъэщхьэмыщхьэхэр зэIымыхьэу мазипщIым нэблагъэкIэ щIэлъщ. «Фрукт-Трейд» зэгухьэныгъэм фIагъ лъагэ зиIэ пхъэщхьэмыщхьэпс зэмы­лIэужьыгъуэхэр ещI. Абыхэм Урысей Федерацэм и къалэ куэдым щIэупщIэшхуэ щаIэщ.
Иужьрей илъэсхэм Урысейм и цIыхухэм ящыщу дэтхэнэ ­зыми хуэзэу мыIэрысэу ику иту килограмм 13 - 14 яшх. Къэбэрдей-­Балъкъэрыр къапщтэмэ, абы исхэм ящыщ дэтхэнэ зыми хуэзэу къагъэкI пхъэщхьэмыщхьэр килограмм 50-м щIегъу. Иужьрей илъэситхум къриубыдэу Урысейм процент 70-кIэ нэхъыбэ щыхъуащ икIи тонн мелуан 1,5-м щегъэжьауэ тонн мелуани 2-рэ мин 600-м щынэсащ къэралым и щIыналъэхэм къыщыпачыж пхъэщхьэмыщхьэр. «Мэкъумэш банкым» къызэрыщабжамкIэ, абыхэм я Iыхьэ тхуанэр Къэбэрдей-Балъкъэрым щагъэкI. Ди щIыналъэм щыщ мэкъумэшыщIэ (фермер) хозяйствэхэмрэ къуажэдэс унагъуэхэмри мы продукцэ лIэужьыгъуэр къэлэ­жьынымкIэ къэралым щыпашэхэм ящыщщ. Мэкъумэ­шы­щIэхэр щогугъ мы гъэм зэи хуэмыдэжу пхъэщхьэмыщхьэ куэд къыпачыжыну икIи апхуэдэ продукцэу ящэр тонн мин 600-м ­нагъэсыну.
ЩIэупщIэшхуэ зиIэ продукцэр гъэ къэс нэхъыбэ щIынымкIэ мыхьэнэ хэха иIэщ иджырей жыг хадэхэм зегъэубгъунымкIэ ди республикэр япэ итхэм зэращыщым. КъБР-м Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэм къитауэ щыта бжыгъэхэм ятепщIыхьмэ, гъатхэ кIуам жыг хадэщIэу гектар 600 хуэдиз хасащ. Зы илъэс япэкIи хуэдэу, мы гъэм а бжыгъэр гектар 1500-м щхьэпрагъэкIыну я мурадщ.
Хамэ къэралхэм къыщащэху продукцэм ипIэкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и мэкъумэшыщIэхэм Урысейм и щIыналъэхэм гъэ къэс пхъэщхьэмыщхьэрэ мэракIуэу тонн мин 500 нэхърэ мынэхъ мащIэ щащэнущ. Абы папщIэ ди щIыналъэм зыхуей хэкIыпIэ псори иIэщ. Хозяйствэхэм щащIащ илъэс псокIэ зэIымыхьэу пхъэщхьэмыщхьэхэмрэ мэракIуэхэмрэ щызэрахьэфын хъумапIэу тонн мини 190-м нэс зыщIэхуэн.